Yaşa bağlı makula dejenerasyonu (AMD) nedeniyle milyonlarca kişi merkezî görme kaybı yaşıyor. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilen mevcut tedavilere rağmen, merkezi görüşteki bulanıklık genellikle zamanla daha da kötüleşiyor. Ancak ABD’de yürütülen yeni bir klinik araştırma, kök hücre nakline dayalı bir tedavinin bu hasarı geri çevirebileceğini ortaya koydu.

Michigan Medicine ekibi tarafından yürütülen ve insanlarda ilk kez test edilen bu kök hücre tedavisinin yer aldığı Faz 1/2a denemesinde, tedavinin güvenli olduğu ve görme üzerinde anlamlı iyileşme sağladığı tespit edildi.

Araştırma kapsamında, yaşları 71 ile 86 arasında değişen ve “kuru tip” AMD tanısı konmuş altı gönüllü tedaviye alındı. Bu hastalık, retina dokusunu destekleyen retina pigment epiteli (RPE) hücrelerinin yağ ve protein birikimi nedeniyle zamanla yok olması sonucu gelişiyor.

Tedavide, göz bankasından elde edilen ve yeni RPE hücrelerine dönüşebilen 50 bin kök hücre, hastaların en kötü gören gözlerine tek enjeksiyonla retinanın altına yerleştirildi.

Bilim insanları, kök hücre naklinin ardından; tüm hastalarda transplante edilen gözde görüşün belirgin şekilde iyileştiğini, hiçbir tümör oluşumu veya bağışıklık kaynaklı sorun yaşanmadığını ve tipik cerrahi komplikasyonlar dışında kök hücrelere bağlı yan etki görülmediğini raporladı.

Özellikle başlangıçta en kötü görme seviyesine sahip üç hastada sonuçlar dikkat çekiciydi. Tedaviden bir yıl sonra, bu hastalar göz grafiklerinde ortalama 21 harf daha fazla görebildi.

Araştırmayı yöneten Michigan Medicine oftalmoloğu Dr. Rajesh Rao “Güvenlik verilerinden memnunduk ancak asıl heyecan verici olan, hastaların görmelerindeki belirgin iyileşmeydi. Bu seviyede bir artış, ileri evre kuru AMD hastalarında daha önce görülmemişti.” dedi.

Tedavinin Faz 1/2a aşamasındaki düşük doz sonuçları umut verici bulunurken, araştırma ekibi şimdi 150 bin ve 250 bin hücrelik daha yüksek dozları test ediyor. Bu dozların da güvenli çıkması halinde, geniş ölçekli insan denemelerine geçilecek.

Bu çalışma, uzun süredir tedavisi bulunmayan kuru AMD için dünya çapında milyonlarca kişiye yeni bir umut ışığı oluşturuyor. (İLKHA)