Siyonist rejimin Somaliland'ı tanıma kararı, Gazze soykırımı ve Kızıldeniz'de Ensarullah hareketinin oluşturduğu baskı ortamında, Tel Aviv'in Kızıldeniz ve Babülmendeb hattında yeni bir askeri-istihbari dayanak arayışına girdiğini ortaya koydu.

Siyonist rejimin Somali'den tek taraflı olarak ayrılan Somaliland bölgesini "bağımsız devlet" olarak tanıması, ilk bakışta diplomatik bir açılım gibi görünse de kararın arka planında Kızıldeniz merkezli derin bir güvenlik ve jeopolitik hesap bulunduğu görülüyor. Tanıma adımı, Tel Aviv'de siyasi bir çıkıştan önce, güvenlik kurumları ve stratejik düşünce merkezlerinde şekillenen uzun vadeli bir planın ürünü olarak değerlendiriliyor.

Süreç rastlantı değil

Nitekim aralık ayının başında, eski askeri istihbarat başkanı Tamir Hayman'ın başında olduğu "İsrail" Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü tarafından yayımlanan raporda, Somaliland açıkça "potansiyel stratejik ortak" olarak tanımlandı. Raporda bölge, Kızıldeniz ve Aden Körfezi'nde deniz güvenliği, istihbarat toplama ve askeri lojistik açısından kritik bir konumda gösterildi. Bu değerlendirmeden yalnızca haftalar sonra tanıma kararının ilan edilmesi, sürecin rastlantı olmadığını ortaya koydu.

Babülmendeb ve Süveyş Kanalı

Tel Aviv açısından Kızıldeniz, yalnızca bir ticaret hattı değil; küresel deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 12'sinin, petrol taşımacılığının ise dörtte birinin geçtiği hayati bir boğaz niteliği taşıyor. Babülmendeb ve Süveyş Kanalı gibi iki dar geçide hâkimiyet, bu hattın tamamını etkileyebilecek stratejik bir üstünlük anlamına geliyor. Ensarullah hareketinin son iki yılda Babülmendeb çevresinde kurduğu fiili denge ise siyonist rejim açısından ciddi bir kırılmaya neden oldu.

Eilat Limanı'nın fiilen işlevsiz hale gelmesi

Bu süreçte Eilat Limanı'nın fiilen işlevsiz hale gelmesi, Tel Aviv'i Kızıldeniz'de yeni bir "ileri üs" arayışına itti. Somaliland'ın Aden Körfezi'ne bakan 740 kilometrelik sahil şeridi ve Yemen kıyılarına olan görece yakınlığı, bu bölgeyi siyonist rejim açısından cazip hale getirdi. Berbera Limanı ve çevresinin, istihbarat toplama, deniz ve hava operasyonlarını destekleme, silah sevkiyatını izleme ve gerektiğinde saldırı kapasitesi oluşturma açısından kullanılabileceği değerlendiriliyor.

Gazze halkının sürgün edilmesi

Somaliland'ın önemi yalnızca coğrafi değil. Uluslararası alanda tanınmayan bu yapı, bağımsızlık arayışı nedeniyle dış desteğe açık bir siyasi zemin sunuyor. Tel Aviv, bu kırılganlığı kullanarak hem askeri-istihbari varlık elde etmeyi hem de bölgeyi sözde "İbrahim Anlaşmaları" zincirine eklemeyi hedefliyor. Hatta Somaliland yönetiminin, Gazze halkının sürgün edilmesine yönelik senaryolara kapı aralayabileceğine dair tartışmalar da bu çerçevede gündeme geldi.

Arap ve İslam ülkeleri ile Afrika Birliği

Ancak bu adım, bölgede ciddi bir tepkiyle karşılandı. Somali merkezi yönetimi kararı açık bir egemenlik ihlali olarak nitelendirirken, Arap ve İslam ülkeleri ile Afrika Birliği, Somaliland'ın tanınmasının tehlikeli bir emsal oluşturacağı uyarısında bulundu. Türkiye, Mısır, Suudi Arabistan ve birçok ülke, Somali'nin toprak bütünlüğüne destek mesajları verdi.

ABD temkinli çizgide

ABD ise temkinli bir çizgi izliyor. Trump yönetimi, tanıma konusunu "değerlendirme aşamasında" tuttuğunu belirtirken, Washington'daki bazı çevrelerin Somaliland'ı Kızıldeniz'de yeni bir ortak olarak gördüğü biliniyor. Buna karşın Somali'deki güvenlik iş birliği, El-Şebab'la mücadele ve Afrika'daki dengeler, ABD'nin elini bağlayan temel faktörler olarak öne çıkıyor.

Askeri ve istihbari hamle

Sonuç olarak siyonist rejimin Somaliland'ı tanıması, diplomatik bir jestten ziyade Kızıldeniz merkezli askeri ve istihbari bir hamle niteliği taşıyor. Bu adımın kısa vadede Tel Aviv'e yeni manevra alanları açması mümkün olsa da uzun vadede Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz'de gerilimi tırmandırması ve bölgesel dengeleri daha kırılgan hale getirmesi kaçınılmaz görünüyor. (İLKHA)