Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD), bugün işgal güçlerinin Gazze Şeridi’ne giden insani yardımlara aylar süren bir kuşatma uygulayarak uluslararası hukuku ihlal edip etmediğine ilişkin kararını açıklaması bekleniyor.

Mahkeme, aynı zamanda Gazze Şeridi’nde Birleşmiş Milletler çalışanlarını ve tesislerini hedef alan işgal saldırılarına ilişkin bir değerlendirme de sunacak.

Bu danışma görüşü talebi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından yapılmıştı. Mahkemenin vereceği karar, işgal rejiminin Filistinli mültecilere yardım ve istihdam sağlayan Birleşmiş Milletler ajansı “UNRWA” ile iş birliği yapmakla yükümlü olup olmadığı meselesini de kapsayacak.

İşgal organları bu suçlamaları reddediyor. Kuşatmayı, HAMAS’ın yardım sevkiyatlarını ele geçirip yüksek fiyatlarla sattığı ve bunları esirlerin cesetlerinin iadesiyle ilişkilendirdiği yalanlarıyla savunuyor. ABD’de ise, bu konuda işgalcileri destekliyor.

Mahkemenin vereceği kararın bağlayıcı olmayan bir “danışma görüşü” olması bekleniyor. Ancak bu karar, işgal üzerindeki uluslararası baskıyı artırarak Birleşmiş Milletler’le iş birliği yapması ve Gazze’ye daha fazla insani yardımın girişine izin vermesi yönünde etkide bulunabilir.

Bu karar, 7 Ekim 2023’te Gazze’de soykırımın başlamasından bu yana mahkemenin işgalcilerin politikaları hakkında vereceği üçüncü karar olacak.

Lahey’deki mahkeme, Temmuz 2023’te aldığı bir kararda işgalcilerin Filistin topraklarını işgalinin “yasa dışı” olduğuna hükmetmişti.

25 Ocak’ta ise Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika’nın işgalcileri Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesi’ni ihlal etmekle suçlayarak açtığı dava kapsamında, işgalci siyonistlere karşı geçici tedbirler içeren ilk hükmünü açıklamıştı.

Söz konusu hüküm; soykırım olarak değerlendirilebilecek tüm eylemleri önleme, işgal ordusunun hiçbir soykırım eylemi gerçekleştirmemesini güvence altına alma, Gazze’de soykırıma teşvik sayılabilecek her türlü kamuya açık açıklamayı engelleme ve cezalandırma, insani yardımların ulaşmasını sağlamak için gerekli tüm önlemleri alma, dava sürecinde kullanılabilecek delilleri yok etmemek ve alınan önlemlerin uygulanma düzeyiyle ilgili olarak bir ay içinde mahkemeye rapor sunma yükümlülüklerini içeriyordu.

Birleşmiş Milletler’in en yüksek yargı organı olan bu mahkeme, üye devletler arasındaki uluslararası anlaşmazlıkları karara bağlama yetkisine sahip olup, kararları bağlayıcıdır. Ancak mahkemenin bu kararların uygulanması için baskı yapacak bir mekanizması bulunmuyor.

Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan mahkeme, devletler arasında ortaya çıkan hukuki anlaşmazlıkları uluslararası hukuk hükümlerine göre karara bağlamakla görevlidir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler organları ve uzmanlaşmış ajansları tarafından kendisine yöneltilen hukuki konular hakkında da danışma görüşleri sunmaktadır. (İLKHA)