Depremzedelerden yüksek kira istenmesine karşı depremzedelerin hakları hakkında bilgi veren Hukukçu Muhammed Said Güneş, depremzedelerin fahiş kira nedeniyle ödediği fazla ücreti "Gabin İlkesi" gereğince geri alabileceğine dikkat çekti.

6 Şubat'ta Pazarcık ve Elbistan merkezli 7,7 ile 7,6 büyüklüğündeki deprem nedeniyle 11 ilde yaklaşık 165 bin ev kullanılamaz hale geldi. Evi yıkılan, ağır hasar alan depremzedelere kira yardımı yapılacağı duyurulmuştu.

Deprem bölgesinde bazı ev sahipleri ise fırsatçılık yapmaya başladı. Bu kapsamda ev kiralamak isteyen bazı depremzedeler, fahiş kira fiyatlarıyla karşılaşıyor.

Kira fiyatlarına yüzde 25 ile en fazla artışın bu sene getirildiğini ifade eden Hukukçu Muhammed Said Güneş, kiracıların yüzde 25'in üzerinde daha yüksek bir ücret istenildiğinde ücretin kabul edilmemesini söyledi.

Güneş, fahiş fiyatla ev kiralayan depremzedelerin ödediği fazla ücreti adli yardım talep ederek ev sahibinden Gabin İlkesi başlığı adı altında o paranın tahsilini isteyebileceğine dikkat çekti.

Deprem bölgelerine inşa edilecek evlerin hak sahipliği için Dask Poliçesi olduğunu vurgulayan Güneş, kişilerin hak sahibi olduğu belirlenirse bu kişilere ya ev kredisi verilecek ya da bir ev verileceğini aktardı.

Dask Poliçesi olmayanların normalde hak sahipliğine başvuramadığını belirten Güneş, bu konuda gerekli düzenlemelerin yapılarak Dask Poliçesi olmayanların da hak sahibi olarak kabul edilmesi gerektiğini düşündüklerini ifade etti.

"Ödenen fahiş ücretler 'Gabin İlkesi' gereğince geri alınabilir"

Hukukçu Muhammed Said Güneş

Depremzedelerin başta ödediği fahiş Gabin İlkesi gereğince geri alabileceğini vurgulayan Güneş, "Depremzedeler için kira sözleşmesinin başında belki yapılacak herhangi bir şey yok. Mülk sahibi evini kiraya vermeden önce depozito alma, 2-3 bin liralık kirayı 10 bin lira gibi bir fahiş fiyata belirlemişse bunun için belki başka yapılabilecek bir şey yok. Yapılacak şeyler arasında yaşanan durum ilgili bakanlığa şikâyet edilebilir fakat bunlar depremzedenin ev sahibi olmasına fayda sağlamıyor. Depremzedeler böyle bir kira sözleşmesini daha sonra belki ödeyemeyecekleri için almak istemiyor olabilirler. İlk anda eğer paraları varsa o parayı peşin olarak versinler. Kirayı ödeyemedikleri ya da başka sebepler nedeniyle mülk sahibinin evden çıkarma ihtimali hem oldukça düşüktür hem de başta ödenen fahiş ücretler, daha sonra hukukta benimsenen 'Gabin İlkesi' gereğince geri alınabilir." dedi.

"Adli yardımla mülk sahibinden ödenen fazla paranın tahsilini isteyebilirsiniz"

Fahiş ücret ödemek zorunda olan kiracı depremzedelerin adli yardım talebinde bulunabileceğini belirten Güneş, "Depremzede olarak bir ile geldiniz ve bu ilde kira fiyatları ortalama 2 bin ile 3 bin arasındayken bir anda 15 bin, 20 bin lira gibi bir fiyata çıkarıldı ve siz de mecbursunuz. Bu nedenle bu evi kiralayın daha sonra mülk sahibine ödemiş olduğunuz fazla ücret için bağlı bulunduğunuz ilin barosuna giderek adli yardım talep edin. Adli yardımla mülk sahibinden 'Gabin' başlığı adı altında o paranın tahsilini isteyebilirsiniz." diye konuştu.

"Kira fiyatlarına en fazla artış bu sene itibariyle getirildi"

Kira fiyatlarına en fazla yüzde 25 artış yapılmasının kanunen düzenlendiğine değinen Güneş, "Kira fiyatlarına en fazla artış bu sene itibariyle getirildi. Maksimum yüzde 25 artırılabilir. Daha önce 2 bin liraysa kiraların artması nedeniyle maksimum 2 bin 500 liraya çıkarılabilir. Daha yüksek bir ücret belirlemişse bile bu ücreti kabul etmeyin. 2 bin 500 lira üzerinden mülk sahibine yatırabilirsiniz. Kontratta yıllık olarak genelde yüzde 10 diye yazar. Bu sene özellikle enflasyonun çok fazla olduğu için yüzde 25'e kadar çıkarılabileceği kanunen düzenlendi. O yüzden en fazla yüzde 25 artırabilir. Zaten çıkarma gibi bir hakları da yok. Kiracı kirayı ödediği ve eve zarar vermediği müddetçe evden çıkarılmasını haklı gösteren herhangi bir şey yok. Gerek AFAD gerek Türkiye Barolar Birliği tarafından yayınlanan haklar var. Özellikle AFAD'ın yayınlamış olduğu depremzedelerin hakları oldukça önemlidir. Bunların sürekli olarak takip edilmesi gerekiyor. Bu deprem elbet bir gün bitecek. Etkilerini belki daha sonra göreceğiz. Depremzedelere her ne yapılıyorsa bununla ilgili öncelikle AFAD ile görüşülmeli. AFAD'dan destek alınmalı ve buna binaen bir yol çizmeliler." şeklinde konuştu.

"Ev kredisi verilecek ya da bir ev verilecek"

Deprem bölgelerine inşa edilecek evler ile ilgili konuşan Güneş, "Cumhurbaşkanlığı deprem bölgelerine ev yapılacağını açıkladı. Yapılacak evlerle ilgili kişiler 'hak sahibi olur muyuz, bu evlerden bizlere verilecek mi?' diye düşünüyor. Kişilerin hak sahibi olduğu belirlenirse bu kişilere ya ev kredisi verilecek ya da bir ev verilecek. Bu ev ücretsiz değil. Verilen kredi sonuçta bir kredidir. Geri alınacak. Çok çok geniş imkânlarla, çok rahat bir şekilde bu kredilerin ödenmesi ya da ev verilmişse belki başta ücret alınmayacak. Önceki mülküne binaen bir tahsis işlemi yapılacak ya da önceki evinin tarlası veya arsası alınacak." ifadelerine yer verdi.

"Dask Poliçesi olmayan kişiler normalde hak sahipliğine başvuramıyor"

Dask Poliçesi olmayanların da hak sahibi olması gerektiğini söyleyen Güneş, "Hak sahipliği için en önemli olan şey; Dask Poliçesidir. Malum bu bölgede halkın büyük çoğunluğu Dask Poliçesini yapmıyor. Bu konuda açıkçası çok gerekli bilinç de edinilmemiş. Dask Poliçesi olmayan kişiler normalde bu hak sahipliğine başvuramıyor. Gerek Türkiye Barolar Birliği gerek Türkiye'deki diğer yardım kuruluşları bu konuda devletin dikkatini çekmeye çalışıyor. Biz bu konuda gerekli düzenlemelerin yapılarak Dask Poliçesi olmayanların da hak sahibi olarak kabul edilmesi gerektiğini düşünüyoruz." dedi. (İLKHA)