Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 2021 yılında mezun olan ve ardından 1 yıl zorunlu avukatlık stajı gördükten sonra bir ay önce avukat olan Feyzullah Çiftçi, staj sürecinde yaşanan sorunları anlattı.

Stajyer avukatlar, ekonomik koşullar ve sosyal güvenlik haklarının sağlanmaması başta olmak üzere, mesleğe yönelik hazırlık süreçlerinde birçok problemle boğuşmakta. 4 Yıl hukuk fakültesinde gördükleri eğitim sonrasından mesleğe adım atmak adına zorunlu olarak görmeleri gereken staj sürecinde avukatlığın inceliklerine dair bilgileri öğrenmesi gereken stajyer avukatlar, maalesef hem 6 aylık adliye sürecinde hem de avukat yanı stajında istenilen seviyede bilgi edinmemenin yanında birçok sıkıntı ile mücadele ediyor.

Hukuki olarak staj sürecinde sigortalı bir işte çalışmasının önünde engel olması sebebiyle ekonomik olarak mağdur olan stajyer avukatlar, staj sürecinde hem maddi bir gelir elde etmek hem de mesleği öğrenmek istiyor.

Henüz bir ay önce avukatlık ruhsatını alan Feyzullah Çiftçi, stajyer avukatlığın tanımı, stajyerlerin sorunları, stajyerlik sürecindeki asıl hedef ve reelde gerçekleşen durumlarla ilgili İLKHA muhabirine konuştu.

Farklı mahkemelerde eğitim görmeleri gereken avukatların staj süreci sadece imza ile geçiştiriliyor

Çiftçi, "Stajyer avukatlık, hukuk fakültesi mezunlarının avukatlık ruhsatına hak kazanmaları için bir yıl boyunca tamamlamaları gereken bir staj dönemidir. Stajyer avukatlık kurumuyla hedeflenen şey, hukuk fakültesinden mezun olmuş kişinin bir eğitim sürecinden geçirilerek avukatlık kurumuna hazır bir şekilde mezun edilmesidir. Bu 4+1 eğitim süreci şeklinde de değerlendirilebilir. Stajyer avukatlık, 6 ay adliye stajı ve 6 ay avukat yanı şeklinde devam ediyor. Adliye stajında stajyer avukat temel olarak farklı mahkemelerde bir aylık, 1,5 aylık, 15 günlük ayrı ayrı dönemlerde eğitimine devam eder ama uygulamada stajyer avukatların sadece imza atmasıyla sürecin geçiştirildiğini görüyoruz." dedi.

"Stajyer avukatlar hedefledikleri gibi bir eğitim sürecinden geçemiyor"

Stajyer avukatların maruz kaldığı sürecin kendi tercihlerine bağlı olmadığını, adliyede iş yükü ve stajyer avukatların fazla olması sebebiyle hâkim ve savcıların stajyerlere zaman ayıramadığını belirten Çiftçi, "Stajyer avukatların bu süreci kendileri için bir geçiş süreci halinde görmesinden dolayı değildir. Adliyede iş yükü çok fazla olması sebebiyle aylık staj boyunca hedeflenen eğitim süreci gerçekleştirilemiyor ve bu sadece prosedürle, kâğıt üzerinden imza atmakla geçiştirilen bir sürece dönüşüyor. Adliye stajından sonra aylık avukat yanı stajı başlıyor. Bu staja başlayabilmeniz için öncelikle staj yapabileceğiniz bir avukat bulmanız gerekir. Bunun için genelde stajyer avukatlar, baro sayfasından verilen ilanlara CV göndermek veya doğrudan bir yere başvurmak suretiyle avukat arayışına giriyor. Stajyer avukatların elbette ki belli talepleri oluyor. Aldığı stajın öğrenim sürecine bir katkıda bulunup bulunmayacağına yönelik talepleri oluyor. Ancak genel olarak stajyer avukatlık süresince uygulamada böyle bir talebin karşılanmadığını, kendi arkadaşlarımızdan, kendi tecrübelerimizden biliyoruz. Çünkü avukatlar genelde kendi işlerini yürütmeleri için stajyer avukatları biraz da pragmatist bir bakış açısıyla yanlarına alıyorlar. Burada tabiki bazı avukatları ayırmak gerekiyor. Çünkü bazı avukatlar stajyeri alıp yetiştirmek, staj sürecinde ona bir eğitim vermek ve devamında yanında çalıştırmak üzere yetiştirdiğinden o stajyerin staj sürecinde bir eğitim gördüğünden ve hedefine vardığından bahsedebiliriz. Ancak ağırlıklı olarak stajyerler hedefledikleri gibi bir eğitim sürecine giremiyorlar. Çünkü kendilerine icra takibi gibi belli başlı işler yaptırılıyor. İkinci talep de ücrete yönelik oluyor. Ücret taleplerinin belli bir ölçeği yok. Bu tamamen avukatın insafına bırakılmış bir süreçtir. Avukatlar genelde ücret vermemeyi tercih ediyor. Ücret vermeyenlerden kimisi stajyerin yol ve yemek ücretini karşılıyor. Bazısı bin lira 2 bin lira, 3 bin lira gibi çok k cüzi ücretlere çalıştırıyor. Burada zaten staj süresince yasal olarak stajyer avukatın sigortalı bir işte çalışma yasağı var. Avukatlar da bu kanuni engeli kendileri için bir fırsat olarak kullanıyorlar." diye konuştu.

Stajyer avukatlar ne talep ediyor?

Stajyer avukatların taleplerini genel olarak 3 ana başlık altında sıralanabileceğini aktaran Çiftçi, son olarak şunları kaydetti:

"İlk olarak hakça bir ücret. Yani stajyer avukatların insanca bir yaşam sürdürebilecekleri bir ücrete hak kazanmalarıdır. Bu ilden ile değişkenlik gösterebilir. Stajyer avukat, genel olarak öğrencilik sürecinden yeni çıkmış ve öğrenciyken aldığı burs veya kredi imkânından faydalanamıyor. Yasal olarak sigortalı herhangi bir işte de çalışamıyor. Staj süresince ailelerinden bir gelirlerinin olmaması halinde tamamen çalıştığı büronun insafına terk edilmiş olunuyor. Stajyer avukatlara insanca yaşayabilecekleri bir ücretin verilmesi gerekiyor. Stajyer avukatların ikinci talepleri; staj sürecinin bir eğitim süreci şeklinde ilerlemesidir. Ancak uygulamaya baktığımızda süreç bu şekilde işlemiyor. Avukatların genel olarak stajyer avukatların avukat olduktan sonra karşılaşabilecekleri durumları onlara önceden bildirmesi, böylesi bir durumda nasıl bir yol izlemeleri gerektiği gibi bir yönlendirme ile bu süreç bir eğitim sürecine dönüştürülebilir. Ancak uygulamada tamamen büronun ayak işlerini görme, sadece adliyeden adliyeye koşturma, icra işlerini takip etme gibi bir süreç işliyor. Stajyer avukatların son talepleri de meslek içi saygınlıktır. Çünkü stajyer avukatlık meslek içerisinde dahi itibar görmeyen, sadece bir geçiş aşaması, prosedürel bir aşama olarak görüldüğünden dolayı mesleki anlamda itibar görmeyen, sadece sekretarya gibi bir vasıfla geçiştirilen bir süreçtir." (İLKHA)