Göbeklitepe yakınlarında araziye yerleştirilmiş metal blok halinde görülen monolitin kim ya da kimler tarafından araziye dikildiği henüz ortaya çıkarılabilmiş değil. Geçmişte birçok ülkede de gizemli şekilde ortaya çıkan monolitler ilgi uyandırıyor.

İlk olarak ABD’nin Utah eyaletinde ıssız çölün ortasında bir metal monolit bulunmuş ve tüm dünyanın ilgisini çekmişti. Yetkililer, bulunan yapının Stanley Kubrick’in ‘2001: A Space Odyssey’ filmindeki bloklara benzerliği sebebiyle bir hayran tarafından yerleştirildiği tahmini yürütmüştü. Gizemli yapının kaybolmasının ardından, önce Romanya'da sonrasında ise California eyaletinde yer alan Atascadero kasabasında yeni bir monolit keşfedildi.

ABD ve Romanya’da görülen gizemli monolitlere benzerliği ile dikkat çeken Göbeklitepe’de ortaya çıkan monolit, merak uyandırdı. Metal bloğun kimler tarafından ne amaçla araziye dikildiğinin belirlenmesine yönelik çalışma başlatıldı.

Göbeklitepe’de görülen metal blok üzerinde 'Ay'ı görmek istiyorsan gökyüzüne bak' yazısı dikkat çekti. Esrarengiz bir şekilde ortaya çıkan monolit hakkında detaylı bilgi araştırması başladı.

Monolit nedir?

Monolit, yekpare taş veya kayadan meydana gelen, görünüşte dağ benzeri bir jeolojik veya teknolojik, büyük boyutlu bir kitledir. Sıklıkla çok sert ve katı metamorfik kayadan olan bu kitleleri, genellikle erozyon açığa çıkarmıştır.

İsim Latince monolithus sözcüğünden gelir ki bu da Yunanca (monolithos) sözcüğünden gelmektedir. İngilizce ve Türkçeye ise Fransızca monolithe sözcüğünden geçmiştir.

Jeolojik Monolitler

Bugün yeryüzündeki en büyük üç monolit şunlardır:

Mount Augustus (Augustus Dağı), Avustralya

La Peña de Bernal, Meksika

Stone Mountain (Taş Dağı), Atlanta, Georgia, ABD

Diğer monolitlerden bazıları:

Kuzey Amerika

Bottleneck Peak and Moon, Utah, ABD

Devils Tower National Monument, Wyoming, ABD

El Capitan, Kaliforniya, ABD

Enchanted Rock, Teksas, ABD

Haystack Rock, Britanya Kolumbiyası, Kanada

Avrupa

Frau Holle Stone, Almanya

Humber Stone, İngiltere

King Arthur's Stone, İngiltere

Logan Stone, İngiltere

Odin Stone, Orkney, Birleşik Krallık- 1814 yılında yok edilmiştir.

Cebelitarık Kayası (Rock of Gibraltar)

Afrika

Ben Amera, Moritanya

Brandberg Mountain, Namibya

Asya

Savandurga, Hindistan

Avustralya

Mount Coolum, Queensland

Mount Wudinna, Güney Avustralya

Güney Amerika

Paine Kuleleri, Şili

Antarktika

Scullin monoliti (İLKHA)