​Filipinler'de Müslüman direnişçilerin hükümet ile vardıkları barış anlaşması kapsamında hazırladığı yeni Bangsamoro Temel Yasasının Devlet Başkanı Rodrigo R. Duterte tarafından onaylandığı duyuruldu.

Filipinler Başkanlık Sarayı Malacañang'dan yapılan açıklamaya göre Devlet Başkanı Rodrigo R. Duterte'nin meclis tarafından kendisine sunulan Bangsamoro Temel Yasasının iki versiyonunu da acil olarak onayladığı duyuruldu. Filipinler'de Müslüman direnişçilerin hükümet ile vardıkları barış anlaşması kapsamında hazırladığı yeni Bangsamoro Temel Yasası geçen yıl ağustosta kongreye sunulmuştu.

Başkanlık sözcüsü Harry Roque yaptığı duyuruda, "İcra Sekreteri Ofisi resmi olarak hem Temsilciler Meclisi hem de Senatoda beklemede olan Bangsamoro Temel Yasasının her iki versiyonunu da resmen onayını yayınladı." dedi.

Yasa taslağının onanması, Filipinler Devlet Başkanı Duterte'nin Pazartesi günü Bangsamoro Geçiş Konseyi (BTC), Senato ve Malacañang Temsilciler Meclisi'nin liderleriyle yaptığı ayrı ayrı görüşmelerden sonra duyurulduğu belirtildi.

Başkanlık Sarayı tarafından onanan Bangsamoro Temel Yasası taslaklarının tek nüsha haline getirilip hem Senato hem de Temsilciler Meclisinde 1 Haziran'da yapılacak olan oylamadan sonra yürürlüğe girmesi için tekrardan Duterte'ye gönderilmesi bekleniyor.

Bangsamoro Temel Yasası, Müslüman Mindanao'nun Özerk Bölgesinde on yıllarca yıl süren çatışmaların sonlanması için siyasi bir oluşumun varlık göstermesine yönelik bir çalışma olduğu belirtiliyor.

Duterte: Tasarı Filipinler'de adil ve kalıcı bir barışa yönelik çeşitli ihtiyaçları karşılıyor

Tasarıyla ilgili yaptığı değerlendirme konuşmasında Duterte, "Bu tasarının içinde ki tedbir aslında hükümetin Bangsamoro'daki insanların ve Mindanao'nun tüm toplulukları ve bileşenlerinin, Mindanao'da ve bir bütün olarak Filipinler'de adil ve kalıcı bir barışa yönelik çeşitli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik taahhüdünün bir tezahürüdür." dedi.

Duterte daha önce yaptığı açıklamada, Bangsamoro Temel Yasasının meclisten geçmesini temenni ederek Filipinler anayasasında yapılacak değişiklikle aslında hükümet biçiminin federalizme kaymasına yol açacağını belirmişti. Ayrıca Duterte tarafından 1987 Anayasasının gözden geçirilmesi için görevlendirilen Danışma Komitesinin önerdiği değişikliklerin de uygulanmaya başladı belirtildi.

Müslümanlar siyasi bir  oluşum kurabilecek

Yasanın şimdilik Müslümanların sadece parti kurmalarına ve sorunları tartışarak çözmelerine yarayacağı yorumları yapılırken uzmanlara göre Duterte'nin aslında federe bir yapı kurarak Müslümanların özerk bir şekilde kendilerini yönetmelerini istediği ifade ediliyor.

Filipinler'de Müslüman direnişçilerin hükümet ile vardıkları barış anlaşması kapsamında hazırladığı yeni Bangsamoro Temel Yasası ağustosta kongreye sunulmuştu.

Filipinler'de Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) ile Filipinler hükümeti 27 Mart 2014'te Bangsamoro Barış Anlaşmasını imzalamıştı. MİKC, barış anlaşması kapsamında güneyde Müslüman nüfusun yoğun yaşadığı Mindanao eyaleti ve çevresindeki adalara özerlik tanıması öngörülen Bangsamoro Temel Yasası önerisini Devlet Başkanı Roderigo Duterte'ye temmuz ayında iletmişti.

40 yıldır süren mücadelede sona doğru

Güney Doğu Asya’nın önemli ülkelerinden Filipinler; tropikal adaları, beyaz kumsalları, yüzlerce yıllık pirinç tarlaları, zengin su altı çeşitliliği, aktif volkanları ve kalabalık metropolleriyle 7 bin adadan oluşuyor. Onlardan biri olan Mindanao Adası, 117 bin kilometrekare alana sahip bir İslam beldesi. Hristiyanlardan daha eski bir tarihe sahipler ve 13 yerli kabileden meydana geliyorlar.

20 milyonluk Mindanao adasında nüfusun yüzde 25’ini oluşturan Müslümanlar, adanın güneybatı kısımlarındaki Bangsamoro bölgesinin ise yüzde 75’ini oluşturuyor.

Mindanao adasında bir zamanlar çoğunluk olan Müslümanlar, İspanyol ve Amerikan sömürgeleri döneminde başlayan iskân politikaları sonucu azınlık konumuna düşmüş durumda.

Moro Müslümanları pek çok Afrika ve Orta Doğu halkı ile benzer bir kaderi paylaşıyor. Yüzyıllar boyunca sömürgeci İspanyollar ve Amerikalılara karşı mücadele ettiler. Onları vatanlarından kovmaya çalıştılar. 20. yüzyıla kadar kendi bağımsız devletlerinde yaşadılar.

Morolu Müslümanlar ile Filipinler hükümeti arasında 1960’ların başından beri süren çatışmada, 120 binden fazla kişi hayatını kaybetti, iki milyondan fazla kişi evinden oldu.

Mindanao’nun bağımsızlığı için mücadele eden Moro Müslümanları, onlarca yıllık çatışma ortamında eğitim ve sağlık gibi temel hizmetlerden mahrum kaldıklarını belirtiyor.

Zengin petrol ve doğalgaz yataklarına sahip olduğu bilinen ada, ülkenin en fakir bölgesi. 

Mindanao, toprakları elinden alınarak ülkenin güneyine sürülen Müslümanların elinde kalan son kara parçası. Adadaki çok sayıda cami ile yakınında bulunan medresede vakit ve cuma namazları kılınırken, çocuklara İslami eğitim veriliyor. (Ahmet Salim Çakar- İLKHA)