Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Sudan’daki çatışmalara rağmen son dört ayda nispi güvenliğin sağlandığı bölgelerin ortaya çıktığını, bunun da 1,3 milyondan fazla sığınmacının kalıcı dönüş kararı vermeden önce durum değerlendirmesi yapmak amacıyla evlerine dönmesine yol açtığını açıkladı.

IOM Bölgesel Direktörü Osman Belbisi, geri dönenlerin yaklaşık yüzde 71’inin Cezire Eyaleti’ne, yüzde 13’ünün Sinnar’a, %8’inin ise Hartum’a yöneldiğini belirtti. Belbisi, yıl sonuna kadar yaklaşık 2,1 milyon sığınmacının Hartum’a dönmesinin beklendiğini, ancak bunun güvenlik durumu ve temel hizmetlerin zamanında yeniden sağlanmasına bağlı olduğunu söyledi.

Nisan 2023’te Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında başlayan mevcut çatışmalardan bu yana, 12 milyondan fazla kişi zorla yerinden edildi, bunların yaklaşık 5 milyonu komşu ülkelere sığındı. Bu durum, Sudan’daki savaşı dünyanın en büyük yerinden edilme krizi haline getirdi.

Sudan makamları ile yerel ve uluslararası yardım kuruluşları, Hartum’a dönenlere destek olmak için yoğun çaba sarf ediyor. Öncelikli hedefler arasında enkaz kaldırma, temiz su ve elektrik sağlanması ile sağlık tesislerinin kapasitesinin artırılması yer alıyor. Bu adımlar, kolera gibi ölümcül hastalıkların yayılmasını önlemek için kritik görülüyor.

BM Kalkınma Programı’nın (UNDP) Sudan Daimî Temsilcisi Luca Renda, ülkede yaklaşık 1700 kuyunun yeniden faaliyete geçirilmesi gerektiğini, ayrıca evlere güneş panelleriyle elektrik sağlanacağını söyledi.

Renda, savaş nedeniyle yerinden edilmiş kişilere uzun vadeli çözümler bulmayı amaçlayan bir program başlatıldığını belirterek, en az 6 hastanenin ve bazı birinci basamak sağlık merkezlerinin acil onarıma ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Ayrıca en kırılgan gruplara gıda, hijyen malzemeleri, ilaç ve kıyafet alabilmeleri için nakit yardımı dağıtıldığını söyledi.

21 Temmuz 2025 itibarıyla, BM ve insani yardım ortakları, Sudan içindeki 21 milyon risk altındaki insana hayat kurtarıcı yardımlar ulaştırmak için gerekli olan 4,2 milyar doların yalnızca yüzde 23’ünü sağlayabildi. (İLKHA)