Kıta sahanlığı, jeolojik olarak ülkeyi oluşturan kara parçasının deniz altındaki uzantısıdır. Kıtanın bitip okyanusun başladığı kıtasal çizgiye kadardır.

Kıta sahanlığı, kara platformu olarak da bilinir, bir kıtayı ya da kara parçasını çevreleyen görece sığ ve eğimli deniz tabanına verilen addır. Kıta sahanlığı alanları, devletlerin ekonomik anlamda üzerinde belirli egemen haklara sahip olduğu uluslararası deniz alanlarından biridir.

Kıta sahanlıklarının eni, bölgelere göre oldukça değişmekle birlikte jeolojik açıdan ortalama 75 km olarak kabul edilir. Çoğu yerde kıta sahanlığı, kara kütlesinin deniz sınırından sonraki uzantısı biçimindedir. Derinlikleri bölgelere göre değişmekle birlikte, 150 metreden fazla olmayan derinliklere sahiptirler.

En geniş kıta sahanlığı, Sibirya kıta sahanlığı olup, 1500 km genişliğindedir. Diğer benzer bölgeler ise Kuzey Denizi’nde ve Basra Körfezi’nde görülür. Bu bölgelerde ortalama kıta sahanlığı genişliği yaklaşık 80 km'dir.

Bir kıyı devletinin kara suları dışında kalan deniz yatağı ve toprak altında birtakım ekonomik haklar kullandığı alan olarak tanımlanan “kıta sahanlığı”, Uluslararası Adalet Divanı’nın 1969 tarihli kararında, “açık deniz altında kıyı devletinin ülkesinin ya da ülkesel egemenli­ğinin devamı ya da doğal uzantısı” şeklinde ifade ediliyor. Bu alan üzerindeki yetkilerin kullanımı ilana tabi değildir.

1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi Kıta sahanlığını kıyı devletinin karasularının devamında kıta kenarının dış eşiği ile sınırlı, bu eşik belirtilenden az mesafede ise karasularının ölçülmeye başlandığı mesafeden itibaren 200 deniz mili mesafe olması şeklinde tanımlanmaktadır.

Kıyı devleti, kara topraklarının doğal uzantısı olan bu bölgenin tümünde denizaltı alanlarının deniz yatağında ve toprak altlarında hak sahibidir. Mesafe 200 mile ulaşmadığı takdirde söz konusu ülkenin kıta sahanlığı mesafesi 200 mile tamamlanır. Fakat bir kıyı ülkesinin kıta kenarı dış sınırı 200 deniz mili sınırını aşması durumunda esas hatlardan itibaren 350 deniz mili limiti uygulanmaktadır.

Kıta sahanlığı olgusu ilk kez 1945 yılında Truman bildirisiyle ortaya çıkmıştır. Bu bildiriyle Amerika Birleşik Devletleri Kıta sahanlığı dahilinde bulunan deniz altındaki ve üstündeki tüm kaynakların ABD ye ait olduğunu ilan etmiştir. Sonrasında kıta sahanlığı tanımı uluslararası alanda benimsenerek kural olarak kabul edilmiştir. (İLKHA)