Doğma büyüme Bursalı olan 62 yaşındaki Mesut Özkeser, 31 yıl önce ziyaret ettiği bir serginin ardından eski Bursa fotoğraflarının izini sürmeye başladı. Kitaplar, dergiler ve dijital arşivlerden ulaştığı bu görüntülerdeki mekânları tek tek tespit eden Özkeser, geçmişle bugünü buluşturmak için aynı noktadan yeniden fotoğraf çekiyor.

1963 yılında Bursa’da doğan Mesut Özkeser, askerlik görevi dışında, hayatı boyunca bu şehirden hiç ayrılmadı. Bursa, onun için yalnızca yaşanılan bir kent değil; geçmişiyle, hafızasıyla ve kültürel mirasıyla bir yaşam alanı oldu.

Köprü, çeşme, cami, türbe, okul, hastane, banka, köşk ve sokakların yer aldığı eski fotoğraflardaki mekânları tek tek tespit eden Özkeser, bu noktaları aynı açıdan yeniden fotoğraflayarak Bursa’nın zaman içinde geçirdiği değişimi gözler önüne seriyor.

1994 yılında, eski Bursa fotoğraflarından oluşan bir sergiyi ziyaret etmesi, bu yolculukta önemli bir kırılma noktasıydı. O güne kadar görme imkânı bulamadığı eski Bursa fotoğraflarıyla ilk kez karşılaştı. İnternetin ve dijital arşivlerin henüz hayatımıza girmediği o yıllarda, bu tür görsellere ulaşmak neredeyse imkânsızdı. Eski fotoğraflar, ancak uzun aralıklarla basılan kitap ve dergilerde görülebiliyordu.

Sergide yer alan 60-70 adet eski Bursa fotoğrafı, Özkeser’i derinden etkiledi. Bu görüntüler, kentin zaman içinde geçirdiği dönüşümü gözler önüne sererken, onun eski Bursa’ya olan ilgisini kalıcı bir tutkuya dönüştürdü.

Bu ilginin ardından Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu’na üye oldu. Kurumun arşivlerinde yer alan eski Bursa fotoğraflarıyla tanıştı. 1946 yılından bu yana faaliyet gösteren kurum, Bursa’nın tarihi eserlerini belgeleyerek bugüne kadar 130’un üzerinde yapının onarımına katkı sağladı. Aynı zamanda Bursa’nın tarihi dokusu, eski eserleri ve kent yaşamı, 1946’dan itibaren sistemli bir şekilde fotoğraflandı. Bugün bu fotoğrafların tamamı, Bursa’nın görsel hafızası olarak kurum arşivinde korunuyor.

Mesut Özkeser, İLKHA muhabirine yaptığı açıklamada, doğduğu günden bu yana askerlik dışında kentten hiç ayrılmadığını söyledi.

Özkeser’in hikâyesi, bir kentin geçmişine duyulan sevginin, bellek ve bilinçle nasıl geleceğe taşındığını anlatıyor.

"Sergiyle başlayan eski Bursa'ya ilgi yolculuğu"

1994 yılında bir vesileyle eski Bursa fotoğraflarından oluşan bir sergiyi ziyaret ettiğini söyleyen Özkeser, "O güne kadar göremediğim eski Bursa fotoğraflarıyla tanıştım. O günün imkânları, günümüzdeki imkânlar olan internet gibi araçlar mümkün değildi. 40 yılda bir kitap ve dergilerde bu fotoğrafları görme şansımız vardı. Gittiğim sergide 60-70 tane eski Bursa fotoğrafını hayranlıkla izledim. O günden sonra eski Bursa’ya daha ilgi duymaya başladım." şeklinde konuştu.

"En eski Bursa fotoğrafı 1843 tarihinde Yeşil Türbe’nin giriş kapısını fotoğrafı"

Eskiden Bursa’ya birçok seyyahın geldiğini belirten Özkeser, "Seyyahlar Bursa’ya hayran kalmışlar ve fotoğraflamışlar. En eski Bursa fotoğrafı 1843 tarihinde Yeşil Türbe’nin giriş kapısını fotoğraflamışlar. Daha sonra 1854 tarihinde Irgandı Köprüsü fotoğrafı bulunuyor. Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu Başkanı Kazım Baykal’ın 1976 tarihinde "2 Bin Yıllık Bursa Belediyesi" adı altında bir kitabı var. Kitap 1976 yılında basılıyor ve o tarihte Bursa’daki kentin dokusu ile eski evlerin sayısını veriyor. O tarihte Bursa’da 46 bin tane bina varmış. 45 bini ahşap, bin tanesi apartman şeklindedir. Bursa, 1976 yılında eski dokusunu ve evlerini büyük ölçüde koruyordu. Kendim de o tarihlerde 13 yaşındaki bir çocuk olarak hatırlıyorum." dedi.

"Fotoğrafların eski ve yeni hâlini karşılaştırarak, kalanlara sahip çıkma adına bir bilinç oluşturma gayreti içindeyim"

Bursa’da hâlâ korunması ve yaşatılması gereken tarihî eserler olduğunu aktaran Özkeser, "Bu eserler gelecek kuşaklara aktarılmalı. Bizler de bu konuyla bir bilinç ve farkındalık oluşturma anlamında sosyal medya hesaplarında eski Bursa fotoğraflarının eski ve yeni hâlini karşılaştırarak, kalanlara sahip çıkma adına bir bilinç oluşturma gayreti içindeyim. Bu konuda umutluyum; gençler ve toplum eskiye sahip çıkıyorlar. Önemli mesafeler kat ediliyor." diye belirtti.

"1843 yılından günümüze 10 bine yakın eski Bursa fotoğrafı var elimizde"

İnsanların yaşadığı şehri sevmesi gerektiğini ifade eden Özkeser, yaşam hikâyesini şöyle tamamladı:

"Yaşadığımız sokaklarda, gezdiğimiz yollarda yaşanan değişiklikleri bilirsek ufkumuz açılır. Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu’nun arşivinde bine yakın karta basılmış fotoğraflar elimizde. Şehrin değişik panoramik fotoğrafları da var. Dijital arşivimizde 1843 yılından itibaren eski Bursa fotoğraflarına ulaşabiliyoruz. 1843 yılından günümüze 10 bine yakın eski Bursa fotoğrafı var elimizde." (İLKHA)