Millî Eğitim Bakanlığı, öğrencilerin gelişimini süreç odaklı takip etmek, müfredatın işlenmesinde okullar arasında bütünlük sağlamak ve uygulama birliği oluşturmak amacıyla geçen yıl başlatılan "ülke genelinde ortak sınav" uygulamasını bu yıl daha kapsamlı şekilde yapma kararı aldı.

Yeni eğitim öğretim döneminde sınavların sınıf düzeyleri ve sayısı artırılarak 6, 7, 9 ve 10. sınıf düzeylerinde yine aynı derslerden ülke genelinde toplam 12 ortak yazılı sınav yapılacak. Bu eğitim öğretim yılında ortak sınavlar daha kapsamlı bir şekilde ülke genelinde uygulanacak.

Geçen yıl Resmi Gazete'de yayımlanan Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği ile okul öncesinden 12. sınıfa kadar okullarda ölçme değerlendirme uygulamalarına ilişkin yeni esaslar getirilmişti. Yeni mevzuat gereği ülke geneli ortak yazılı sınavlar ilk defa 2023-2024 eğitim öğretim yılında uygulandı.

Geride bırakılan eğitim öğretim yılında, 6 ve 9. sınıf kademelerinde yapılan ortak sınavlarda ilk defa açık uçlu sorular kullanıldı ve soruların puanlanması, Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce geliştirilen bir yazılım aracığıyla ülke genelinde 4 bin öğretmen tarafından dijital ortamda gerçekleştirildi.

Bakanlıkça ilk defa yapılan bu uygulama ile öğrencilerin açık uçlu sorulara verdiği yaklaşık 5 milyon cevabın puanlanması yapıldı. Bu yeni sistemde başarılı sonuçlar alınması üzerine, yeni eğitim öğretim döneminde ülke genelinde yapılacak ortak sınavlarda kullanılacak açık uçlu soru sayısının artırılabileceği değerlendirildi.

Öğrencinin konuyu anlama düzeyini, öğrenciye nasıl geri bildirim verileceğini ve öğrenme sürecinin nasıl şekilleneceğini belirlemesi açısından önem taşıyan açık uçlu soru kullanımı uygulamasıyla öğretmenler, bir taraftan sınıf ortamında öğrencilerin gelişim düzeyini takip ederken ülke genelindeki çalışmalarla da öğrencilerin ülke düzeyindeki gelişimleri tespit edildi.

Bakanlıkça, geçen eğitim öğretim yılında yapılan bu uygulamalar sürekli yerinde gözlemlendi. Ayrıca birçok şehirde farklı okul türlerinde öğretmenler odası buluşmaları gerçekleştirildi. Hem öğretmenler hem öğrenciler hem de yöneticilerden ortak sınavlarla ilgili olumlu geri dönüşler alındı.

Bu geri dönüşler neticesinde ortak sınavların daha kapsamlı şekilde ülke genelinde uygulanması kararlaştırıldı. Bu kapsamda ülke genelinde 2024-2025 eğitim öğretim yılı birinci ve ikinci dönemde yapılacak ortak yazılı sınavların hangi kademelerde, hangi derslerde ve hangi tarihte yapılacağına ilişkin karar, resmi yazıyla illere gönderildi.

Buna göre, 9 Eylül 2023 Tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği ile okullarda süreç odaklı ölçme değerlendirme ön plana alındığı ve bu doğrultuda yapılan "4 temel dil becerisinin ölçülmesi", "ilkokullarda yazılı sınav saati uygulamasının kaldırılarak süreç odaklı değerlendirme yaklaşımıyla durum değerlendirmesinin benimsenmesi", "ölçme ve değerlendirme uygulamalarında öğrencinin akademik, sosyal ve kültürel gelişiminin sürekli takip edilmesi" uygulamalarına başlandığı hatırlatıldı.

2024-2025 eğitim öğretim yılında da ölçme ve değerlendirme uygulamaları ilgili mevzuat doğrultusunda Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ne uygun olarak yapılmaya devam edecek.

Yazıda, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilecek ölçme ve değerlendirme uygulamalarında ülke genelinde birliğin sağlanması amacıyla uyulması gereken hususlara da yer verildi.

Buna göre, ilkokullarda öğrencilerin sosyal ve akademik gelişimlerini takip etmek amacıyla dersin içeriğine uygun şekilde geliştirici değerlendirme araçları kullanılacak ve öğrencilere eksik veya yanlış öğrenmeleri konusunda geribildirim verilerek öğrenme-öğretme süreçleri yönetilecek.

İlkokullara öğrenci gelişim dosyası

İlkokullarda süreç odaklı değerlendirmeye imkan vermek için kullanılan ölçme araçları öğrenci gelişim dosyasında tutulacak. Öğrencilerin ölçme araçlarına verdikleri cevaplara yönelik sınıf/ders öğretmeni tarafından geri bildirim notları hazırlanacak ve öğrenci gelişimi takip edilecek.

