Özellikle erkekler arasında popüler bir eğlence aracı olan video oyunlarının, bazı yetişkinlerde bağımlılığa neden olabildiğini belirten uzmanlar, bunun da kişilerin iş, aile ve sosyal yaşamında problem yaşamalarına neden olabildiğine dikkat çekiyor.

Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, yetişkinlerde video oyun bağımlılığı konusunu ele alarak, oyun bağımlılığını önlemek için neler yapılabileceği konusunda bilgi verdi. 

Aydın, daha fazla oyun oynayabilmek için çevresindekilere daha az vakit ayıran ve oyunlara daha fazla odaklanabilmek için çevresinde bulunan insanlara yalan söyleyebilenler olduğuna işaret etti.

Geçmişten günümüze kadar pek çok insanın boş vakitlerinde eğlenebilmek ve vakitlerini değerlendirebilmek adına birçok aktivite ile meşgul olduğunu, teknolojinin ilerlemesi ve bu ilerlemeyle birlikte hayatımıza giren araçların da vaktimizi değerlendirme biçimimizi de etkilediğini aktaran Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, şöyle devam etti:

"Bu değişimde en çok etkili olan teknolojik aletlerden bazıları bilgisayar ve telefon olmuştur. Özellikle telefon ve bilgisayar oyunları zamanı değerlendirme ve eğlenmenin önemli bir parçası olmuştur. Bazı kullanıcılar bu eğlencenin sınırlarını fazlasıyla zorlayarak eğlencenin amacından sapmasına hatta bir tür bağımlılığa dönüşmesine neden olmuştur."

Oyun oynamadan mahrum kalındığında yoksunluk belirtileri görülüyor

Bazı yetişkinlerde oyun oynama süresini kontrol edememe durumu görülebildiğine işaret eden Aydın, "Örneğin, 1 saat oynayacağını söyler ancak bu sürenin çok üstüne çıkabilir ve durum çokça tekrar edebilir. Oyun oynamadığı zamanda da zihnen oyunda olmaya devam edebilir ve sürekli olarak oyunla ilgili hayaller kurabilir. Oyunun dışında kalan etkinliklere zaman ayırmada güçlük çekebilir. Okula, işe ve arkadaşlarına vakit ayırmada zorlanabilir. Oyun oynamadığı zamanlarda birtakım ruhsal durumlar görülebilir, sıkılabilir, çökkünleşebilir hatta öfkelenebilir. Yani oyun oynamadan mahrum kalındığında yoksunluk belirtileri ortaya çıkabilir." şeklinde konuştu.

İş, aile ve sosyal yaşamda probleme neden oluyor

Aydın, bu kişilerin oynadığı oyundan keyif alabilmek için sürekli olarak oyunda geçirdiği vakti arttıracağını da kaydederek, şöyle devam etti:

"Oyuncunun oyunu tamamen bırakmak istediği zaman başarısız bırakma girişimleri ortaya çıkabilir. Bununla birlikte oyunda çok fazla vakit geçirdikleri için çevreleriyle çatışma halinde olurlar. Daha fazla oyun oynayabilmek için çevresindekilere daha az vakit ayırabilir ve oyunlara daha fazla odaklanabilmek için çevresinde bulunan insanlara yalan söyleyebilirler. Ayrıca yoğun bir biçimde oyun oynamalarından dolayı iş, aile ve sosyal yaşamında problem yaşamalarına rağmen oyun oynama davranışını sürdürmeye devam edebilirler. Yukarıda saydığımız belirtilerden pek çoğunu 1 seneden daha uzun süredir üzerimizde barındırıyorsak video oyunu bağımlısı olabiliriz."

