Güneydoğu’nun yüksek kesimlerinde doğal olarak yetişen ve baharın gelişini simgeleyen soryaz, kenger ve sirik (peynir otu) bitkisi, Siirt’te tezgâhlardaki yerini aldı.

Doğal yapısı ve şifalı etkileriyle dikkat çeken bu bitkilere hem lezzet hem de sağlık arayan vatandaşların ilgisi her geçen gün artıyor.

Vatandaşlar, bu yıl pazarlarda satılmaya başlanan soryaz, kenger ve sirik (peynir otu) bitkilerine yoğun ilgi gösteriyor. Ancak bu ürünlerin fiyatları, geçen yıla göre neredeyse iki katına çıkmış durumda. Geçen yıl kilosu 50-100 TL arasında değişen bu otların kilogram fiyatı, bu yıl 150-200 TL’ye kadar yükseldi.

Zahmetli bir emekle doğadan sofralara

Siirt’in Pervari, Eruh ve Şirvan gibi yüksek rakımlı köylerinden toplanan bu bitkiler, köylüler için önemli bir geçim kaynağı haline gelmiş durumda. Ancak toplama süreci oldukça zahmetli. Sabahın erken saatlerinde yola çıkan köylüler, kimi zaman saatlerce dağ yollarında yürüyerek bu nadir bulunan şifalı otları topluyor.

Dikenli yapısı nedeniyle toplanması zor olan kenger bitkisi, elleri delip geçen sivri uçlarıyla toplayıcıları fazlasıyla zorluyor. Soryaz otunun kayalık alanlarda yetişmesi, işin zorluğunu bir kat daha artırıyor.

Fiyatlar yüksekti ürünler çoğalınca düştü

Her yıl dört gözle baharın gelişini beklediklerini ifade eden pazarcı Mahmut Ulu, "Bahar, gelişiyle bize hayat getirdi. Satışlarımız başladı. Bütün Siirt halkını şifalı bitkileri almak için bekliyoruz. Soryaz, kenger ve Sirik (Peynir otu), geldi. Sirik otu peynire adeta hayat veriyor ve bu sayede peynir lezzetli oluyor. Soryaz da börek oluyor, üzerine yumurta kırılıp pişiriliyor ve çok zor toplandığı için 2 ayda bir ancak gelebiliyor. Kenger de çok lezzetli ve şifalı bir bitkidir, toplaması çok zor doğal bir bitkidir. Bu bitkiler, Siirt'in Pervari ilçesinin Çemikari, Herekol Dağı'nda köylüler tarafından toplanıyor. Peynir otu 150 liradan alıcı buluyor. Geçen sene de fiyatı aynıydı. Soryaz'ın fiyatı 150 liraya satılıyordu bollaşınca 100 liraya düştü. Yağmur yağdı, bereket geldi. Kenger 100 liraydı, 80'e düştü." dedi.

"Yaylanın Ispanağı” olarak bilinen bu otlar, Siirt halkının vazgeçilmezi

Ot satıcısı Hamit Kartal, bu ürünlerin bölge halkı için sadece bir besin değil, aynı zamanda bir kültürün parçası olduğunu belirterek şunları söyledi:

"30 yıldır bu işi yapıyorum. Her yıl üçüncü ayın 15’inden haziranın sonuna kadar bu otların satışı devam eder. Özellikle sirik otu, bizim Siirt yöresi peyniriyle birlikte tüketilmeden olmaz. Sağlıklıdır, faydalıdır. Kenger otu aslında, doğada kendiliğinden yetişir; ne ilaç ne de gübre kullanılmaz. Aynı ıspanak gibi haşlayıp üzerine yumurta kırarak kızartıyoruz. Kahvaltıdan akşam yemeğine kadar sofralarımızda yer alır. Siirt halkı genellikle bu ürünlerden 20-30 kilo alır. Özellikle Ramazan ayında sahurda çok tercih ediliyor."

Eskiden dedelerimiz, babalarımız bu otları hiçbir katkı olmadan tüketirdi

Kartal, soryaz bitkisinin ise hem lezzeti hem de kokusuyla öne çıktığını vurgulayarak şöyle devam etti:

"Soryaz, genellikle bulgura katılır, börek içi olarak kullanılır ya da kızartılıp içine yumurta kırılarak yenir. Eskiden dedelerimiz, babalarımız bu otları hiçbir katkı olmadan tüketirdi; o zamanlar hastalık da azdı. Halkımız bu yüzden doğal olana yöneliyor. Soryaza yaylanın ıspanağı da diyebiliriz ama biz genellikle soryaz deriz. Bulgura katıldığında şahane bir aroma verir. Öyle ki, 20-30 kilo alanlar oluyor. Ben şahsen kendime 15 kilo kenger, 15 kilo soryaz ayırırım, kış boyunca tüketiriz."

“Fiyatlar el yakıyor, köylünün emeği büyük”

Kartal, bu yıl fiyatların ciddi oranda arttığını belirterek sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu sene fiyatlar gerçekten el yakıyor. Geçen yıl soryaz 250 liraya kadar çıkmıştı ama şimdi 125-150 lira arasında satılıyor. Sirik otu 200 TL civarında, kengerin ise iki çeşidi var; fiyatları 100 ile 120 TL arasında değişiyor. Geçen yıl 50 liradan başlıyordu, 100 liraya bile çıkmamıştı. Ama bu sene durum farklı. Köylü sabah saat 04’te kalkıp yola çıkıyor, akşam 17.00'de dönüyor. 20-30 kilo ot topluyor ama yevmiyesi bile çıkmıyor. Araba tutuyor, masraf ediyor. Bu nedenle onlar da ‘haksızlık bu’ diyor. Aslında bu işin en zor kısmı onların. Biz sadece tezgâhta satıyoruz, ama o otları dağdan toplayıp getirenlerin emeği gerçekten çok büyük. Allah onlardan razı olsun.”

Doğal şifa kaynağı

Bitkisel ürünlerle ilgilenen aktarlar da, soryaz, kenger ve sirik otunun vücut direncini artırdığına, karaciğer ve safra yollarını temizlediğine dikkat çekiyor. Ayrıca bu bitkilerin yöresel yemeklerde de yaygın olarak kullanıldığı belirtiliyor. (İLKHA)