​Havaların soğuması ile evlerin ve işyerlerinin yeterince havalandırılamaması, soğuk dönemlerde baca gazlarının tütmesi ile başta karbonmonoksit olmak üzere bazı yanma ürünleri öldürücü etki gösterebiliyor.

Kayseri İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Ali Ramazan Benli, soba ve şofben kullanımıyla ilgili dikkat edilmesi gereken hususları anlattı.

Benli, yaptığı yazılı açıklamada, karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmelerin ölümle sonuçlanabileceğini dikkat çekti.

Karbonmonoksit zehirlenmesinin, mutlaka hastanede tedavi edilmesi gerektiğini söyleyen Benli, "Bu nedenle Sağlık Bakanlığı’na bağlı, ücretsiz aranabilen Zehir Danışma Merkezi’nin 114 olan telefon numarası aranılarak zehirlenmelerde yapılacak ilkyardım hakkında gerekli bilgi alınmalıdır." dedi.

Soba ve bacalarla ilgili uyulması gereken kuralları Benli, şu şekilde sıraladı:

"Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına dikkat edilmeli.

Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı.

Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli.

Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı.

İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbonmonoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı.

Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğünden bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli.

Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı.

Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli.

Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1 m daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı.

Binaların yangından korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir."

"Doğru yakılan soba ısıtır, yanlış yakılan soba öldürür"

Benli, şofben kullanımında dikkat edilecek hususları ise şu şekilde sıraladı:

"Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli.

Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan bina aydınlığına v.b. bağlı şofben asla çalıştırılmamalı.

Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı.

Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı.

Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli.

Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı.

Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde; Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı, açıksa hemen kapatılmalı, kibrit, çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hemen şofben servisi aranmalıdır."

"Lodoslu ve fırtınalı havalarda sobanızı yatmadan önce mutlaka söndürün!"

Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmaması gerektiğini belirten Benli, "Yanmakta olan soba, yatmadan evvel mutlak surette söndürülmeli. Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmeli. Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşılmamalı ve 186 numaralı telefondan Elektrik Arıza Servisi’ne bildirilmeli. Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 112 numaralı telefondan İtfaiye Servisi aranmalı. Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında 112 Acil Çağrı Merkezi aranarak yardım istenmelidir." ifadelerine yer verdi. (İLKHA)