Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Kurulu raporunda Türkiye’nin 2021’de rekor miktarda (22.2 ton) eroin yakaladığı yer aldı. Eronin yakalanması ile ilgili 2019’a göre yüzde 79 artış tespit edildiğine yer verildi. Rapora göre Türkiye’nin metamfetamin yakalamalarında büyük artış görülüyor.

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Kontrol Kurulu (INCB) 2022 Raporu, dünyayla aynı anda Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı, 2005-2010, 2015-2022 ile 2022-2027 dönemleri Birleşmiş Milletler (BM) Uyuşturucu Kontrol Kurulu Üyesi ve önceki Başkanı Prof. Dr. Sevil Atasoy tarafından açıklandı. 

 Raporda özellikle bazı ülkelerde esrarın tedavi dışı kullanımının yasallaştırılmasına yönelik gelişmelerin analizi yapıldı. Narkotik ve psikotropların ithalat ve ihracatında elektronik izin kullanımının izlemeyi kolaylaştıracağının belirtildiği raporda, elektronik izin kullanımının hız kazandırdığı, sahtekarlığı azalttığı belirtildi. Söz konusu raporda ağrı kesici opioidlere küresel erişimdeki artışa da dikkat çekildi. 2001 yılında 50 bin olan ağrı kesici opioid kullanımının 2020 yılında yaklaşık 250 bine ulaştığı bilgisi yer aldı.  

Raporda Türkiye’nin 2021’de rekor miktarda (22.2 ton) eroin yakaladığı yer aldı. Eronin yakalanması ile ilgili 2019’a göre yüzde 79 artış tespit edildiğine yer verildi. Rapora göre Türkiye’nin metamfetamin yakalamalarında büyük artış görülüyor. 2019’da 1 ton, 2020’de 4,1 ton, 2021’de 5,5 ton metamfetamin ele geçirildi. Ağustos 2021’de Hong Kong, Çin’den gelen 4,3 ton İstanbul kargo terminalinde yakalandı. 2022 ilk beş ayda üç büyük yakalama gerçekleştirildi. Mayıs 2022’de İstanbulda 1,117 kg sıvı ve kristal met ele geçirildi. Raporda Türkiye’de diazepam kullanımının yüzde 100 arttığı belirtildi. 

 2022 Yıllık Raporu dört bölümde ele alındı. “Esrarın tedavi dışı kullanımının yasallaştırılmasına yönelik gelişmelerin analizi”, “Uluslararası uyuşturucu kontrol sisteminin işleyişi”, “Küresel meseleler ve bölgesel analiz” ve “Tavsiyeler” başlıklı bölümlerin yer aldığı 2022 Yıllık Raporuna ek olarak “Hiçbir Hasta Geride Kalmasın”: Kontrole tabi maddelere tıbbi ve bilimsel amaçlarla erişimin güvence altına alınması” başlıklı ek bölüme de yer verildi.

Legalizasyon mantığına değinildi

“Esrarın tedavi dışı kullanımının yasallaştırılmasına yönelik gelişmelerin analizi” başlıklı bölümde hükümetlerin ve toplumun karşılaştığı güncel sorunlar, esrarın kullanımı ve kontrolüne ilişkin siyasal ve yasal gelişmeler ve “legalizasyon” kavramı ve legalizasyon mantığına değinildi. 

Esrar tüketimi ve halk sağlığı sorunları ele alındı

Esrarın tedavi dışı kullanımının yasallaştırılmasına ilişkin farklı modeller, uyuşturucu kontrol sözleşmeleri ışığında farklı siyasal yaklaşımların ele alındığı bölümde esrarın yasallaştırılmasının etkileri, esrar tüketimi, halk sağlığı, yol güvenliği, yasadışı cannabis piyasaları ve ekonomiye ilişkin bilgiler yer aldı.

Bu bölümde sözleşmelerin taraf ülkelere gençleri koruma, halk sağlığını geliştirme, gereksiz mahkûmiyeti önleme, yasadışı piyasalar ve ilgili örgütlü suçla mücadele konularında çeşitli olanaklar sunduğu bilgisine yer verildi. Bu yaklaşımın merkezinde orantılılık ilkesi, daha iyi eğitim, önleme ve tedavi programlarının oluşturulması, sosyal önleme ve güvenlik önlemleriyle örgütlü suçla mücadele bulunduğu belirtilerek INCB’nin hükümetlerin sözleşmelere uyumuna destek olduğu belirtildi.

