Türkiye genelinde Covid-19 kısıtlamalarının kalkmasının ardından şehirler arası otobüslerde yüzde 50 kapasite ile yolcu taşıma sınırlaması sona ererken otobüs firmalarının 1 Temmuz öncesi bilet fiyatlarında indirime gitmemesi dikkat çekti.

Covid-19 salgını tedbirleri kapsamında sokağa çıkma kısıtlaması başta olmak üzere uygulanan birçok kısıtlamanın kaldırılması ve “normalleşme” sürecinin başlamasıyla şehirler arası otobüs terminalleri ve otogarlarda hareketliliğin başladı.

Normalleşme sürecinin başlaması ile Gaziantep Şehirlerarası Otobüs Terminali de otobüs firmalarının istediği gibi olmasa da tekrar eski yoğun günlerine döndü. Yapılan otobüs seferlerinin normal seyrine döndüğü otogarda bilet fiyatlarının geçen yıla göre yüzde 30 arttığı görüldü.

Covid-19 salgını gerekçesiyle şehirlerarası otobüs seferleri bir süreliğine askıya alınmış ve daha sonra ise yüzde 50 kapasite ile yolcu taşıma sınırlaması getirilmişti.

Salgının ilk döneminde seyahatlerin durdurulması ile otogarlarda sessizliğe bürünürken Gaziantep’te Şehirlerarası Otobüs Terminali bu süre boyunca kapalı kalmıştı.

Yeni normalleşme sürecinin başlamasının ardından vatandaşlar da tekrar otogarlara akın etti. Sağlık Bakanlığının başlattığı uygulama olan Hayat Eve Sığar (HES) kodunu alan vatandaşlar talep edilen kodu bilet satış görevlisine belirtmesinin ardından biletini alarak yola çıkabiliyor.

Otobüs seferlerinin normale döndüğü otogarlarda Covid-19 salgınına karşı tedbirler ise sıkı tutuluyor. Otobüsler yolcularını almadan önce dezenfekte edilirken yolcuların ise termal ateş ölçerler ile kontrol ediliyor.

Geçtiğimiz yıla göre artan bilet fiyatlarına rağmen otogardaki yoğunluk da gözlerden kaçmadı. Tatil sezonunun açılması ve Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla otogarlarda hareketliliğin başladığı görüldü.

Salgın nedeniyle uygulanan kısıtlamaların kaldırılmasıyla birlikte şehirler arası yolculuklar önemli bir ölçüde hareketlenirken otobüsler tam kapasite çalışmaya başlamasına rağmen otobüs firmaları ise bilet fiyatlarında herhangi bir indirime gitmedi.

Bilet alma uygulamalarının verilerine göre, tek kişilik Gaziantep-İstanbul bileti 200 ve 250 TL arasında satılmaya devam etti. Gaziantep- Diyarbakır biletleri 70 ve 80 TL arasında satılırken bilet fiyatlarında kısıtlama dönemine göre herhangi bir değişiklik olmadığı görüldü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ortalama otobüs bileti fiyatları son 2 yılda yüzde 58,2 artış gösterdi.

TÜİK’in verilerine göre Mayıs 2020’de 66 TL olan ortalama otobüs bileti fiyatı, Mayıs 2021’de 105 TL olarak kaydedildi.

Otobüs firmaları yetkilileri ise Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın belirlediği fiyatların dışına çıkmadığını ve artan maliyetler ile salgının etkisinin fiyatlandırmada temel alındığını savundu.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın otobüs biletlerinde tavan fiyatı uyguladığını, tavan fiyat tarifesine göre ise firmaların bakanlığın belirlediği ücretlerin üstüne çıkmasının yasak olduğunu belirten firma yetkilileri, Kurban Bayramı öncesinde ise her hangi zammın söz konusu olmadığını dile getirdiler.

Uçak bileti fiyatlarına göre otobüs bileti fiyatlarının çok uygun olduğunu belirten firma yetkililerinden Kaya Özmen, artan maliyetlere dikkat çekti.

