Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Malatya'nın deprem sonrası durumunu değerlendirerek, geçen iki yılın ardından şehrin karşı karşıya olduğu zorlukları ve çözüm önerilerini paylaştı.

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, kentteki ulusal ve yerel basın mensupları ile bir araya gelerek, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası Malatya'da yapılan çalışmalar, sorunlar ve tespit ettikleri eksikliler ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Büyük bir deprem felaketi geçiren Malatya'nın bugün ciddi sıkıntılarla iç içe olduğuna dikkat çeken Sadıkoğlu, "6 Şubat'ta hepimizin asrın felaketi tabir edilen bir depremle karşı karşıya geldiğimizi biliyoruz. Hep birlikte bunu yaşadık, teneffüs ettik. Üzerinden 2 yılın geçmesine sayılı günler kaldı. Deprem süresinde geride kalan 2 yıl şehrimizin durumunu en doğru ve en tarafsız yansıtan sizlersiniz. Kamuoyuyla paylaştınız, yansıttınız, sıkıntıları aktardınız. Olmayanları olsun diye önerilerde bulundunuz. Ben tekrar sizlere teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.

Depremdeki kayıplar ve yapı stokları

Sadıkoğlu, "Vefat sayılarımız diğer illere göre azdı. Toplamda bin 237 kişi vefat etti. Ancak depremde büyük yaralar aldık. Yapı stoklarında aldığımız zarar Hatay'dan sonraki ikinci sırada. Özellikle iş yerlerinde Hatay'dan da öndeyiz ve depremdeki en ağır yara almış dört ilden daha ön sıradayız. Ama bina stoğunda Hatay'dan sonraki ikinci sıradayız. 35 bin 680 binamız ağır hasar aldı. 27 bin 500 bağımsız ofis ve iş yerimiz tamamen kullanılamaz hale geldi." dedi.

Göç ve şehirdeki nitelikli insan kaybı

Nitelikli göç verdiklerini ve hala vermeye devam ettiğine vurgu yapan Sadıkoğlu, "TÜİK'in açıklamalarına göre 103 bine yakın kişi şehri terk etmiş. İkametlerini de tamamen farklı şehirlere almış. Ama bizim öngörülerimize göre 200 bine yakın şehirdeki vatandaşlarımız, üyelerimiz, nitelikli insanlar, niteliksiz insanlar neticede bütün şehrin tamamı 200 bine yakın şehrin dışında bekliyor. Şehir düzelirse belki gelmeyi bekleyecek. Eğer şehrin bu sürecinin uzamasıyla beraber farklı şehirlerde sosyal altyapı oluşturup aileleriyle o şehirlerde adaptasyon sağlarlarsa geleceklerini de düşünmüyoruz." ifadelerini kullandı.

Nitelikli insan kaybının etkileri

Sadıkoğlu, "Özellikle bizim buradaki öngörümüz şu, yarınlarda binaları yapsanız bile nitelikli insanların şehirden gitmesi gerçekten bu şehir için çok ciddi ve ağır bir hasar verecek. Belki bina yaralarından, bina hasarlarından daha fazla nitelikli insanları kaybetmek ve bununla beraber sıkıntılar baş gösterecek. Bakıyorsunuz hastaneler var. Ama içinde nitelikli doktorlar olmazsa bizim hastalarımızı kimler tedavi edecek? Fabrikalar var, nitelikli insanlar olmazsa, bunun içerisinde üretimi kiminle gerçekleştireceğiz?" diye sordu.

Konut ve işyerleri teslim süreci

Şu ana kadar kura çekimi yapılan konut sayısı sadece 26 bin 305 olduğunu kaydeden Sadıkoğlu, "İhtiyacın yüzde 25'i bugün 2. yılına giriyoruz. Ve anahtar teslim oranı ise sadece yüzde 10 seviyelerinde. Teslim edilen iş yeri hiç yok ve Çevre Şehircilik Bakanı Sayın Murat Kurum'un 2025 sonu itibariyle tüm konut ve iş yerlerini teslim edeceğiz diye bir söylemi var. Bizim de temennimiz bu. Bugüne kadarki süreç içerisinde gidenlerin de geri dönmesi adına hızlı hareket edilmesi bizim arzumuzdur." şeklinde konuştu.