Denetlenen yeni maddeler

Raporda denetlenen yeni maddeler narkotik, psikotrop maddeler ve öncül kimyasallar olarak sıralandı. Narkotik maddeler “brorphine” ve “metonitazene”, psikotrop maddeler “eutylone” ve öncül kimyasallar “4-AP”, “1-boc-4-AP” ve “norfentanyl” olarak sıralandı.

Küresel meseleler yer aldı

Raporun “Küresel Meseleler” başlıklı bölümünde yasadışı kokain üretim ve kaçakçılığındaki artışın oluşturduğu tehdit, yeni tehlikeli maddelerin (fentanil olmayan opioidler) piyasaya çıkışı, öncüller, denetilmeyen kimyasallar ve tehlikeli maddeler konusunda hükümet - özel sektör iş birliği, ruh sağlığı ve denetimdeki psikotrop maddelere erişim, madde kullananlara eşit hakların verilmesi ve önleme, tedavi ve rehabilitasyon programlarında ayırımcılığın önlenmesi, uluslararası denetimdeki narkotik maddelerin ithalat/ihracatında elektronik yöntemlerin kullanılması, uluslararası denetimdeki maddelerin yasal ticaretinde transit ülkelerin sorumluluğu sıralandı.

Kokain üretimi ve kaçakçılığındaki artışa dikkat çekildi

Kokain üretim ve kaçakçılığındaki artışa dikkat çekilen raporda ekim alanlarının gelişmesi, buna bağlı olası kokain üretimi, kaçakçılıkta artışta yeni yollar, üretim ve kullanım bölgelerinde değişme gibi faktörlere değinildi. Avrupa’da ikincil çekitleme kokain arz zincirinin her noktasında eşgüdümlü mücadele ihtiyacı, ekim, üretim, kaçakçılık ve tüketimdeki artışın nedenlerine odaklanmanın yer aldığı raporda uygun şekilde öncül denetimi, deniz yolu kaçakçılığında risk analizi, liman personelinin kapasite artırımı, tedarik zincirinde özel sektörle iş birliği ve yasadışı finans akışı ile mücadelenin önemine dikkat çekildi.

I2ES sistemi özendirilmeli

Narkotik ve psikotropların ithalat ve ihracatında elektronik izin kullanımının izlemeyi kolaylaştıracağının belirtildiği raporda, elektronik izin kullanımının hız kazandırdığı, sahtekarlığı azalttığı belirtildi. International Import and Export Authorization System (I2ES) özendirilmesi gerektiğinin vurgulandığı raporda Covid-19’un kullanımı arttırdığı, I2ES dışında başka yöntemlere başvuran olduğu belirtilerek “Farklı yöntemler uluslararası ticareti engeller ve kaçağa kayma riski taşır. Hükümetler mutlaka sadece I2ES kullanmalı, hükümetlerin ulusal sistemleri sözleşme ve UMK (CND) kararları ile uyumlu olmak zorunda.” denildi.

Türkiye 2021’de rekor miktarda eroin yakaladı

Covid-19’un Balkan yoluna etkisinin az olduğunun belirtildiği raporda Türkiye’nin 2021’de rekor miktarda (22.2 ton) eroin yakaladığı yer aldı. 2019’a göre yüzde 79 artış tespit edildi.

Rapora göre Türkiye’nin metamfetamin yakalamalarında büyük artış görülüyor. (2019’da 1 ton, 2020’de 4,1 ton, 2021’de 5,5 ton) Ağustos 2021’de, Hong Kong, Çin’den gelen 4,3 ton İstanbul kargo terminalinde yakalandı. 2022 ilk beş ayda üç büyük yakalama gerçekleştirildi. Mayıs 2022’de İstanbulda 1,117 kilogram sıvı ve kristal met ele geçirildi. Örgüt çökertildi.

2022’de büyük narkotik operasyonları gerçekleştirildi

Raporda Türkiye’de 2022 yılında gerçekleştirilen narkotik operasyonlarına da işaret edildi. Güney Amerika’dan Türkiye’ye önemli miktarda kokain kaçakçılığının gerçekleştirildiği belirtilen raporda Türkiye’nin Orta Doğu ve Avrupa piyasaları için transit ülke konumunda olduğu kaydedildi.

Haziran 2022’de Ekvator’un Guayaquil limanında Türkiye gönderilmek üzere hazırlanan konteynerde muz içine gizlenmiş 850 kg kokain ele geçti.