Bu kademedeki öğrencilerin Türkçenin doğru ve güzel kullanımını geliştirmek amacıyla dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerinin izlenmesi ve geliştirilmesine yönelik ölçme araçları kullanılacak. Özellikle öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin geliştirilmesi ön plana alınacak ve öğrenci gelişiminin takibi özel olarak yapılacak. Öğrencinin gelişimi periyodik olarak izlenecek ve öğrenci ve veliye geri bildirim verilecek.

Bir sınıf düzeyinde birden fazla şube bulunuyorsa şubelerin tamamında aynı derslerin (seçmeli dersler de dahil) sınavları ortak yapılacak. Ortak yazılı sınavların yapılacağı gün ve saatlerde eğitim ve öğretime devam edilecek. Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme ve değerlendirmede Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) esas alınacak.

Öğrenci toplu listeleri yayımlanmayacak

Ülke, il, ilçe ve okul geneli yapılan ortak yazılı sınavların sonucuna göre öğrenci toplu listeleri yayımlanmayacak. Okullar ve sınıflar arası karşılaştırmalı veri çıkarılmayacak. Okullarda, uygulamalı sınavlar hariç tüm sınavların soruları cevaplarını öğrencilerin oluşturduğu ve farklı bilişsel düzeyde kazanımları ölçen maddelerden oluşacak.

Dil sınavları 2 aşamalı olacak

Türkçe, Türk dili ve edebiyatı ile yabancı dil derslerinin sınavları yazılı ve uygulamalı (dinleme ve konuşma) olmak üzere iki aşamada yapılacak. Yazılı sınavlarda okuma ve yazma becerileri, uygulamalı sınavlarda ise dinleme ve konuşma becerileri ölçülecek.

Dinleme ve konuşma sınavları ilgili dersin yazılı sınavından önce veya sonra yapılabilecek. Konuşma sınavları için belirli bir tarih aralığı olmaksızın sınav sürece yayılarak gerçekleştirilecek.

Beden eğitimi ve spor, görsel sanatlar, teknoloji ve tasarım, müzik ve atölye dersleri gibi uygulamalı derslerin sınavları tüm şubelerde aynı kazanımı ölçecek şekilde yapılacak.

Öğrenci cevaplarına yönelik geri bildirim ve analizler

Öğrenci cevaplarının puanlanmasından sonra cevap kağıtlarının öğrencilere gösterilmesi gerekecek. Öğrenciye gösterilecek cevap kağıdında öğrencinin varsa eksik ya da yanlış öğrenmelerine yönelik öğretmen tarafından notlar alınacak.

Ölçme uygulamalarında "geri bildirim ve analiz" kapsamında, her sınav sonrasında ders öğretmeni tarafından öğrenci cevaplarına yönelik analiz yapılacak.

2024-2025 eğitim-öğretim yılı sınav tarihleri

Bakanlık, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında ortak sınav tarihlerini şu şekilde belirledi:

"1. dönem 1. sınavlar: 30 Ekim-8 Kasım 2024,

1. dönem 2. sınavlar: 30 Aralık 2024-10 Ocak 2025,

2. dönem 1. sınavlar: 17-28 Mart 2025

2. dönem 2. sınavlar: 26 Mayıs-13 Haziran 2025"

Ortak sınavların yapılacağı kademe sayısı artırıldı

Geçen yıl 6. ve 9. sınıfların Türkçe ve matematik derslerinde yapılan ortak sınavlar bu yıl, ortaokul 6 ve 7. sınıflar ile lise 9 ve 10. sınıflarda uygulanacak.

Bakanlığın bu yıl belirlediği kademe ve derslerdeki ortak sınav takvimi şöyle:

"2024-2025 eğitim öğretim yılı 1. dönem 1. yazılı sınavları

6. sınıf Türkçe dersi için 30 Ekim 2024 Çarşamba,

6. sınıf matematik dersi için 31 Ekim 2024 Perşembe,

10. sınıf Türk dili ve edebiyatı dersi için 30 Ekim 2024 Çarşamba,

10. sınıf matematik dersi için 31 Ekim 2024 Perşembe,

2024-2025 eğitim öğretim yılı 1. dönem 2. yazılı sınavları

7. sınıf Türkçe dersi için 30 Aralık 2024 Pazartesi,

7. sınıf matematik dersi için 31 Aralık 2024 Salı,

2024-2025 eğitim öğretim yılı 2. dönem 1. yazılı sınavları

6. sınıf Türkçe dersi için 24 Mart 2025 Pazartesi,

6. sınıf matematik dersi için 25 Mart 2025 Salı,

7. sınıf Türkçe dersi için 27 Mart 2025 Perşembe,

7. sınıf matematik dersi için 28 Mart 2025 Cuma,

9. sınıf Türk dili ve edebiyatı dersi için 24 Mart 2025 Pazartesi,

9. sınıf matematik dersi için 25 Mart 2025 Salı." (İLKHA)