Fobi; bir nesnenin, durumun veya etkinliğin oluşturduğu ve kişinin kendisi tarafından da yersiz veya aşırı kabul edilen yoğun, inatçı bir korku halidir. Fobiler nüfusun yaklaşık yüzde 10’unu etkiler. Fobi, kadınlarda erkeklerden daha çok görülür.

Fobi kelimesinin kökeni Yunan mitolojisindeki Phobos’a dayanmaktadır. Bir korku sorunu olan fobi, gerçek anlamda ciddi bir tehlike oluşturmadığı halde bir nesne (örn. hayvan) ya da durumdan (örn. yüksek yerler) kişinin orantısız bir düzeyde sürekli korku duyması halidir.

Fobisi olan kişiler, korktukları şeyle karşılaştıklarında hemen aşırı tepki verirler. Bu yüzden korktukları şeylerle karşılaşma kaygısı taşırlar ve bunlarla karşılaşmamak için çeşitli durumlardan kaçınırlar.

Bu kaygı ve kaçınma, yaşamlarında aksamalara neden olur. İnsanlar, çok çeşitli durumdan korku duyabilirler. Kişi, korktuğu varlığın aslında korku duyması gerekmeyen bir şey olduğunu bilmesine rağmen kendine engel olamayarak korkmaya devam eder. Fobi yaşayan insanlara fobik denir. Fobi yaşadıkları anda kalp ritminde hızlanma, baş dönmesi, göz kararması, terleme ve benzeri tepkiler görülebilir.

Fobiler çeşitli nedenlere dayanabilir. Olayı yaşamak, travmatik bir deneyime maruz kalmak ya da maruz kalan biriyle karşılaşmak kişinin fobi sahibi olmasına neden olabilir.

Önemsiz gibi görülen şeylere dair yaşanan korkular bazen mantıksız gibi görünse de bu korkuları yaşayan milyonlarca insan bulunuyor.

İnsanları korkutan pek çok şey vardır. En yaygın on fobi türü:

Sosyal Fobi

Sosyal fobiler, en bilinen korku türüdür. Sosyal fobi, bireyin başkaları tarafından yargılanabileceği kaygısını taşıdığı toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olacağı düşüncesi ve bu konuda belirgin ve sürekli korkusunun olduğu bir kaygı bozukluğudur.

Bazı insanlar yargılanmaktan o denli korkarlar ki başkalarının önünde yemek yemek gibi belirli durumlardan dahi kaçınırlar.

İnsanların yüzde 5’i sosyal fobi sahibidir.

Klostrofobi: Kapalı alan korkusu

Klostrofobi adıyla da bilinen kapalı alan fobisi, kişinin kapalı alanda kalması gerektiğinde ciddi iç sıkıntısı yaşamasına ve fizyolojik belirtilerin de eşlik etmesiyle kendisini daha kötü hissetmesine neden olan psikolojik bir rahatsızlıktır.

Kapalı alan korkusu. Latince claustrum (kapalı bir yer) ve Yunanca phobos kelimelerinden gelir. Nüfusun yaklaşık yüzde 7'si klostrofobiye sahiptir.

Klostrofobik insanlar genellikle asansör, camsız bir oda ya da uçakta bulunmaktan korkarlar. Bazı klostrofobikler boğazlı kazak giymenin de onları rahatsız ettiğini belirtmiştir.

Agorafobi: Açık Alan Korkusu

Agorafobi açık alan korkusu olarak bilinirken, aslında çok daha karmaşık bir korku türüdür.

İmkansıza yakın denebilecek kadar, insanların normal bir hayat sürmesini tehdit eden ya da evlerine hapsedebilen oldukça ciddi bir kaygı bozukluğudur.

Agorafobisi olan bazı insanlar, belirli alanlarda ya da mekanlarda bulunmaktan kaçınırlar

Akrofobi: Yükseklik Korkusu

Yunanca acron (yüksek) ve phobos kelimelerinden gelir. Yükseklik korkusuna sahip insanlar hız trenlerinden, cam asansörlerden hatta yürüyen merdivenlerden bile korkabilirler. Akrofobi, kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha yaygındır.

Bazı insanlar yükseklikten o kadar korkarlar ki yerel alışveriş merkezlerindeki asansörler bile başlarının dönmesine sebep olur.

Pteromerhan Fobi: Uçuş Korkusu

Havacılık kazaları yaygın iken, pek çok insanın bir uçak kazası korkusuna sahip olması ve bu nedenle uçmaktan korkması anlaşılır bir durumdur.

Uçuş korkusu, aslında kapalı alan korkusuna oldukça yakındır.

Bazı teoriler özel fobilerin hayatta kalma mekanizması ile genetik olarak bağlantılı olduğunu öne sürmektedir.

Araknofobi

Örümcek, böcek, akrep ve diğer eklem bacaklı hayvanlardan korkmak. Bazı aşırı durumlarda araknofobik kişiler örümcek ağı gördüklerinde bile tepki gösterebilirler. Araknofobik kişiler kamp, dağcılık, yürüyüş ve benzeri sporları yapamayabilirler.

Ofidiyofobi: Yılan Korkusu

Kişiler, canlı yılanların haricinde yılan resimlerinden, videolarından, sesinden ve hatta ‘yılan’ kelimesinden bile korkabilirler.

Araştırmalara göre insanların üçte biri ofidiyofobiye sahiptir. Bazen herpetofobi (sürüngen korkusu) olarak da adlandırılabilir. Bazı insanlar yılan şeklindeki şeylerden de korkabilirler.

Sinofobi: Köpek Korkusu

Köpek korkusu, özellikle çocuklar arasında yaygın olan bir korku türüdür.

Bu korku bir hayvan ile olumsuz bir deneyim yaşamakla daha da şiddetlenebilir. En zor fobilerden birisi olabilir.

Astrafobi: Fırtına Korkusu

Gök gürültüsünün gürleyen sesinin neden insanların kalbine heyecan saldığı anlaşılır bir durumdur ve fırtına korkusu yaygın bir korku türüdür.

Tripanofobi: İğne korkusu

Bir parça keskin bir metalin kolunuza saplanması korkusu, pek çok insanda iğnelere karşı güçlü bir hoşnutsuzluk hali geliştirebilir. (İLKHA)