Ticaretin önemi ve mücbir sebep süresi

Sadıkoğlu, "Özellikle iş yerlerinin bir an evvel adaletli bir şekilde teslim edilmesini arzu ediyoruz ki bugüne kadar teslim edilen hiçbir tane ticarethane yok. Şehirde ticaretin olmadığı, şehirdeki insanları sosyal anlamda gidebileceği mekanların olmadığı, ailesiyle beraber alışveriş kültürünü ihtiyaçlarını gideremediği bir atmosferde şehir yaşanmaz hal alacağını buradan bir kez daha sizler aracılığıyla ifade etmek istiyoruz." dedi.

Deprem sürecinde mücbir sebeple ilgili Ticaret Sanayi Odası öncülüğünde bütün sivil toplum örgütlerini bir araya getirmek suretiyle konut ve işyerlerinin tamamının teslim edilmesinden sonra mücbir sebebin kaldırılmasını arzu ettiklerini belirten Sadıkoğlu, "Ama ne hikmetse daha şehirde bu bahsettiğimiz birçok sıkıntılar baş gösterirken mücbir sebep süresi kalktı. Mücbir sebep süresini kaldırırken de cirosu 2 milyon 500 bin lirayı geçmiş olanlara kaldırdık. Bundan sonra cirosu düşük olanlara devam ediyor denildi. Bugün baktığımız zaman 2 bin 500 lira bir yılda çok düşük bir ciro. Hemen hemen bütün üyelerimizin çoğu bu kapsamda sıkıntı yaşadı. Aslında bunun devam etmesi gerekiyordu. Bu sadece sivil toplum örgütünün işi değildi. Siyasilerin de burada bastırması gerekiyordu. Ama kendimizi yalnız hissettik." diye dert yandı.

Teşviklerin önemi ve uzatılması

Teşviklerin uzatılması gerektiğini ama şimdiye kadar herhangi bir açıklamanın yapılmadığını kaydeden Sadıkoğlu, şöyle devam etti:

Bu teşvik süresinin en azından uzatılması durumunda buradaki yatırımcılar yatırımlarına devam ettiği gibi de yeni yatırımcıların gelmesi de sağlanacak. Orada da bir dönüm arazi fiyatlarının 2 milyona kadar yükselmesi, farklı bir tartışma konusu. Elazığ'da yani başımızda 200 liraya veriyor organize sanayi bölgesi. Burada 2 milyona kadar arazi vermeye çalışıyoruz. Burada organizelerin zenginleşmesi değil, mücadele eden girişimci ruhundaki insanların faize ulaşmadan bu yatırımları yapıp istihdam sağlaması, ihracat yapması, vergi ödemesi, ülkemize katma değer yaratması aslında bizim öngörümüz."

"Dolayısıyla organize sanayi bölgesinde de değiliz. Süreç içerisinde sizin de takip ettiğiniz süreçten belli organize sanayi bölgesinde ciddi aksamaların olduğunu da görüyoruz." diyerek devam eden Sadıkoğlu, "Önümüzdeki süreçlerde bu konuların da konuşulması gerektiğine inanıyorum ama teşviğin muhakkak uzatılması gerekir. Buradan da siyasilere bir kez daha sesleniyorum. Muhalefetiyle, iktidarıyla bütün milletvekillerimiz üye ülke ülkemizdeki memleketi Ülkemizdeki insanların oyunu almış insanlar bu teşvik sürecinin uzatmadıkları takdirde Malatya'da yoğun emek işgücü olan tekstil başta olmak üzere birçok fabrika şehrini terk edecek. Bunun da bir tehlike olduğunu buradan bir kez daha ifade etmek istiyorum." diye dikkat çekti.

Sadıkoğlu, "Yine faizsiz kredi desteğine ihtiyacımız var. Burada mücadele edip konteynerlerde direnen arkadaşlarımız için. Bir an önce hükümet yetkililerimizin bu konuda desteklerini arzu ediyoruz. Ve işin açıkçası sizlerden şunu rica etmek istiyorum. Sizler bir yapı içerisinde mücadele ediyorsunuz Malatya'nın görülen yüzü olmak adına. Şu anda yaşadığınız atmosferler ve iş yaptığınız konteynerler yetersiz. Bunu biliyoruz. Basın sitesi bir projesi var. Bu çok anlamlı. Biz de Ticaret Sanayi Odası olarak destekliyoruz ve yanınızdayız. Ve üzerimize düşen neyse bu basın sitesi projesinde yakından takip edip destek olmaya da elimizden gelen gayreti gösteriyoruz." ifadeleriyle konuşmasını tamamladı. (İLKHA)