Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şube Başkanı Mehmet Süzen, hava sıcaklıklarının sıfırın altına düşmesiyle birlikte yaşanan zirai don olayına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Hububat ürünlerinin zirai don nedeniyle strese girdiğini ifade eden Süzen, strese giren ürünlerin gelişim bozukluğu göstermesi olağan olduğunu ifade etti.

Don ve Kuraklık sorunlarından dolayı yaşanan zararların karşılanması gerektiğini vurgulayan Süzen, çiftçilerin bu konuda TARSİM sigortalarını yaptırmalarını tavsiye etti.

Zirai don olaylarını azaltmak için bazı önlemlerin olduğunu belirten Süzen, alınacak olan önlemlerin yetersiz olabileceğini söyledi.

“Dolayısıyla iç piyasa ve ihracatta olumsuz gelişmeler yaşanabilir”

Zirai donun tarımsal ürünlere ciddi zararlar verdiğini belirten Süzen, "Son günlerde Şanlıurfa’da da hava sıcaklıklarının sıfırın altına düşmesiyle zirai don yaşanmakta. Türkiye genelinde etkili olan bu durum, özellikle Adana, Mersin ve Hatay’da yoğun zarar meydana getirdi. Bu illerimiz, yaş meyve ve sebze üretimi ile ihracatında önemli bir paya sahip. Dolayısıyla iç piyasa ve ihracatta olumsuz gelişmeler yaşanabilir. Bununla birlikte, hububatta da zirai don etkili oldu. Aynı zamanda fıstık ve meyve bahçelerinde de zararlar söz konusu." dedi.

“Önlemler alınmalı”

Zirai don olayına karşı alınabilecek tedbirler hakkında bilgi veren Süzen, "Küçük çaplı ateşler yakılarak ısı dengesi sağlanabilir. Rüzgar perdeleri ve don kırıcılar kullanılabilir. Ayrıca pervane sistemleri ile don olayının etkisi bir nebze de olsa azaltılabilir. Hububatta zirai don nedeniyle bitkiler strese giriyor, bu da gelişim bozukluklarına sebep oluyor. Bu tür durumlar için don olayından sonra düzenleyiciler kullanılabilir." ifadelerini kullandı.

“Çiftçiler desteklenmeli”

Çiftçilerin yaşadığı maddi kayıplara dikkat çeken Süzen, "Çiftçilerimizin zararlarını karşılayabilmeleri için TARSİM sigortalarını yaptırmalarını öneriyoruz. 2024 yılı çiftçilerimiz için oldukça zorlu geçti. Kuraklık sorununun ardından şimdi de zirai don yaşanıyor. Devletimizin, çiftçilerimize doğal afet desteği sağlaması gerekiyor. Ayrıca Ziraat Bankası kredilerinin bir yıl ertelenmesi önemli bir adım olacaktır. Çiftçilerin üretime devam edebilmesi için tarımsal desteklerin ciddi oranda artırılması şart. Seralarda da gece saatlerinde çeşitli ısıtıcılarla sıcaklık dengesi sağlanabilir, küresel iklim değişikliğinin tarımı doğrudan etkiliyor.” diye konuştu.

“Mevsim değişiklikleri üretimi etkiliyor”

Küresel iklim krizleri nedeniyle mevsimlerin artık normal seyrinde ilerlemediğini vurgulayan Süzen, "Eskiden ekim aylarında hububat ve baklagillerin ekim işlemleri yapılırdı. Ancak artık kasım, aralık ve hatta ocak aylarında ekim işlemlerine denk geliyoruz. Bu durum, ürünlerin vejetasyon sürecini tam dolduramamasına ve ciddi verim kayıplarına yol açıyor. Zirai don olaylarının da TARSİM sigortası poliçelerine eklenmesi gerekiyor. Ziraat Bankası kredilerinin faizsiz şekilde bir yıl ertelenmesi gerekiyor. Bu bir doğal afettir. Daha önce doğal afet durumlarında kredilerin ertelendiği gibi, şimdi de bu uygulamanın hayata geçirilmesi gerekiyor. Ayrıca tarımsal desteklerin ciddi oranda artırılması şart. Türkiye genelinde ciddi bir zirai don olayı söz konusu." ifadelerini kullandı.

“Araştırmalar hızlandırılmalı”

Süzen, kuraklığa ve dona dayanıklı ürün çeşitlerinin geliştirilmesi konusunda üniversitelere ve GAP Araştırma Enstitüsü’ne büyük görevler düştüğünü belirterek, "Bu konuda çalışmalar var ancak yeni çeşitlerin geliştirilmesi zaman alıyor. İlerleyen dönemlerde dayanıklı türlerin yaygınlaşmasıyla birlikte doğal afetlerin etkileri azaltılabilir. Ayrıca zirai don afetine karşı otomasyon sistemleri kullanılmalı. Meteorolojik veriler don olaylarını önceden tahmin edebiliyor, bu sistemlerin yaygınlaştırılması gerekiyor." dedi.

Son olarak çiftçilere bereketli bir sezon dileyen Süzen, "Kuraklık büyük ölçüde tolere edilmiş görünüyor. Yağışlarla birlikte verimin artmasını umuyoruz. Don olayında ise genel anlamda büyük bir sıkıntı görünmüyor. Ancak lokal bölgelerde zarar söz konusu. İnşallah çiftçilerimiz bu süreci en az hasarla atlatır." diye konuştu. (İLKHA)