Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderlerinden oluşan Avrupa Konseyi’nin Başkanı António Costa, Donald Trump yönetimini Avrupa’nın iç işlerine müdahale etmemesi konusunda uyardı. Uzmanlar, ABD’nin yeni ulusal güvenlik stratejisinin açıklanmasının ardından transatlantik ilişkilerde sismik bir kırılma yaşandığını belirtiyor.

Cuma günü yayımlanan strateji belgesinde, Avrupa’nın göç ve baskıcı AB yapılarının siyasi özgürlüğü ve egemenliği zayıflatması nedeniyle medeniyetsel bir yok oluş tehlikesiyle karşı karşıya olduğu ileri sürüldü. Belge, Trump yönetiminin Avrupa’ya yönelik sadece eleştirel tutumunu değil, aynı zamanda AB’yi zayıflatma niyetini de açıkça ortaya koyuyor. ABD’nin Avrupa’daki mevcut gidişatı düzeltmek için blok içinde direnç oluşturacağı ifade edildi.

Costa, Washington’ın Avrupa’daki milliyetçi partilere destek vereceği sinyalinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Trump yönetimiyle iklim krizi gibi konularda uzun süredir görüş ayrılıkları bulunduğunu ancak yeni stratejinin bunun ötesine geçtiğini vurguladı. “Kabul edemeyeceğimiz şey, Avrupa siyasetine müdahale tehdididir.” diyen Costa “Müttefikler birbirlerinin iç siyasi tercihlerine karışmaz.” ifadelerini kullandı.

Belge, hafta sonunda Kremlin tarafından da memnuniyetle karşılandı. Açıklamada, stratejinin pek çok açıdan Rusya’nın görüşleriyle örtüştüğü.” belirtildi. ABD-AB ilişkileri ise Elon Musk’ın sahibi olduğu sosyal medya platformu X’e AB tarafından kesilen 120 milyon dolarlık ceza nedeniyle daha da gerildi. Musk, pazar günü yaptığı açıklamada AB’nin kaldırılması ve egemenliğin ülkelere geri verilmesi gerektiğini savundu. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Christopher Landau ise AB’yi seçilmemiş, antidemokratik ve temsil kabiliyeti olmayan bir yapı olarak nitelendirerek ABD güvenliğini zayıflattığını iddia etti.

Uzmanlar, söz konusu belgenin, ABD’nin Avrupa’ya yönelik yeni yaklaşımını resmileştirdiğini belirtiyor. Alman Uluslararası ve Güvenlik İşleri Enstitüsü’nden Nicolai von Ondarza, belgenin özellikle AB içinde rejim değişikliğine açık destek anlamına geldiğini ve bunun transatlantik ilişkilerde köklü bir kırılma olduğunu söyledi. Washington’daki Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden Max Bergmann ise Avrupa’daki aşırı sağ partilere siyasi destek sağlamanın artık ABD’nin ulusal stratejisinin çekirdeği haline geldiğini vurguladı.

Avrupalı düşünce kuruluşlarından Minna Ålander, belgenin aslında yararlı olduğunu belirterek “Trump ve ekibinin Avrupa’ya açıktan düşmanca yaklaştığını siyah beyaz biçimde ortaya koyuyor.” dedi.

Uzmanlar, yaklaşan AB zirvesinin Avrupa’nın ABD’ye karşı hayır diyebilme kapasitesinin de önemli bir testi olacağını ifade ediyor. (İLKHA)