Türkiye, 2 yıl önce şubat ayında "asrın felaketi" olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerle sarsıldı.

Türkiye'de, 6 Şubat'ta Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17'de 7,7 büyüklüğünde, Elbistan ilçesinde saat 13.24'te 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi.

Kahramanmaraş'ın yanı sıra Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ'ı vuran asrın felaketinde, 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 107 bin 213 kişi yaralandı.

Türkiye'nin uluslararası yardımı da içeren 4. seviye alarm verdiği deprem sonrası 93 ülkeden arama kurtarma ekipleri arama kurtarma çalışmalarına katıldı.

Toplam 120 bin kilometre karelik alanda 14 milyon kişinin doğrudan etkilendiği depremler, 11 il, 124 ilçe, 6 bin 929 köy ile mahallede ağır yıkımlara yol açtı.

Ülke genelinde 7 gün süreyle milli yas ilan edilirken, deprem bölgesinde ise OHAL ilan edildi.

Depremlerde hasar gören 39 bin enkazda arama, yaşam olduğu belirlenen 26 bin 32 binada ise arama kurtarma faaliyeti gerçekleştirildi.

Bölgede müdahale çalışmaları kapsamında 11 bin 488'i uluslararası, 35 bin 250'si arama kurtarma, 142 bini güvenlik personeli olmak üzere toplam 650 bin personel görev yaptı.

Deprem bölgesine, 20 bin araç ve ağır iş makinası, 141 helikopter, 182 uçak, 23 gemi yardım için çalıştı. 

Bölgede 350 çadır kent alanında 645 bin çadır, 414 konteyner kentte ise 215 bin 224 konteyner kuruldu.

Asrın felaketinin ardından AFAD koordinasyonunda kara, hava ve deniz yoluyla 3 milyon 549 bin 443 afetzede, deprem bölgelerinden tahliye edildi.

Afetin etkili olduğu 11 ilde, çadır ve konteyner kent alanları belirlendi. Geçici barınma alanları oluşturularak 1 milyon çadır sevk edildi ve 350 çadır kentte 645 bin çadır kuruldu. Yaklaşık 2,5 milyon afetzedeye barınma imkanı sağlandı.

Geçici barınma hizmeti verilen Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarında 477 bin 952 kişi, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yurtlarında 710 bin 266 kişi olmak üzere tesislerde toplam 1 milyon 188 bin 218 afetzede misafir edildi.

Ayrıca 428 konteyner kentte 220 bin konteyner kuruldu. 707 bin afetzede bu konteynerlerde misafir edildi. 

AFAD verilerine göre ayrıca, 1 milyon 995 bin 978 haneye 10 bin lira destek ödemesi kapsamında 19 milyar 959 milyon 780 bin lira, 568 bin 624 haneye 15 bin lira taşınma yardımı kapsamında 8 milyar 529 milyon 360 bin lira, vefat eden 41 bin 128 vatandaşın yakınlarına 4 milyar 112 milyon 800 bin lira, tahliye destek ödemesi kapsamında 57 milyon 201 bin lira, valiliklere aktarılan ödenekler kapsamında 37 milyar 11 milyon 207 bin 976 lira, yıkım ve enkaz ödemeleri kapsamında 11 milyar 309 milyon 267 bin 167 lira, kurumlara aktarılan ödenekler kapsamında 2 milyar 97 milyon 49 bin 360 lira ve merkezi satın alma giderleri kapsamında 30 milyar 823 milyon 382 bin 830 lira olmak üzere, toplamda 148 milyar 446 milyon 73 bin 834 lira kaynak aktarıldı.

Deprem bölgesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen hasar tespit çalışmaları kapsamında, 2 milyon 381 bin 888 bina ve 6 milyon 612 bin 685 bağımsız bölümde hasar tespiti yapıldı.

Acil, ağır, yıkık, orta hasarlı 311 bin 440 bina ve 810 bin 902 bağımsız bölüm tespit edildi. Acil yıkılacak ve yıkık 60 bin 763 binanın enkazları 68 günde tamamen kaldırıldı.

Yıkımı yapılacak ağır hasarlı bina sayısı 200 bin 167 olup, bugüne kadar 182 bin 773 ağır hasarlı bina enkazı kaldırıldı. 18 ilde hacme göre yüzde 97, bina sayısına göre yüzde 91 enkaz kaldırma işlemi gerçekleştirildi.

18 il, 179 ilçe, 8 bin 474 mahalle 2 bin 472 köy için 30 Mayıs 2023'te başlayan hak sahipliği süreci 211 günde tamamlandı.

Hak sahipliği sürecinde, 845 bin 371 talep değerlendirildi. 85 milyon evraktan oluşan taleplerin tümü ilgili komisyonlar tarafından incelendi. 15 milyon sayfalık 70 bin komisyon kararı alındı. Başvuruların yüzde 65'i e-Devlet, yüzde 35'i Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi (AYDES) üzerinden alındı.

TOKİ Başkanlığı, Emlak Konut GYO, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ve İller Bankası işbirliğinde, deprem bölgesindeki ev ve iş yerleri yeniden inşa süreci devam ediyor.

Bu kapsamda bugüne kadar yapılması planlanan konutların yüzde 45'i teslim edildi.

Hatay'da 13 bin 980, Malatya'da 6 bin 554, Gaziantep'te 1535, Kahramanmaraş'ta 7 bin 202, Adıyaman'da 6 bin 781, Osmaniye'de 1921, Adana'da 2 bin 945, Diyarbakır'da 822, Elazığ'da 3 bin 353, Kilis'te 223, Şanlıurfa'da 991 olmak üzere toplam 46 bin 307 konut ve 149 iş yerinin daha hak sahipleri belirlendi.

Böylece bugüne kadar teslim edilen konut ve iş yeri sayısı 201 bin 580'e yükseldi.

Bu yılsonunda ise 358 bin 859 konut, 31 bin 307 iş yeri ve 62 bin 817 köy evi olmak üzere toplam 452 bin 983 bağımsız bölüm hak sahiplerine teslim edilecek. (İLKHA)