Nisan 2022’de Mersin limanında aynı yerden aynı şekilde gönderilen 250 kg kokain yakalandı. Türkiye çok sayıda kokain yakalaması gerçekleştirdi.

Ekvator, Malta ve Batı Afrika ülkelerinde Türkiye’ye gönderilecek kokain yakalandı. 

 Rapora göre Türkiye’de 2020’de 1,96 ton, 2021’de 2,8 ton kokain ele geçirildi. 

Türkiye, metamfetamini ciddi halk sağlığı sorunu olarak bildiriyor

Raporda muhtemelen Türkiye’deki suç örgütlerinin opiyat fiyatlarındaki düşüş nedeniyle kokaine döndüğü değerlendirmesinde bulunuldu. Raporda “Türkiye, metamfetamini ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak bildiriyor. Hem kaçakçılığında artış hem de metamfetamine bağlı ölüm sayısında artış. Madde bağlantılı ölümlerin 2018’de %6,2’si, 2020’de 31,2’si metamfetamin yüzünden.” denildi.

Pandemide madde kullanımında azalma oldu

 Covid-19 sırasındaki tam kapanmada MDMA, kokain, esrar kullanımında azalma, sonrasında eski düzeyde olduğunun belirtildiği raporda “Buna karşılık metamfetamin kullanımı tam kapanmada arttı, sonrasında artmaya devam etti. Yasal pregabalin kullanımında artış. Piyasa daha kolay bulunan, daha ucuz maddelere yöneliyor. (11 Şubat 2022’de Türkiye’de yayınlanan bir araştırmadan.)” tespitleri yer aldı.

Eroin metamfetamin kaçakçılığına dönüşmüş olabilir

Raporda “2020’de Balkan ülkelerinde eroin yakalaması azaldı. 2021’de Bulgaristan deniz yoluyla taşımacılık yapıldığını ileri sürüyor. Eroin yerine Balkan Yolu’nda metamfetamin kaçakçılığı yapılıyor olabilir.” tespitleri yer aldı.

Morfince zengin haşhaş kapsülü konsantresi (CPS) ile ilgili olarak da üreticiler Avustralya, Fransa, İspanya, Türkiye (69 ton) olduğu, tüketicilerin ise  Türkiye (15,148 ton) olduğu kaydedildi. 

Türkiye dünya ikincisi

Morfince zengin haşhaş kapsülü konsantresinden morfin anhidrit eldesi AMA (CPS) ile ilgili verilerde de Türkiye’nin, Fransa’dan sonra dünya ikincisi (48,4 ton) olduğu belirtildi. Dünya genelinde küresel ihracatın 10 yılda 239 tondan 47 tona düştüğü, Türkiye’nin 5 ton ihraç ettiği kaydedildi. Bu üründen morfin eldesinin dünya genelinde azaldığı, Türkiye’de bu miktarın 11 ton olduğu belirtildi.

Covid-19 sırasında remifentanil ithalatında Türkiye’nin dünya birincisi (14.5 kg) olduğu, Pethidine tüketiminde dünya birincisi (0.5 ton) olduğu ve Allobarbital ihtiyaç belirtiminde dünyada üçüncü (70 kg) olduğu belirtildi. 

Türkiye, Batı Asya’da kaçak efedrin yakalayan tek ülke 

Amfetaminin yasadışı imalatında kullanılan öncüllere de dikkat çekilen raporda efedrin ve psödoefedrinin metamfetamin imalatında da kullanıldığı belirtildi. Türkiye’nin yasal psödoefedrin  ithalatında dünya üçüncüsü olduğuna yer verilen raporda Batı Asya’da kaçak efedrin yakalayan tek ülkenin Türkiye olduğu, Avrupa’da Bulgaristan’da 2,6 milyon tablet psödoefedrin ele geçirildiği, menşeinin Türkiye olduğu kaydedildi.

2021’de dünyada yakalanan asetik anhidridin yüzde 60’ı Türkiye’de ele geçti

Rapora göre 2021’de dünyada yakalanan asetik anhidridin yüzde 60’ı Türkiye’de ele geçti. 2020’nin üç katı. (36,300 litre) Bu yıl Afganistan’da 270 – 320 ton  saf eroin elde edileceği öngörülüyor. Buna 270,000 – 800, 000 litre  anhidrit gerekiyor. Türkiye Avrupa ile Afganistan arasında transit konumunda bulunuyor.  Türkiye asetil klorür yakaladığını da bildirdi. (İLKHA)