Poşetlerin ücretli olmasını içeren kanuna kimi vatandaşlar tepki gösterirken STK temsilcileri ve işletmeciler, kanunu desteklemekle beraber halkın mağdur edilmemesi gerektiğine dikkat çektiler.

Plastik alışveriş poşetlerinin en az 25 kuruştan satılmasını içeren Çevrenin Korunmasına Yönelik Kanun Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Uygulama 1 Ocak 2019 tarihinde başlayacak.

Yürürlüğe giren yeni uygulamayla plastik poşetleri ücretsiz veren satış noktalarına para cezası uygulanacak.

Kanuna göre, çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi amacıyla plastik alışveriş poşetleri, tüketiciye ücret karşılığı tanesi 25 kuruştan verilecek. Müşterilerine bedava plastik poşet verdiği tespit edilen satış noktalarına ise kapalı satış alanının her metrekaresi için 10 TL para cezası kesilecek.

Bu uygulamayı ayıp olarak niteleyen Batman'dan Nazmi Hoşer ve Abdulvahap Aydın, uygulamanın kaldırılmasını istedi. Kemal Sarılı da yetkililerden bu tür uygulamaları değil, halkı düşünen adımlar atmasını istediklerini söyledi.

Paralı poşet uygulamasını haksızlık olarak gördüklerini aktaran Şahin Menekşe, "Böyle bir şey olamaz. Belki ben alırım ama başkası alamaz. Poşetlerin 25 kuruşa satılması millete haksızlıktır. Bu uygulamadan vazgeçsinler." ifadelerini kullandı.

Adıyaman'da poşetçilik yapan Halil Ölçer, yasanın ne gibi şeyler getireceğini şu an kestiremediklerini söyledi.

Ölçer, yasaya göre poşetin en az 25 kuruşa satılması gerektiğini hatırlatarak bu durumun da kimi işletmeler için müşteri kaybına neden olabileceğini savundu.

Diyarbakır'daki pazarcı esnafından Ziya Çoban, poşeti şimdiye kadar ücretsiz verdiklerini, bundan sonra da vermeye devam edeceklerini söyledi.

Enver Baran isimli pazarcı ise poşet fiyatlarında son zamanlarda yaşanan artışa dikkat çekerek, yasanın uygulanmamasını istedi.

Bir diğer pazarcı Ramazan Eminoğlu ise uygulamanın halk da karşılık bulmayacağını belirtti.

Vatandaşlardan Talip Akay, poşetin sağlıklı olmadığını ve uygulamayı doğru bulduğunu savundu. Nasrettin Biçer ise poşete para verecek olmasının, zoruna gideceğini söyledi.

"Poşetten elde edilen bu kadar paranın nereye gittiğini araştırmak lazım"

Düzenlemenin sadece zincir marketlere yaradığını ve kendilerine hiçbir faydasının olmadığını dile getiren Mehmet Salih Yüzer isimli vatandaş ise Binlerce market zinciri var. Poşetten gelen bir günlük parayı hesaplamak lazım. Poşetten elde edilen bu kadar paranın nereye gittiğini de araştırmak lazım." ifadelerini kullandı.

"Bu kadar poşetin parası kimin cebine girecek?"

Bu yasanın zengini daha da zengin yapmak için çıkarılmış bir yasa olduğunu savunan Siirt'ten Şakir Şahin, bu yasayı çıkaranların ellerini fakir ve emeklinin cebine uzattığını söyledi. Şahin, "Birçok insan büyük market zincirlerinden alışveriş yapıyor ve çok sayıda poşet tüketiliyor. Bu kadar poşetin parası kimin cebine girecek? Tabi ki market zincirlerinin kasasına ve bu para fakir ile emeklinin cebinden çıkacak.

İnsanların sürekli alışveriş yaptığını ve poşet kullanmak zorunda olduğunu belirten Abdurrakip Sevinç, bir ailenin ayda 40 TL poşet vermesi gerekeceğini belirterek, ücretli poşet uygulaması yerine halkın eğitimle bilinçlendirilmesi gerektiğini anlattı.

Batmanlı market işletmecisi Erdal Yiber, uygulamanın kendileri açısından olumlu; fakat müşterileri açısından olumsuz olacağını kaydetti.

"Müşterilerimizle kavga etmek durumunda kalabiliriz"

Poşete karşı alternatiflerin üretilmesi gerektiğini vurgulayan Yiber, "Bu uygulama ülke için olumlu olabilir ama buna henüz müşterilerin hazır olduğunu düşünmüyoruz. Bundan dolayı her gün müşterilerimizle kavga etmek durumunda kalabiliriz. Bu uygulamanın ertelenmesi ya da alt yapısı hazırlanması ve poşete alternatifler üretilmesi daha iyi olur." diye konuştu.

Toplumun çevreye çok fazla atık madde attığını ve toplumun henüz bilinçlenmediğini belirten Siirtli market işletmecisi Ethem Asut, naylon atıklarla çevrenin kirlendiğini ve bunun bütün toplumun sorunu olduğunu söyledi.

Asut, naylon ve plastik poşetler yerine kâğıt ürünlerden oluşan ve doğada çabuk eriyen maddelerin kullanılması gerektiğine dikkat çekti.

Ekonomiye katkı sunmak ve poşet israfını engellemek adına çıkarılan yasayı desteklediğini belirten bir diğer market işletmecisi Mahsun Arslan, bazı müşterilin fazla poşet kullanmasından dert yandı.

"Vatandaşların mağdur olmamaları gerekir"

Batman Sağlık ve Çevrecilik Derneği (SAĞ-ÇEV) Başkanı Sıtkı Güneş, kanunu desteklediklerini, fakat vatandaşın da mağdur olmaması için gereken adımın atılması gerektiğini söyledi.

Güneş, “Sağlık ve Çevrecilik Derneği olarak çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi için hükümetin çıkarmış olduğu poşetlerin ücretli olmasını içeren kanunu onaylıyoruz ve yerinde görüyoruz. Sebebi de bu poşetlerin çevre kirliliğine sebep vermesidir. Bundan dolayı bu kanunu onaylıyoruz. Ama yasa çıkarken marketlerin burada bir kazanç sağlaması adına bunu uygun görmüyoruz. Bunun bir alt yapısının olması lazım. Özellikle vatandaşlarımıza file şeklindeki torbaların ve çevre dostu olan poşetlerin ücretsiz bir şekilde verilmesini uygun görüyoruz. Vatandaşlarımız hem marketçilerle karşı karşıya gelmemeleri hem de mağdur olmamaları gerekir. İnşallah hükümet bu konuda adım atar.” dedi. (Mehmet Fatih Akgül, Mehmet Sait Çelik, M. Sait Aksoy, Ramazan Zeren, Murat Orhan, Cemil Özdaş- İLKHA)