Türkiye Yüzyılı Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi'nde konuşan Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, 2025-2026 eğitim öğretim yılında liselere kayıt yaptıran öğrencilerin yaklaşık yüzde 43'ünün mesleki ve teknik eğitim veren okulları tercih ettiğini söyledi.

Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından mesleki eğitimin Türkiye Yüzyılı vizyonuna uygun biçimde güncellenmesi ve iş gücü piyasasıyla uyumunun güçlendirilmesi amacıyla düzenlenen "Türkiye Yüzyılı Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi" düzenlendi.

Zirvede bir konuşma yapan Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, "Türkiye'de mesleki ve teknik eğitimin uzun bir geçmişe sahip Ahilik geleneği tarafından oluşturulan bir değer sistemi var. Ahi Evran'la kurumsallaşan bu yapı, mesleğin teknik yönüyle birlikte iş disiplinini, doğruluk ilkesini, topluma karşı sorumluluk bilincini ve çalışma ahlakını da esas alan bir eğitim anlayışının göstergesidir. Tevarüs ettiğimiz bu birikim, bizlere mesleki eğitimin Türkiye'nin kültürel ve ekonomik yapısıyla uyumlu gelişmesini sağlayan önemli bir arka planı da sunar." dedi.

"Bakanlık olarak gelişmeleri yakında takip ediyoruz"

Zirvede üç gün boyunca yeni meslek alanları, çerçeve programların güncellenmesi, sektör taleplerinin analizi, yeşil ve dijital dönüşüm konuları, meslek etiğinin öğretim programlarına yansıtılması ve istihdamla arttırılması üzerine derinlemesine analizler yapılıp fikirlerin ortaya konulacağını aktaran Tekin, konuşmasına şu şekilde sürdürdü:

"Küresel ölçekte yaşanan hızlı teknolojik dönüşüm, eğitim sistemlerinin de yeniden ele alınmasını zorunlu kılmaktadır. Yapay zekâdan dijital üretim teknolojilerine kadar pek çok alandaki gelişme, mesleki ve teknik eğitimin yönünü doğrudan etkilemekte, geleceğin mesleklerine hazırlanmak için yeni bir yaklaşım ihtiyacını da ortaya çıkarmaktadır. Biz de Millî Eğitim Bakanlığı olarak bu gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bu kapsamda bugün ülkemiz adına önemli bir eşiği temsil eden bir yaklaşımı sizlerle paylaşmak için bir aradayız. Tam da bu noktada, 'meslek 5.0'ın, birkaç teknolojik düzenleme veya dijital modülle sınırlı bir model olmadığının altını çizmek isterim. Bu model, sanayinin dönüşümünü, iş gücü talebini, üretim süreçlerindeki otomasyon seviyesini, yapay zekâ tabanlı karar mekanizmalarını ve insan becerilerinin insan merkezli yeni konumunu birlikte okuyan bütüncül bir çerçevedir."

 "Çevre dostu teknolojilerle ilgili içeriklerin artırılması önemli hedeflerimiz arasında"

Türkiye'de iş dünyasının talep ettiği nitelikler incelendiğinde dijital okuryazarlık, veri analizi, programlama temelleri, dijital tasarım, robotik uygulamalar, enerji verimliliği, çevre teknolojileri ve sürdürülebilir üretim modellerinin öne çıktığını vurgulayan Tekin, "Mesleki ve teknik eğitim programlarının bu gelişmelere uyum sağlayacak biçimde yeniden yapılandırılmasının sektörler arası rekabet gücünün korunmasındaki önemini de çok iyi görüyoruz. Yeşil dönüşüm, özellikle üretim süreçlerinde karbon ayak izinin azaltılmasını, atık yönetiminin iyileştirilmesini, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını ve çevreye duyarlı üretim tekniklerini gerekli kılmaktadır. Bu nedenle meslek alanları ve dallarında çevre dostu teknolojilerle ilgili içeriklerin artırılması, öğrencilerin bu konuda bilinçlendirilmesi ve uygulama becerilerinin geliştirilmesi bu program kapsamında önemli hedeflerimiz arasındadır." diye konuştu.

Mesleki ve teknik eğitimde mevcut duruma ilişkin verileri de paylaşan Tekin, "Hâlihazırda genel müdürlüğümüze bağlı mesleki ve teknik Anadolu liseleri, çok programlı liseler ve meslek eğitim merkezlerinde eğitim vermekteyiz. Buna ilave olarak Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğümüz bünyesinde bin 500'e yakın farklı, yetişkinler için, mesleki kursların bulunduğunu da ilave olarak hatırlatmak isterim. Bu okullar Anadolu Teknik Programı, Anadolu Meslek Programı ve Mesleki Eğitim Merkezi programı çerçevesinde diploma, iş yeri açma belgesi, kalfalık belgesi ve ustalık belgesi verecek şekilde planlanmıştır. 2024-2025 eğitim öğretim yılı itibarıyla toplam 3 bin 954 okulumuz, bu okullarda okuyan 1 milyon 536 bin 242 öğrencimiz var. Bu öğrencilerimiz dışında 408 meslek eğitim merkezimizde 420 bin öğrencimiz var. Totalde baktığımızda, mesleki ve teknik eğitimde zorunlu eğitim çağındaki öğrencilerimizin toplam ortaöğretim öğrencilerine oranı yaklaşık yüzde 40." şeklinde konuştu.