Oyun bağımlılığı maddi kayıplara da neden olabiliyor

Aydın, video oyunu bağımlılığına sahip olan yetişkinlerde hayatlarının merkezlerine oyunları yerleştirdikleri ve pek çok tutumlarının bu merkez etrafında döndüğünü anlatarak, "Vaktinin pek çoğunu oyunlara ayırır, oyundan ayrı kaldıkları sürede de oyunu düşünmeye devam ederler. Oyun dünyasının sanallığı sanal olmaktan çıkar ve gerçek dünyanın yerini almaya başlar. Aileleriyle ve sevdikleriyle sağlıklı vakit geçiremeyip zamanlarının çoğunu oyunla geçirmeye başlarlar. Bu durum da beraberinde ilişkisel çatışmalar ortaya çıkabilir. Bununla birlikte işlerine de gereken zamanı ayıramazlar bu da iş ile ilgili problem yaşamalarına ve maddi kayıplar yaşamalarına neden olabilir." diye konuştu.

Duygusal problemler oyun bağımlılığını tetikleyebiliyor

Yetişkinlerde oyun bağımlılığını tetikleyebilecek pek çok unsur bulunduğunu dile getiren Aydın, şunları kaydetti:

"Bu unsurlar şu şekildedir, sosyal hayatta oldukça asosyal ve kendi içine dönük bir yaşam tarzı içinde olma, yaşamın getirdiği birtakım problemlere karşı sağlıklı baş etme beceriler kullanamama, problemlerden kaçabilmek ve rahatlayabilmek için video oyunlarını bir sığınak olarak görme, ailede, okulda, işte ve sosyal ortamlarda sıkça problemler yaşama ve bu alanlarda yaşanan çatışmalara bağlı olarak duygusal problemler yaşama, kişinin çevresinde oyun bağımlılığı olan bireylerin yoğun biçimde bulunması gibi unsurlar risk faktörleri olarak değerlendirilebilir."

Şiddet içeren oyunlarla, depresyon, saldırgan davranışlar gibi durumlar arasında ilişki var

Yapılan pek çok araştırmada video oyunu bağımlılığının kişilerin ruh sağlığı üzerinde birtakım problemlere neden olduğunun görüldüğü belirten Cumali Aydın, "Yapılan araştırmaların sonucunda şiddet içeren oyunlarla; yalnızlık, depresyon, anksiyete, şiddete karşı duyarsızlaşma, dikkat problemleri, saldırgan davranışlar ve asosyalleşme gibi durumlar arasında ilişki olduğu görülmüştür. Yoğun bir biçimde video oyunu oynayan bireylerde bu tür durumların daha sık yaşandığı gözlemlenmiştir." şeklinde açıklamada bulundu.

Yetişkinlerde video oyunu bağımlılığını önlemek için neler yapılabilir?

Aydın, yetişkinlerde video oyun bağımlılığını önlemek için neler yapılabileceğini şöyle anlattı:

"Öncelikle kişi bu davranışının ortaya çıkmasını sağlayan faktörleri anlamaya çalışmalıdır. Yani bu davranışın ne zaman ortaya çıktığı, hangi dönemlerde şiddetlendiği, şiddetlendiği dönemlerde hayatında neler olduğu ve bu davranışın hayatında nelere fayda sağladığını sorgulaması gerekir. Bu ve benzeri sorular davranışın nedenlerini anlamayı kolaylaştıracaktır. Bu da hangi noktalara müdahale edilmesi gerektiği konusunda bizlere yardımcı olacaktır. Bununla birlikte, kişi oyunu ne zaman ve ne kadar oynaması gerektiği konusunda kendini sınırlandırmalı ve buna uymaya çalışmalıdır. 

Oyunda geçirdiği vakti kademe kademe azaltarak oyuna harcadığı vakti azaltmayı denemelidir.  Oyun dışındaki sosyal aktivitelere ağırlık verilmeli ve oyun oynama davranışına alternatif etkinlikler oluşturulmalıdır. Buna örnek olarak, spor yapmak ya da herhangi bir sanat kursuna gitmek gösterilebilir. Aile ve arkadaş ortamında daha fazla vakit geçirerek sosyalleşebilir.   Bunlara rağmen oyun oynama davranışı kontrol altına alınamıyorsa ruh sağlığı uzmanlarından destek alınmasını önerilir." (İLKHA)