Türkiye'de Doğu ve Güneydoğu kırsalında yetişen yayla sakızı, yaşanan şiddet olaylarından dolayı dağlardan toplanmadığını belirten aktarlar, birçok hastalığa iyi gelen sakızın piyasadan çekildiğini söylediler.

Başta yüz felci ve birçok hastalığın şifa kaynağı olarak bilinen yayla sakızının bölgede yaşanan şiddet olaylarından dolayı piyasada çok az bulunduğunu belirten aktarlar, yayla sakızının yüzde yüz doğal bir çiklet olduğunu ifade ettiler.

Gaziantep'te yaklaşık 50 yıldır aktar olduğunu söyleyen Ali Bayram (72), bölgede yaşanan şiddet olayları nedeniyle 'kenger sakızı' olarak bilinen yayla sakızının artık piyasalarda fazla bulunmadığını söyledi.

Kenger sakızının daha önceleri birçok ailenin geçim kaynağını olduğunu belirten Bayram, artan şiddet olayları nedeniyle artık fazla toplanmadığını ve unutulmaya yüz tutulduğunu ifade etti.

Yıllardır kenger sakızını tezgahından hiç eksik etmediğini dile getiren Bayram, sakızın özellikle yayla olan bölgelerde yetiştiğini söyleyerek, "Kenger sakızı Malatya, Elazığ ve Tunceli civarlarında yüksek yaylalarda halk yazın serinlemek için yaylalara çıkar. O yaylalarda bilakis yağış bol olduğu senelerde 'kenger dikeni' diye bir diken vardır. O kenger dikeni yağış alınca çok büyür. O zaman bu kenger dikenleri bol olunca herkes yaylalarda hem zaman geçirmek hem de ekonomisine katkı sağlamak için bu kenger dikenlerini toplarlar." dedi.

Kenger dikeninden elde edilen sakızla ilgili bilgi veren Bayram, "Bu kenger dikenlerini bıçaklarla keserler. Dikenden çıkan su bir gün kaldıktan sonra süt haline döner. Bunu sıcak su ile yayla sakızı dediğimiz sakız şeklinde yaparlar. Şimdi çiğnediğimiz çikletler naylondur. Bu yayla sakızı da bir nevi çiklettir ve çok sert olur. Şimdiki çikletler gibi olmaz. Şimdiki çikletler bir günde ağızda hemen yapış yapış olur. Fakat yayla sakızı çok sert olduğu için 15 günde ancak çikletin yumuşaklığına gelir. İstediğin zaman çiğner, istediğin zaman tekrar saklayabilirsin. Yayla sakızı en az 15 gün çiğnenir. Bu bakımdan hem ekonomiktir hem de dişlere yapışmaz." ifadelerini kullandı.

Yayla sakızının yüz felci ve birçok hastalığa şifa kaynağı olduğuna dikkat çeken Bayram, "Fazla yemek yenildiğinde yayla sakızı mideyi rahatlatır. Midenin öz suyunu harekete geçirerek mide de hazmı sağlar. Birde bunun faydası yüz felcine faydası vardır. Bazı insanlar soğukta kalmaktan dolayı yüz felci olur. Bu sakız çiğnediği zaman kaslar 10-15 gün içinde tekrar kuvvetlenir. Yüz felcini tamamen geçirir." şeklinde konuştu.

Kenger sakızının artık pek toplanmadığını ve son demlerini yaşadığını söyleyen Bayram, "önceden hep büyüklerimiz bunu keşfetmişler. Bu yaylalarda ekseri kendi halinde biten dikenden yapıldığı için bunu toplayan vatandaşlar hem ekonomilerine katkı sağlıyorlardı. Hem de topladıklarını getirir bize satarlardı. Daha önce terör olaylarından şimde de kuraklıktan dolayı olmadığı için vatandaşlar yaylaya çıkamıyorlar. Yayla sakızının da hemen hemen nesli tükenmek üzere diyebiliriz. Zamanla bu da unutulacak. Bu sene de çok kurak olduğu için fazla yetişmedi." diye konuştu. (İbrahim Koçyiğit-İLKHA)