Dünya genelinde çocuk ve ergenlerde yüksek tansiyon oranı son 20 yılda neredeyse iki katına çıktı. The Lancet Child and Adolescent Health dergisinde yayımlanan kapsamlı inceleme, kötü beslenme alışkanlıkları, fiziksel hareketsizlik ve artan obezite oranlarının bu yükselişte belirleyici rol oynadığını ortaya koydu.

96 çalışma ve 21 ülkeden 400 bini aşkın çocuğun verilerinin meta analizine dayanan araştırma, 19 yaş altındaki çocuk ve gençlerde hipertansiyon görülme oranının yüzde 3,2’den yüzde 6,2’ye çıktığını gösteriyor. Bu artışın, bugün dünyada 114 milyon çocuğun yüksek tansiyonla yaşadığı anlamına geldiği belirtildi.

Uzmanlar, yüksek tansiyonun çocukluk çağında ortaya çıkmasının kalp-damar hastalıkları, böbrek hastalıkları ve yaşam boyu sürebilecek ciddi komplikasyon riskini artırdığı uyarısında bulundu.

İncelemede çocukluk çağı obezitesinin keskin yükselişin önemli bir tetikleyicisi olduğu vurgulandı. Obez çocuk ve gençlerde hipertansiyon görülme oranı yüzde 19’a ulaşırken, sağlıklı kilodaki çocuklarda bu oran yüzde 3’ün altında kaldı.

Araştırmanın yazarlarından Edinburgh Üniversitesi Küresel Sağlık Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Igor Rudan “20 yılda çocukluk çağı yüksek tansiyonunun neredeyse ikiye katlanması, sağlık hizmetleri için alarm zillerinin çaldığını gösteriyor.” dedi.

Çalışma, çocuk ve gençlerin yüzde 8,2’sinde prehipertansiyon görüldüğünü; bunun da normalin üzerinde tansiyon değerleri anlamına geldiğini ancak henüz hipertansiyon kriterlerini karşılamadığını ortaya koydu.

Prehipertansiyonun özellikle ergenlik döneminde yaygınlaştığı; ergenlerde oranın yüzde 11,8’e yükseldiği, küçük yaş gruplarında ise yüzde 7 civarında seyrettiği bildirildi. Uzmanlar, tansiyon değerlerinin özellikle erkek çocuklarda 14 yaş civarında keskin şekilde arttığını ve bu nedenle düzenli taramanın kritik öneme sahip olduğunu belirtti.

İnceleme ekibinde yer almayan İngiltere Kraliyet Pediatri Koleji Başkanı Prof. Steve Turner, bulguları derin endişe verici olarak niteledi:

“Bu artış büyük ölçüde çocukluk çağı obezitesindeki yükselişten kaynaklanıyor, üstelik obezite tamamen önlenebilir bir durum. Sadece hipertansiyon değil, tip 2 diyabet, astım ve psikolojik sorunlar da artık çocuklarda daha sık görülüyor.”

Turner, kalıcı yüksek tansiyonun erken ölüm riskini artırdığını belirterek “Acil önlem alınmazsa bir halk sağlığı krizine doğru sürükleneceğiz.” uyarısında bulundu.

Araştırma yazarlarından Zhejiang Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Peige Song, artışı sağlıksız diyetler, düşük fiziksel aktivite ve yükselen obezite oranlarının doğal sonucu olarak değerlendirdi.

Song, özellikle tansiyon geçmişi olan ailelerde çocukların düzenli tansiyon takibinin zorunlu olduğuna dikkat çekerek sebze, meyve ve tam tahıllarla zenginleştirilmiş dengeli beslenme, tuz ve şeker tüketiminin azaltılması, düzenli fiziksel aktivite, ekran süresinin düşürülmesi ve evde rutin tansiyon ölçümü tavsiyelerinin dikkatle uygulanması gerektiğini belirtti.

İngiliz Kalp Vakfı Baş Bilimsel Sorumlusu Prof. Bryan Williams ise, çocukluk çağı yüksek tansiyonunun yetişkinlikte de devam etme eğilimi gösterdiğini ve kalp krizi ile felç riskini artırdığını söyledi. Williams, obeziteye bağlı hipertansiyonun doğru yaşam tarzı değişiklikleriyle geri döndürülebileceğini belirterek hükümetlere çağrıda bulundu:

“Sağlıksız ürünlerin pazarlamasına yönelik kısıtlamalar genişletilmeli ve gıda endüstrisinin daha sağlıklı üretim yapması için somut adımlar atılmalı.” (İLKHA)