Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Fransa ile Mahmoud Abbas yönetimindeki Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında ortak bir komite kurularak Filistin için yeni bir anayasa hazırlanacağını açıklaması, bazı eleştirmenlerce Abbas’ın Filistin halkını yeterince savunmadığı ve bazen de işgalci siyonist rejime karşı etkili bir pozisyon almaktan kaçındığı biçiminde değerlendiriliyor.

Macron, Paris’te Abbas ile yaptığı görüşme sonrası “Filistin devletinin pekiştirilmesi için ortak bir komite kurma kararı aldık; Başkan Abbas benimle hazırladığı taslak anayasayı sundu.” dedi. Abbas ise komitenin hızla kurulmasına onay verdiğini açıkladı. Reformun, işgalci siyonist rejim ile barış ve güvenlik içinde yan yan yaşayan; demokratik ve egemen bir Filistin devleti” için elzem olduğu ifade edildi.

Ancak, eleştiri yöneltilen noktalar şöyle:

Abbas’ı ve Filistin Yönetimi’ni, özellikle sığınmacılar/iltica bağlamında Filistin halkının çıkarlarını etkin biçimde savunmamakla suçlayan analizler bulunuyor. Örneğin, yönetimin işgalci, siyonist rejim ile güvenlik koordinasyonunu stratejik gördüğü ve bu sayede halkın hakları yerine işbirliği yolunu tercih ettiği iddia ediliyor.

Ayrıca, bağımsız sivil toplum raporlarına göre Filistin Yönetimi kurumlarında yaygın yolsuzluk, şeffaflık eksikliği ve halkın desteğinin büyük oranda kaybedilmesi söz konusu. Yüzde 80’lere varan oranlarda Filistinliler yönetimi yolsuz olarak görüyor.

Bazıları, Abbas’ın işgalci siyonist rejim ile bir devlet modeli karşısında işbirliği pozisyonunu zayıf buluyor; bu bağlamda sığınmacı/iltica krizlerinde daha cesur tavır alması beklenirken bunun gerçekleşmediği yönünde eleştiriler aktarılıyor.

Öte yandan görüşmede, Filistin’in Batı Şeria’da tam egemenliğe sahip bir devlet olarak tanınması, yerleşimlerin durdurulması ve özellikle mülteci hakları gibi konular da gündeme geldi. Ancak bu konularda somut ilerleme olmadığına dair şüpheler hâlâ yoğun.

Fransa tarafından tanınma sürecine giren Filistin’de, sığınmacı ve iltica politikalarında adeta temsil problemi yaşandığı ve Filistin halkının maruz kaldığı hak ihlallerine karşı yönetimin etkili bir savunucu konumuna geçmediği yorumları yapılıyor. Bu durum, dış desteklerin de şartlı hale gelmesine yol açmış durumda.

Abbas, komitenin kurulacağını duyururken halktan gelen güven kaybı ve işbirlikçi algısıyla da karşı karşıya. Reform isteğiyle yeni süreç başlasa da, bu kez yeni anayasa formülünün halkın beklentilerini karşılayıp karşılayamayacağı büyük soru işareti olarak duruyor. (İLKHA)