Özbekistan, UNESCO’nun 43. Genel Konferansı’nın açılışında eğitim, yapay zekâ ve kültürel mirasa uzanan reform temelli küresel iş birliği vizyonunu dünyaya sundu.

Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, 190 ülkenin devlet başkanları, bakanları ve delegelerine hitaben yaptığı konuşmada, UNESCO’nun önümüzdeki yıllardaki gündemine yön vermesi hedeflenen bir dizi girişimi tanıttı.

Bu girişimler arasında, özel gereksinimli çocuklar için kapsayıcı eğitim platformu, Özbekistan’da Yapay Zekâ Okulu modeli, küresel yapay zekâ etik forumu, Dijital Miras Uluslararası Enstitüsü ve “UNESCO Ekolojik Başkenti” şehir programı yer alıyor.

Konferans, UNESCO’nun 40 yıl aradan sonra Paris dışında ve ilk kez Orta Asya’da düzenlediği Genel Konferans olma özelliği taşıyor. Tarihi Semerkant kenti, yüzyıllardır bilim, kültür ve fikir alışverişinin merkezi olarak biliniyor.

UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay, açılışta yaptığı konuşmada bu anı tarihi olarak nitelendirdi. Azoulay, Semerkant’ın dünyanın en parlak kültürel kavşaklarından biri olarak eğitim, kültürel miras, bilim ve bilgi alanlarındaki tartışmalar için ilham verici bir zemin sunduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, konuşmasında Semerkant’ın kendisinin bir mesaj taşıdığını vurgulayarak “Bu forumun Semerkant’ta düzenlenmesi, UNESCO üyesi ülkelerin Yeni Özbekistan’da yürütülen kapsamlı reformlara duyduğu yüksek güvenin bir göstergesidir.” dedi.

Özbekistan’ın önerileri eğitimle başlıyor. Tüm dünyada kapsayıcı eğitimi genişletmeye yönelik küresel bir mekanizma, pilot Yapay Zekâ Okulu ve Yapay Zekâ Etiği Forumu planlanıyor. Ayrıca gençlere dijital beceriler kazandırmak için Mesleki Eğitim Dünya Zirvesi önerildi.

Kültürel miras politikası kapsamında ise 19 Kasım’ın Uluslararası Belgesel Miras Günü ilan edilmesi, Dijital Miras Enstitüsü aracılığıyla el yazmaları ve arşivlere erişimin artırılması ve UNESCO Dünya Belleği Programı’nın güçlendirilmesi hedefleniyor.

İklim politikası başlığında ise UNESCO Ekolojik Başkenti girişimiyle çevre dostu şehirlerin tanınması ve Hiva’da iklim değişikliği karşısında kültürel mirasın korunması konulu bir sempozyum önerildi.

Çevrimiçi tehditlerle mücadele için, Uluslararası Çocuk Kültürel İçerik Festivali ve kapsamlı bir medya ve bilgi okuryazarlığı stratejisi geliştirilmesi planlanıyor.

Ek olarak, Buhara’da Çağdaş Sanat Bienali, Taşkent’te Erken Çocukluk Eğitimi Bölgesel Merkezi’nin açılışı, UNESCO-Özbekistan Beruni Ödülü’nün verilmesi ve müze alanlarında yapay zekâ konulu bir forum düzenlenecek.

Özbekistan ayrıca Yükseköğretim Diplomalarının Tanınmasına İlişkin Küresel Sözleşme’ye taraf olacağını açıkladı.

UNESCO yetkilileri için Semerkant’taki hafta, hem sembolik hem de somut sonuçlar açısından önem taşıyor.

UNESCO İletişim Direktörü Matthieu Guével “194 üye devlet aynı masada nöroteknoloji etiği ya da Musul’un yeniden inşası gibi konularda ortak normlar belirliyorsa, bu sembolik değil, gerçek iş birliğidir.” ifadelerini kullandı.

İletişim ve Bilgi’den Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Tawfik Jelassi ise toplantının UNESCO’nun yeni dönemini şekillendireceğini belirterek “Bu oturum, örgütün stratejisini ve bütçesini onaylıyor; ama aynı zamanda yeni bilgiye, yeni risklere ve yeni fırsatlara nasıl uyum sağladığını da gösteriyor. Semerkant bu temaları somutlaştırıyor.” dedi. (İLKHA)