Güneşin kendini en yoğun şekilde hissettirdiği yaz ayları, cilt sağlığını tehdit eden bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Bu cilt sorunlarının başında “yaz mantarı” olarak bilinen “tinea versikolor” geliyor.

Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Necmettin Akdeniz, özellikle yaz aylarında sık karşılaşılan yüzeysel bir mantar enfeksiyonu olan Tinea versikolor hakkında önemli bilgiler verdi.

Halk arasında yaz mantarı, ter mantarı ya da samyeli döküntüsü olarak da bilinen bu hastalık, ciltte açık veya koyu renkli lekelerle kendini belli ediyor.

“Tinea versikolor, ciltte sarımsı-beyaz, kahverengi ya da pembe lekeler şeklinde görülür.” diyen Prof. Dr. Akdeniz, bu lekelerin genellikle göğüs, sırt, boyun ve omuz bölgelerinde oluştuğunu belirtti. Deride hafif pullanma ve renk değişikliklerinin hastalığın tipik belirtileri arasında olduğunu ifade eden Akdeniz, bu durumun “Malassezia” adı verilen maya tipi bir mantarın ciltte aşırı çoğalmasıyla ortaya çıktığını söyledi.

Sıcak ve nemli hava mantarın en büyük tetikleyicisi

Prof. Dr. Akdeniz, yaz aylarında bu tür mantar enfeksiyonlarının artış göstermesinin temel nedeninin sıcaklık ve nem oranındaki yükselme olduğunu vurgulayarak, “Yoğun güneş ışığına maruz kalmak, aşırı terleme ve nemli kalan cilt yüzeyi mantarın çoğalması için elverişli ortam hazırlar. Ayrıca dar, sentetik ve hava almayan kıyafetler giymek, deniz veya havuz sonrası ıslak kalmak da tinea versikolorun oluşumunu kolaylaştırır.” diye ekledi.

Ancak hastalığın sadece bu etkenlere bağlı olmadığını da belirten Akdeniz, genetik yatkınlık, bağışıklık sisteminde zayıflık, yağlı cilt yapısı, stres ve dengesiz beslenme gibi faktörlerin de rol oynadığını ekledi.

4 belirtiye dikkat!

Akdeniz, yaz mantarının en sık görülen belirtilerini şöyle sıraladı:

-Ciltte açık ya da koyu renkli, yuvarlak veya oval lekeler

-Hafif pullanma

-Güneşlendikten sonra bronzlaşmayan bölgeler

-Hafif kaşıntı

Güneş lekesiyle karıştırmayın

Tinea versikolorun ciltte oluşturduğu renk değişikliklerinin güneş lekesi ya da vitiligo ile karıştırılabileceğini söyleyen Prof. Dr. Akdeniz, “Bu lekeler çoğunlukla bronzlaşmayan, açık renkli alanlardır. Çünkü Malassezia mantarı, melanin üretimini baskılayan bazı asitler salgılar. Güneşe çıkan normal cilt koyulaşırken, mantarın etkilediği bölgeler açık kalır. Bu da kozmetik olarak rahatsız edici bir görüntüye yol açabilir” dedi.

Gençlerde daha sık görülüyor

Yaz mantarının en sık ergenlik dönemi ve genç erişkinlerde görüldüğünü belirten Prof. Dr. Akdeniz, bunun sebebini şu şekilde açıkladı:

“Bu yaş grubunda yağ bezleri daha aktiftir ve cilt yapısı daha yağlıdır. Malassezia mantarı da yağlı yüzeylerde daha kolay çoğalır. Özellikle sıcak ve nemli iklimlerde yaşayan, aşırı terleyen bireyler risk altındadır. Ayrıca bağışıklığı baskılayan hastalık veya ilaç kullanan kişilerde de bu enfeksiyon görülebilir.”

Tedavi edilmezse yayılabilir

Tinea versikolorun bulaşıcı olmadığını ve iç organlara zarar vermediğini vurgulayan Prof. Dr. Akdeniz, hastalığın tedavi edilmemesi halinde ciltte hızla yayılabileceğini ve kişide özgüven kaybına neden olabileceğini söyledi.

Bu lezyonların bazen ciddi hastalıklarla da karıştırılabileceğini belirten Akdeniz, “Bazı durumlarda deri lenfoması (mikozis fungoides) gibi daha ciddi hastalıklarla benzer görüntüye sahip olabilir. Bu nedenle kesin tanı için mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurulmalı, gerekirse mantar testi veya biyopsi yapılmalıdır” diye konuştu.

Tedavi mümkün, dirençli lekelerde lazer seçeneği

Prof. Dr. Akdeniz, yaz mantarının tedavisinin mümkün olduğunu ve erken teşhisle kolayca kontrol altına alınabildiğini belirterek şu bilgileri verdi:

“Duruma göre ketokonazol, selenyum sülfit içeren şampuanlar, topikal kremler ve ağızdan alınan antifungal ilaçlar kullanılabilir. Renk değişiklikleri çoğu zaman geçici olur. Ancak kalıcı pigment sorunlarında lazer tedavileri ile estetik müdahale yapılabilir.”

Korunmak için 7 öneri

Prof. Dr. Akdeniz, yaz mantarından korunmak için şu önerilerde bulundu:

"Duştan sonra vücudunuzu iyice kurulayın.

Pamuklu ve hava alan giysiler tercih edin.

Terledikten sonra kıyafet ve iç çamaşırınızı değiştirin.

Yaz aylarında haftada 1-2 kez koruyucu şampuan veya sabun kullanın.

Bağışıklığı desteklemek için yeşil sebzeler ve probiyotik içeren gıdalar tüketin.

Basit şeker ve işlenmiş gıdalardan kaçının.

Stres yönetimine dikkat edin."

“Tinea versikolor tehlikeli bir hastalık değildir ancak ihmal edilirse hem yayılım gösterir hem de kişinin sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilir. Erken tanı, doğru tedavi ve düzenli cilt bakımı ile bu sorunun önüne geçmek mümkündür,” diyen Prof. Dr. Akdeniz, yaz aylarında cilt sağlığına her zamankinden daha fazla özen gösterilmesi gerektiğini vurguladı. (İLKHA)