Bakan Tekin, 28 Şubat sürecinin mesleki ve teknik eğitime ağır darbe vurduğuna işaret ederek katsayı uygulaması döneminde mesleki ve teknik eğitimdeki öğrenci oranlarının yüzde 17'lere kadar gerilediğini, 2002'den sonra yasakların kaldırılması ve mesleki eğitimi güçlendiren politikalarla bu oranın sürekli arttığını anlattı.

Liselere 2025-2026 eğitim öğretim yılında kayıt yaptıran öğrencilerin yaklaşık yüzde 43'ünün mesleki ve teknik eğitim veren okulları tercih ettiğini belirten Tekin, bu okullardan Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezî sınavında yüzde 5'lik dilime giren öğrencilerin bulunduğunu da ifade etti.

2014'ten itibaren mesleki ve teknik eğitimde radikal dönüşümleri hayata geçirdiklerini vurgulayan Tekin, sektörde saha tecrübesi olan kişilerin okullarda eğitim vermesinden müfredatın sektörle birlikte belirlenmesine, öğrencilerin iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortalanmasından asgari ücretin belirli oranında harçlık ödenmesine pek çok uygulamanın bu dönemde hayata geçirildiğini söyledi.

Pilot okul olarak seçilen lise ve ortaokullarda mesleki ve teknik eğitim başladı

okullarda Ortaokul kademesinden itibaren çocukları mesleki ve teknik eğitime yönlendirmeyi güçlendirmek amacıyla "zanaat atölyesi" adıyla yürütülen beceri geliştirme programları başlattıklarını hatırlatan Tekin, "Bu programlarda yedinci sınıflarda ve sekizinci sınıflarda okuyan öğrencilere temel mesleki beceriler kazandırmayı planlıyoruz. Şu anda 19 ilde 272 okulumuzda bu program sağlıklı bir şekilde yürüyor. Bir başka politika yine 28 Şubat 1997'deki inkıtaya kadar sağlıklı bir şekilde yürüyen mesleki ve teknik eğitim veren okullarımızın ortaokul programlarının açılmasıyla ilgili süreçleri yeniden başlattık. Şu anda pilot olarak tespit ettiğimiz okullarımızda, mesleki ve teknik eğitim süreçlerinde lise bünyesinde mesleki ve teknik eğitim ortaokulları açılmaya başlandı." dedi.

 "Ülkemizin ve çocuklarımızın menfaatleri doğrultusunda çalışmaya devam edeceğiz"

Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmelerde, çocukların eğitim süreçlerinde iş dünyası ve meslek örgütleriyle iş birliği yapmalarına yönelik eleştirilerle karşılaştıklarını aktaran Tekin, şu değerlendirmelerde bulundu:

 "Bu ülkenin çocuklarını, çocuklarımızın gelişimini, sağlıklarını, güvenliklerini en az bize bu eleştirileri yöneltenler kadar düşünüyoruz. En az onlar kadar bu çocuklarımızın iyi yetişmesi için çaba sarf ediyoruz ama bunu yaparken şunu da görmemiz lazım: 'Bu konuda sadece ve sadece her şeyin en doğrusunu biz biliriz, kimseyle istişare etmeyelim, kimseyle birlikte çalışmayalım!' mantığı da çağdaş kamu yönetiminin, çağdaş demokrasi anlayışının, katılımcı anlayışların hiçbir parametresiyle uyuşmaz. Biz bütün eleştirilere inat sektörle, bu konuda bize destek olmak isteyen meslek örgütleriyle eğitim öğretim süreçlerinde ülkemizin menfaatleri, çocuklarımızın ve gençlerimizin ali menfaatleri doğrultusunda çalışmaya devam edeceğiz. Türkiye'de anlatırken eleştiri konusu yapılan bu modeller, uluslararası ortamlarda ilgiyle karşılanıyor. Uluslararası ortamlarda yaptıklarımızı anlattığımızda, geliştirdiğimiz modelleri paylaştığımızda, bizden bu konularda örnek almak üzere tecrübe paylaşımlarımızı yapmak üzere katılım isteniyor. Birçok ülkede, gidip bu tecrübelerimizi paylaşıyoruz. Daha yakın bir zamanda Finlandiya'dan bir talep geldi." (İLKHA)