“Kurban Bayramı öncesi herhangi bir zam söz konusu değil”

Uçakların her zaman maliyeti düşük bir şekilde yolcu taşımacılığı yaptığını belirten Özmen, “Uçak şirketleri, otobüs yolcularını alabilmek için yolcu kapasitesi düşük olduğunda bilet fiyatlarını düşürüyorlar. Yaz sezonunda biraz yolcu kapasitesi yükseldiğinde otobüs firmaları fiyat yükseltmez, normal fiyattan bilet keser. Örneğin İstanbul bileti 200 liraydı, şu an yine 200 liraya kesiliyor. Doğu firmaları da zaten 150 lira ile 250 liraya bilet kesiyor, fiyatta bir yükselme yok. Otobüs fiyat firmalarında tarife hariç uygulama olmaz, bilakis normal günlerde düşük yolcu kapasitesi yükseldiğinde de sezonda normal tarifeden bilet kesilir. Ama uçak şirketleri öyle değil. Bir ay önce uçak şirketleri 180 lira arasında bilet kesiyorlardı, şu anda ise 500-600 liraya bilet kesiyorlar. Fakat otogarlarda öyle değil. Birçok istikamette de fiyatlar düşük. Doğu illerine yapılan seferlerde fiyatlar düşük. Batı illerine de sezondan dolayı ister istemez yoğunluk oluyor ama yine normal fiyat tarifesi uygulanıyor. Herhangi bir fiyat yükselmesi yok. Uçakların maliyeti her zaman otobüslere göre daha düşüktür. Fakat otobüslerin maliyeti her zaman yüksektir. Mazot, vergi, sigorta ve diğer giderlerimiz yüksek. Fakat fiyat olarak ise otobüs her zaman düşük. Kurban Bayramı öncesi herhangi bir zam söz konusu değil.” dedi.

“Bilet fiyatlarında yüzde 5’lik bir artış sağlandı”

Geçtiğimiz yıla göre bilet fiyatlarına yüzde 5 oranında zam yapıldığını belirten Kenan Yanar, “Otobüs firmaları olarak şu an maliyetler ile tarifeler arasında sıkışmış vaziyetteyiz. Çünkü şu an bayram üzeri biraz talep olabilir ama uzun vadede talep sıkıntısı yaşanıyor. Pandemiden dolayı maliyetlerde zaten göz önüne alındığında otobüs sektöründe ciddi bir çıkmaz ve kısır döngü içerisinde dönüp duruyoruz. Artan maliyetler göz önüne alındığında küçük bir oranla bilet fiyatlarında bir artış sağlandı. Fakat bu artışın maliyetleri karşılaması söz konusu değil. Uzun vadede problem yaşayacağımız bir dönemdeyiz. Sektör eylül ayına kadar biraz canlı olabilir ama eylül ayından sonraki süreçte tekrardan problemler başlayacaktır. Gaziantep-İstanbul bileti 200 liraydı, 17 Mayıs’tan sonra 210 lira oldu, sadece 10 lira gibi bir artış oldu.” diye konuştu.

“Bilet fiyatlarında geçtiğimiz yıla göre yüzde 30 artış var”

Uçak biletlerinin fiyatının artması ile beraber otobüs biletlerinin fiyatının artmasının normal olduğunu savunan Hasan Taştekin, “Pandemi koşullarını göz önünde bulundurarak değerlendirdiğimizde eski bayramlara göre şu an öyle aşırı bir yoğunluk yok. Haliyle her sene olduğu gibi bayramdan önce Doğu illerine bir yoğunluk olur. Bayramdan sonra ise geri dönüşler olur, Batı illerine doğru yoğunluk oluyor. Fiyatlarımızda geçen sene ile bu sene arasında yaklaşık yüzde 30 civarında bir artış var. Geçen sene İstanbul biletleri 150 ve 170 liraydı, bu sene 200-250 lira oldu. Pandeminin etkisi var ama maliyetler yüksek. Maliyetler artınca fiyatlarda haliyle artıyor.” ifadelerini kullandı.

“Bilet fiyatlarında herhangi bir artış söz konusu değil”

Otobüs bileti fiyatlarında herhangi bir fiyat artışının söz konusu olmadığını belirten Mehmet Buruk da şunları söyledi:

“Pandemi döneminde otobüs biletlerinin fiyatı ne ise şu anda aynı fiyat tarifesi devam etmektedir. Yalnız vatandaşlarımız bunun farkına daha varmamışlar ve zannediyorlar ki bilet fiyatlarında bir artış var, herhangi bir artış söz konusu değil. Örneğin Gaziantep-İstanbul bilet fiyatı halen 200 liradır. Şu anda Kurban Bayramı dolayısıyla da herhangi bir hareketlilik söz konusu değil.” (İLKHA)