Kendi aralarında Kürdçe'yi tersten konuşarak şifreli bir dil oluşturan Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde ikamet eden köy sakinleri, zaman zaman halkın arasında bilinmesini istemedikleri meseleler için bu dili kullanıyor.

Yaklaşık 40 yıl önce Doğubayazıt'ta bağlı 5 bin 137 metre yüksekliği ile 'Türkiye'nin Çatısı' olarak adlandırılan Ağrı Dağı'nın eteklerinde yer alan Örtülü (Ortîli) köyünde Kürdçe'yi tersten konuşarak bir dil ortaya çıkaran köy sakinleri zaman zaman insanların bilmesini istemedikleri meseleleri kendi aralarında bu dille konuşuyor.

Civciv Dili (Zımanê Çîvika) ismini verdikleri dil, batıya göç edenler nedeni ile eskisi gibi sıklıkla konuşulmuyor artık.

Köyden yaşlılar ve orta yaşlardan insanların konuşabildiğini, gençlerin bu dili çok az bildiğini söyleyen köy sakinlerinden Abdulbari Karasungur (58), batıya göç eden yakınları ile telefonda görüştüklerinde de bu dili konuştuklarını belirtti.

Örtülü (Ortîli) köyü ve Ağrı Dağı

Dilin hikâyesi hakkında konuşan Abdulbari Karasungur, "Bu dile ‘Civciv Dili' diyoruz, ağabeyim Bayburt'ta çalıştığı bir dönem insanlar konuşurken karşılaşmıştı. Ağabeyim Bayburt'tan köye geldiğinde 'bizde kendi aramızda konuşalım' dedi. Tabi o vefat etti bizler kendi aramızda konuşmaya başladık. Bizde tabi aramızda geliştirdik, ortaya çıkardığımız bu dili, sık sık konuşuyorduk. Bazen kendi aramızda konuşmak istediğimiz ve kimsenin anlamasını istemediğimiz durumlar olduğunda bu dili konuşuruz. Tabi konuştuğumuzda köyden olmayan kişiler ne konuştuğumuzu anlamazdı. Köyümüzde 450 hane vardı, şimdi ise köy boşaldı, evlerini batı illerine götürdü köylülerimizin çoğu. 60-70 hane kalmış ya da kalmamış. Eskiden sık sık konuşurduk aramızda, şimdi millet batıya gittiği için bu dili konuşan çok kişi kalmadı. Tabi sıklıkla konuşmadığımız için konuşan sayısı bayağı azaldı." dedi. (İLKHA)