Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) Depozito Saha Yönetimi Sistemi’ni (DSYS) 2025 yılı sonuna kadar 81 ilde hayata geçirecek.

Bakanlık, Sıfır Atık Hareketi’nin yeni bir adımı olacak depozito sistemiyle ilgili merak edilen soruları yanıtladı.

Türkiye Çevre Ajansı’nın (TÜÇA) Depozito Saha Yönetim Sistemi (DSYS), kamu ve özel sektör iş birliği ile hayata geçiriliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken ve Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) Başkanı Prof. Dr. Ferhat Pirinççi, hafta başında DSYS’nin faaliyetlerini tek çatı altında toplayacak şirketin kuruluş protokolünü imzaladı.

Vatandaşa teşvik bedeli ödenecek

Emine Erdoğan himayesindeki Sıfır Atık Hareketi’nin yeni bir adımı olacak depozito sistemi sayesinde piyasaya sürülen zorunlu depozitoya tabi içecek ambalajların tüketilmesi sonrasında iade alınması ve vatandaşa teşvik bedeli ödenmesi sağlanacak. Depozito bedeli vatandaşın e-cüzdan hesabına iade edilecek. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında, anlaşmalı mağazalar, restoran ve marketlerde kullanılabilecek. Biriken bakiye banka hesaplarına transfer edilebilecek.

DOA mobil, uygulama marketlerinde

Tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı mobil uygulama “Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA)” da kullanılmaya başlandı. Bu sayede cep telefonlarına DOA uygulamasını yükleyen vatandaşlar depozito iade makinelerine QR kod okutup iade ettikleri ambalajlara karşılık gelen teşvik bedelini dijital cüzdanlarında biriktirebilecek.

DOA ile ilgili merak edilen sorular ve cevapları

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Depozito Saha Yönetimi Sistemi ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.

1-Depozito Yönetim Sistemi (DYS) nedir?

Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir.

2-Depozito ne sağlar?

- Ambalajları kaynağında ayrı toplamaya, geri dönüşüm değerinin korunmasına ve yükseltilmesine,

- Birincil ham madde yerine kullanılarak doğal kaynakların korunmasına, ikincil ham madde kullanımıyla enerji sarfiyatının azaltılmasına,

- Karbon emisyonlarının azaltılmasına ve 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşılmasına, Sıfır Atık ve döngüsel ekonominin desteklenmesine katkı sağlanır.

3- Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) uygulaması nedir?

Tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı mobil uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında tüketiciler, DOA mobil uygulamasını kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirecek.

4-DOA uygulaması nasıl çalışır?

Android ve iOS store mağazalarından uygulama ücretsiz indirilir. Karekod okutularak çalışan uygulama ile depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli tüketicinin e-cüzdanında birikir. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında, anlaşmalı restoran ve marketlerde kullanılabilir.

5-DOA bankacılık sistemine entegre midir?

Tüm finansal akışlar Türkiye Emlak Katılım Bankasının alt yapısı üzerinden DOA mobil uygulaması altında e-cüzdan entegrasyonu ile yürütülür. Biriken bakiye banka hesaplarına da havale edilebilir.

6-Uygulama Türkiye genelinde ne zaman başlayacak?

Sakarya’da başlatılan uygulama 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her il ve her ilçede hayata geçirilecek.

7-DOA’ya hangi kurum ve kuruluşlar destek veriyor?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesindeki Türkiye Çevre Ajansının (TÜÇA) sistem yöneticisi olarak yer aldığı depozito yönetim sistemi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) iş birliği ile yürütülecek.

8-Yılda ne kadar ambalajda geri kazanım sağlanacak?

Türkiye genelinde 783 bin kilometrekarelik coğrafyada yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülüyor.

9-Ne kadar üründe DOA logosu var?

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü iş birliği ile 1 Ağustos 2023’ten bu yana 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenip piyasaya sürüldü.

10-DOA ile yıllık ne kadar kazanç elde edilecek?

Ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon euro katma değer sağlanacak.

11-Hangi ambalajlara depozito ödenecek?

Cam, plastik ve alüminyum malzemeden yapılmış 0,1 L ile 3 L arasındaki tek kullanımlık ambalajlar zorunlu depozito kapsamına alındı. Üzerlerinde depozito logosu olan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek. (İLKHA)