Demokratik Kongo Cumhuriyeti (RDC) Devlet Başkanı Félix Tshisekedi, ülkenin doğusunda giderek büyüyen güvenlik krizinin bölgesel bir savaşa dönüşmesini önlemek amacıyla "ulusal birlik hükümeti" kurma kararı aldığını duyurdu.

RDC Cumhurbaşkanlığı Sözcülüğünden yapılan X açıklamasında, "Cumhurbaşkanı, kesinlikle bir Kongo ulusal birlik hükümetine doğru ilerlediğini ve Kutsal Birlik içinde liderlik değişiklikleri yapacağını duyurdu." denildi.

Açıklamada daha fazla ayrıntı verilmedi.

Aynı gün, Devlet Başkanı Félix Tshisekedi, iktidardaki parlamento koalisyonu olan Kutsal Birlik üyeleriyle bir araya geldi. Bu koalisyon, Demokrasi ve Sosyal İlerleme Birliği (UDPS) ve müttefik partilerden oluşuyor.

Güvenlik krizi ve M23 ilerleyişi

Toplantıda ağırlıklı olarak Mart 23 Hareketi (M23) isyancılarının ilerleyişi ele alındı. M23 isyancıları, Kuzey Kivu ve Güney Kivu eyaletlerinin başkentleri olan Goma ve Bukavu da dahil olmak üzere birçok şehir ve kasabayı ele geçirdi.

Tshisekedi, güvenlik sorunları ve "iç ihanetleri" gidermek için hem siyasi hem de askeri düzeyde değişikliklerin gerekli olduğunu belirtti. Kongo ordusunda kapsamlı bir yeniden yapılanmaya gidileceğini vurgulayan Tshisekedi, "Mücadele zor olacak, ama pes etmeyeceğiz. Bu sistemi ortadan kaldırmalıyız." dedi.

Ayrıca, M23 isyancılarıyla doğrudan müzakere ihtimalini reddetti.

BM ve uluslararası tepkiler

Cuma günü, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), M23 isyancılarının ülkenin doğusundaki saldırılarını derhal durdurmasını ve Ruanda'nın silahlı gruba verdiği desteği sonlandırarak KDC'den çekilmesini talep eden bir kararı oybirliğiyle kabul etti.

Kongo, Ruanda’yı M23’e destek vermekle suçlarken, Ruanda ise Kongo ordusunun, 1994 yılında Tutsi etnik grubuna karşı gerçekleştirilen soykırıma katılmakla suçlanan Ruanda Kurtuluş Demokratik Güçleri (FDLR) ile iş birliği yaptığını iddia ediyor.

Diplomatik çabalar ve barış süreci

Afrika Birliği'nin (AU) 38. Zirvesinde, uluslararası ve bölgesel düzeyde diplomatik girişimler başlatıldı. Zirvede, "derhal ve koşulsuz ateşkes" ve M23'ün "derhal geri çekilmesi" çağrısı yapıldı.

Ancak barış çabaları defalarca başarısız oldu. Aralık ayında, AU öncülüğünde düzenlenmesi planlanan ve Tshisekedi ile Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame’yi müzakere masasına getirmeyi amaçlayan Luanda Süreci barış girişimi zirvesi aniden iptal edildi.

BM Barışı Koruma Operasyonları Genel Sekreter Yardımcısı Jean-Pierre Lacroix, Kongo'daki çatışmaların daha geniş bir bölgesel krize dönüşebileceği konusunda uyarıda bulundu.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise Addis Ababa’daki AU Zirvesi'nde "Bölgesel bir tırmanış her ne pahasına olursa olsun önlenmelidir. Askeri bir çözüm yoktur. Çıkmaz sona ermeli ve diyalog başlamalıdır." ifadelerini kullandı.

Doğu Kongo’daki maden kaynaklı çatışmalar ve insani kriz

Kongo'nun doğusu, koltan, kalay, tantal ve altın gibi değerli mineraller üzerindeki rekabet nedeniyle uzun süredir çatışmalara sahne oluyor.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), şubat ayından bu yana 400 binden fazla Kongolu mültecinin, özellikle kadın ve çocukların, Burundi'ye uluslararası koruma talebiyle sığındığını bildirdi.

Ayrıca, yalnızca Ocak ayında Kuzey Kivu'da 500 binden fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. (İLKHA)