Diyarbakır'ın Eğil ilçesinde badem yetiştiren çiftçiler, hasadını yaptıkları bademleri satabilecekleri sabit bir piyasanın olmayışından kaynaklı ciddi sıkıntılar yaşadıklarını dile getirerek sektörü ilerletebilmek için teknik ve fiziki desteğe ihtiyaç duyduklarını ifade etti.

Badem yetiştiriciliğinde Diyarbakır bölgesinde en önde ilerleyen Eğil ilçesinde hasat tamamlandı.

Eğilli badem yetiştiricileri; teknik donanım yetersizliğinden hasadını elde ettiği tonlarca bademi ilkel yöntemlerle satışa hazır hale getirmeye çalıştıklarını, mevcut bir piyasanın oluşmamasından dolayı satış konusunda ciddi problemler yaşadıklarını dile getirdi.

Çiftçiler, badem aşılama gibi birtakım süreçler hakkında bilgilendirme çalışmalarına ihtiyaç duyulduğuna vurgu yaparak hasadın daha sağlıklı yürütülebilmesi için silkeleme ve kırma makinaları gibi malzeme desteği hususunda ilgili makamların kendilerine yardımcı olmalarını talep ediyor.

Kasım Şimşek

"En büyük sıkıntımız badem piyasasının olmayışıdır"

Eğil'in Ilgın (Kızılan) Mahallesi çiftçilerinden Kasım Şimşek, bademlerin aşırı sıcaklardan olumsuz etkilendiğini ifade ederek "Bademlerde bu sene aşırı sıcaklardan dolayı zayıflık oldu. Verim, dolu veya yağmurlardan pek etkilenmedi fakat kuraklıktan ötürü azalma-zayıflık görüldü. Yine de verim geçen seneye göre çok iyiydi. Devletin konuyla ilgilenmelerini, maddi ve fiziki destekte bulunmalarını istiyor gerek il ve gerekse İlçe Tarım Müdürlüğünün bu işin önünün açılması yönünde yardımcı olmalarını talep ediyoruz." dedi.

Bu yılki rekoltenin geçen seneyi 2 kat geride bıraktığını dile getiren Şimşek, "Bölgemizde verim geçen seneye göre 2 kat arttı diyebilirim. Hasat sona eriyor, topladıklarımızdan bir kısmının satışını yaptık, memnunuz. Fiyat geçtiğimiz yıla nispeten pek değişmedi. Bunda da ekipman desteklerinin olmaması, badem satışlarının fabrikalarca veya piyasalarca yapılmamasının etkisi var. En büyük sıkıntımız badem piyasasının olmayışıdır. Şu an satışlarımızı perakende yapıyoruz. Bunun da bizlere fazla bir katkısı olmuyor." ifadelerini kullandı.

"Ekipman olarak da silkeleme ve badem kırma makinalarına ihtiyacımız var"

Teknik destek konusunda yetkililere çağrıda bulunan Şimşek, "Ağaçların ilaçlanması hususunda insanlarımız pek bilgisi yok. Bu konuda destek bekliyoruz. Ekipman olarak da silkeleme ve badem kırma makinalarına ihtiyacımız var. Bu hususta açıkçası İlçe Tarım Müdürlüğümüzden yeterince destek alamadık. Kendi imkanlarımızla bazı ekipmanları karşılamışız, bu da yetersizdir. Ekipmanlar olursa bu işi daha da ileriye götürebiliriz. Hem bölgemiz hem ilçemiz hem de mahallemiz için daha faydalı olur ve biz çiftçiler buna daha da ilgi gösteririz." şeklinde konuştu.

Adem Şimşek

Bademin yapısı itibariyle bir sene iyi bir sene yetersiz verim sağladığını söyleyen Adem Şimşek, geçen seneye göre bu yılın daha verimli olduğunu fakat sıcaklardan dolayı badem tam olgunlaşmadığını kaydetti.

Bölgede çiftçilik alanında ciddi sulama problemi yaşadıklarını belirten Şimşek, su sorununun aşılması hususunda çözüm önerisini paylaşarak "Mesela hemen yanı başımızda Dicle Barajı var. Bu barajdan mahallemize su nakli yapılmak suretiyle bir havuz yapılırsa hem sulamada hem de hayvancılık konusunda bizlere büyük bir imkân oluşturacak. Nitekim baraj uzağımızda değil, en fazla mesafe aralığı 500 metredir." ifadelerine yer verdi.

"Satışlar tamamlandı halen Badem Birliği fiyat belirlemiş değil"

Badem yetiştiricilerin pazarlama konusunda yaşadıkları sıkıntıları aktaran Şimşek, şunları söyledi:

"Topladığımız bademleri soymamız lazım, onu makinalarımızla soyabiliyoruz fakat kırma da ya Çermik ya da Eğil'e götüreceğiz. Orada da sıra bulamıyoruz. Bu konuda çok sıkıntı çekiyoruz. Devletin bu ekipman desteğini sağlamasını istiyoruz. Nitekim badem, Diyarbakır bölgesinde en çok Eğil'de ve Eğil ilçesinde de en çok Ilgın Mahallesinde var."

Şimşek, "Piyasayı Adıyaman'da Badem Birliği belirliyor ve halen de fiyat belirlenmemiş. Bademler bitti, fiyat belirlenmedi ve herkes kendi kafasına göre satıyor. Kimi 400 kimisi 370 kimisi 500 TL'ye veriyor. Bu da ayrı bir sıkıntıdır. Çünkü bazen kişi bademlerini satışını yapıp bitirdikten sonra ana fiyat belirleniyor ve biz bakıyoruz ki fiyat yükselişe geçmiş. Yani bunun pazarı olmadığından zorluk çekiyoruz. Pazarlaması olmasa perakende satışı zor oluyor. Hatta badem ekenlerin birçoğu pişman olmuş, 'nasıl satacağız' diyor." diye belirtti.

"Eğil ilçesinde badem yağı çıkarma veya şekerleme gibi bir fabrika kurulmalı"

Bölgede kurulabilecek bir fabrika ortamının ilçedeki badem yetiştiriciliğini ileri seviyelere taşımada büyük rol oynayacağını altını çizen Şimşek, "Eğil ilçesinde badem yağı çıkarma veya şekerleme gibi bir fabrika kurulabilir. Nihayetinde bu badem ağaçları hibe dilmişti. Halbuki hibeden önce bu bademlerin nasıl piyasaya sürüleceği veya sarf edileceği hesaplansa daha isabetli olurdu. Mesela bu yıl taze olarak 24 tondan fazla badem hasadı elde ettik. Bir fabrika veya belli bir yeri olsa ve bizler bu bademleri tek bir yere verebilseydik çok güzel olurdu fakat şu an olmadığından perakende satmak zorunda kalıyoruz." dedi. (İLKHA)