Batman'da fıstık değirmeni, çevre köylerden gelen ürünleri işleyerek üreticiye katkı sağlıyor. Ancak bu yıl hem rekoltedeki düşüş hem de elektrik zamları, değirmen sahiplerini ve çiftçileri zorluyor.

Batman merkeze bağlı Binatlı Köyünde çiftçilikle uğraşan Muhammed Sevim, aynı zamanda köydeki fıstık değirmeninin de sahibi. Yörede yetişen fıstıklar bu değirmende işlenerek kabuğundan ayrılıyor, dolu ve boş taneler ayrıştırılıyor.

Çevre köylerden gelen üreticiler de bu hizmetten faydalanıyor. Ancak bu yıl don ve kuraklık gibi dönemsel etkilerle rekoltede büyük düşüş yaşanırken, sürekli artan elektrik maliyetleri hem değirmen işletmesini hem de üreticileri ekonomik olarak sıkıntıya sokmuş durumda. Sevim ve diğer üreticiler, artan maliyetler karşısında devlet desteğini talep ediyor.

Öte yandan, bu yıl yaşanan don olayları ve uzun süren kuraklık nedeniyle fıstık verimi geçen yıla göre ciddi oranda azaldı. Üreticiler, hasat döneminden umduklarını bulamadı. Rekoltedeki düşüşe rağmen piyasadaki fiyatların da gerilemesi, hem çiftçiyi hem de değirmen işletmecisini zora soktu. Yaşanan bu durum, kırsalda üretim yapan vatandaşların devlet desteklerine olan ihtiyacını bir kez daha gün yüzüne çıkardı.

"Bu sene fıstıkta umduğumuz verimi alamadık"

Hem çiftçilikle hem de fıstık değirmeni işlettiklerini belirten değirmen işletmecisi Muhammed Sevim, "Fıstıkların hasadı ekim ve kasım aylarına kadar devam ediyor. Öncesinde ise badem hasadı oluyor. Bir hafta, on gün süren badem hasadından sonra fıstıklara geçiyoruz. Fıstık hasadı genelde ekimin on beşi, yirmisi, bazen de yirmi beşine göre değişiyor. Bu sene ise umduğumuz gibi fıstık olmadı. Dönemsel etkiler, özellikle don olayları nedeniyle geçen seneye göre rekoltede yaklaşık yüzde 40-45 oranında bir düşüş var." dedi.

"Değirmenimiz dolu ve boş fıstıkları ayırıyor"

Bölgenin birçok yerinde kendilerine getirilen fıstıkları değirmenlerine soyup ayrıştıklarını ifade eden Sevim, "Ben aynı zamanda fıstık değirmeni makinesi sahibiyim. Bu köyde ve çevre köylerden bana fıstık getiriyorlar, burada harmanlıyoruz. Dolu ve boş olanları ayıran bir makinemiz var, aynı zamanda temizleme makinesi. Fiyat konusunda da şikayetçiyiz. Geçen seneye göre rekolte zaten düşük, fiyatlar da ciddi şekilde düştü. Makine fiyatını bu sene geçen seneye göre beş yüz kuruş artırdım. Geçen sene üç liraya yapıyordum, bu sene dört liraya yükselttim. Bunun sebebi ise elektrik zamları. Zamlar yılda üç-dört kez geldiği için mecburen fiyat artışı yaptım." ifadelerini kullandı.

"Çiftçi, yüksek elektrik fiyatlarına çözüm istiyor"

Rekolte düşüklüğünden dolayı maliyetlerinin artmasına rağmen, değirmen fiyatlarında pek bir değişikliğe gitmediklerini ifade eden Sevim, son olarak şunları söyledi: "Geçen seneye göre aslında kazanç anlamında bir artışımız olmadı. Elektrik neredeyse her ay üç-dört kez zam yedi. Ben ise sadece yıldan yıla beş yüz kuruşluk bir artış yaptım. Talebimiz şu; elektriğe sürekli zam geliyor. Bu durum hem bizim hem de çevre köylerden gelen müşterilerin karşısında bizi zor durumda bırakıyor. Fiyatlar konusunda herkes şikayetçi. Bir çözüm bulunursa iyi olur. En azından çiftçi de mağdur olmaz, ürününü getiren de mağdur olmaz."

"Fıstıklar ayrı ayrı kırılarak dolu ve boş olanlar ortaya çıkıyor"

Tarlasında hasat ettiği fıstıkları değirmene getiren çitçi Murat Turan ise, "Çiftçilikle uğraşıyoruz. Yıllardır bu işle meşgulüz. Şimdi ilk verimin ne kadar çıkacağını bekliyoruz. İnşallah hayırlısıyla güzel bir verim alırız. Devletin, özellikle çiftçilere daha fazla destek vermesini; daha çok toprağın tarıma kazandırılmasını istiyoruz. Burada fıstık kabukları da ayrıca değerlendiriliyor. Yani iç doluluk oranı, kabuk oranı, hepsi ayrı ayrı kırılarak ortaya çıkıyor. Başka da bir işlem yapılmıyor. Fıstık ağaçları 10-12 yaşına geldikten sonra daha çok verim vermesi gerekiyor. Ama böyle kuraklık olursa verim iyice düşer. " şeklinde konuştu. (İLKHA)