Coronavirus mutasyonunun gündeme gelmesinin ardından mutasyon ile ilgili daha fazla soru sorulmaya başlandı. İngiltere'de Coronavirus'ün mutasyona uğradığı ve virüsün mutasyona uğramasının ardından daha hızlı yayılabildiği açıklandı.

İşte mutasyon kelimesinin anlamı ve Coronavirus mutasyonu hakkında bilgiler:

Mutasyon ya da değişinim, bir canlının genomu içindeki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. RNA virüslerinde DNA virüslerine oranla çok daha fazla mutasyon meydana gelir.

Mutasyona sahip bir organizma ise mutant olarak adlandırılır. Mutasyonların genler üzerindeki zararlı etkileri nedeniyle, organizmalar mutasyonları gidermek için DNA onarımı gibi mekanizmalara sahiptir.

Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı Covid-19 sözlüğünde yer alan bilgilere göre mutasyon; bir organizmanın veya virüsün genetik materyalinde meydana gelen kalıcı değişiklik olarak tanımlanır.

Mutasyona uğrayan Coronavirus daha mı tehlikeli?

Bütün virüslerde mutasyona uğrama yani ‘varyant değiştirme’ ihtimali vardır. Bazı virüslerde bu ihtimal daha yüksek oluyor. Influenza ve Coronavirus'te daha sık ve daha kısa sürede mutasyon gerçekleşebiliyor.

"Antijenik değişikliğini her zaman kötü yönde değerlendirmemek gerekiyor. Virüs antijenik yapısını değiştirdi, yeni bir durum meydana getirdi, şimdi daha çok ölüm olacak veya daha çok yayılacak" diye korkulmamalı" diyiyor bazı uzmanlar

Bunlara göre, bazen virüsteki antijenik yapı değişikliği aksine iyi yönde de olabiliyor.  Gerçekleştirilen çalışmalar doğrultusunda yapılan açıklamalarda, yeni saptanan virüsün bulaştırıcılığının daha yüksek olduğu ama hastalar arasında fatalite denilen ölüme neden olma ya da ağır hastalık tabloları oluşma ihtimalinin daha az olduğu bilgisi veriliyor. Böyleyse, aslında bu iyi bir durum.

Daha çok bulaşması demek onun daha kötü olduğu anlamına gelmiyor. Hastaların ağır geçirmesi ya da hastaların ölüme sebebiyet vermesidir önemli olan. Çok kişiye bulaşabilir ama hafif geçirebilirler. Toplumdaki bağışıklığın artmasını sağlayacağı için bir anlamda iyi bir durum olarak değerlendirilebilir. Hasta olup da atlatanların sayısı artınca doğal olarak aşılanmış gibi olurlar. Hastalığı geçirerek bağışık kazanırlar ki, aktif bağışıklama denilen bu tablo en çok istenen tablodur.

Vücut mutasyona farklı bir tepki verir mi?

Eğer varyantı hastalık yapma yeteneği düşük bir antijenik yapı değişikliği geçirdiyse vücut hastalık olarak tabii ki daha hafif karşılık verecektir. Vücut, ilkinde olduğu gibi de tepki verebilir. İşte o, mutasyonun ne olduğu ile alakalıdır. Eğer virüs hastalık yapma yeteneği yüksek bir hale dönüştüyse tabii ki onu aldığımızda daha ağır geçiririz.

Ama hastalık yapma yeteneği düşük bir hale dönüştüyse ikinci enfeksiyonumuzu ya da ilk kez geçiriyorsak daha hafif bir şekilde geçiririz. Virüsün ne tür bir mutasyon geçirdiği, hangi antijenik yapısını değiştirdiği önemli.

Aşılar, mutasyona uğramış virüse karşı da etkili mi?

Bir aşı, elde olan virüs ile yapılır. Vücudumuz, karşılaştığı şeye karşı antikor üretebilir. Bu yüzden bazı uzmanlar, "Vücudumuzun görmediği bir şeye karşı aşı yapmamız mümkün değil. Aşıların yeni çıkan virüse karşı etkili olması mümkün değil. O yüzden aşılar, yeni bir virüse karşı korumayacaktır. Influenzada da bu durum aynı. Aşının her yıl insanlara yapılmasının nedeni antijenik yapısını değiştirmesidir. Bir önceki yılın aşısı bu yıl korumuyor. Muhtemelen aynı durum Covid-19 aşısı için de geçerli olacak." görüşünü paylaşıyorlar.

Değişime uğrayan virüs bizde kaygıya neden olmalı mı?

Kaygıya neden olmamalı. Çünkü biz bir virüsle karşı karşıyayız. Sadece Coronavirus'te değil birçok virüste antijenik yapı hemen değişir, mutasyona uğrayabilir. Covid-19’un ne kadar sıklıkta ve ne kadar kısa sürede antijenik yapısını değiştirdiği henüz bilinmiyor.

Şu anda yeni bir antijenik yapı ortaya çıktıysa henüz bir yıl olmadan çıktı demektir. Bu, bir kaygıya neden olmamalı. Virüslerin mutasyona uğramalarına alışkınız. Bu durum kaygı değil, ama tedavi ve ilaçlarla ilgili birtakım soru işaretleri oluşturuyor. Ama aynı soru işaretleri 2020’nin ocak ayında bu virüsle karşılaştığımızda da vardı. Her yeni virüste biz acaba tedaviyi değiştirecek miyiz endişesini yaşıyoruz.

İngiltere’nin "Coronavirus mutasyona uğradı” açıklaması dünyada paniğe neden olurken, “Eğer gerçekten orijinal virüsten daha hızlı yayılıyor ise salgının bitmesi için beklediğimiz mutasyonun başlangıcı da olabilir” diyerek tartışma başladı.  

Mutasyonlar tamamen rastlantısal olarak ortaya çıkar. Kuralı yoktur ve önceden tahmin edilemezler. Virüsün amacı bizi öldürmek değil. Çünkü konakçı ölünce, virüs de ölür. Mutasyonun sonucu önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak. İstenilen durum, virüsün hastalık oluşturma gücünü yitirmesi.

Beklenti, virüsün mutasyona uğrayıp hastalık yapıcı özelliğinin ya da öldürme ihtimalinin yok olması yönünde. Ancak mutant virüsün daha az hastalık yaptığına dair henüz kanıt yok. O nedenle "Beklenen mutasyon gerçekleşti" demek ya da tersi bir yorum yapmak için çok erken.

SARS mutasyonla bitmişti

2003 SARS virüsü, 3-4 ay içinde mutasyona uğrayarak gücünü kaybetmişti. Şimdiki Coronavirus'teki olası mutasyonlarda böyle bir beklenti var fakat virüslerdeki mutasyonik değişimler iyi yönde olabildiği gibi kötü yönde de olabilir. Bunun hiçbir garantisi yok. Önümüzde aylar virüsün bu özelliğinin olup olmadığını kanıtlayacak.

Coronavirus'ün mutasyona uğraması ne demek?

ABD ve İngiltere'de yapılan araştırmalarda, Aralık 2019'dan beri etkisini sürdüren Coronavirus'ün mutasyona uğradığı öne sürüldü. Coronavirus belirtilerine yenilerinin eklenmesi de mutasyon iddialarını gündeme getirdi.

Mutasyonlar, genel olarak germ hattı mutasyonları ve somatik mutasyonlar olmak üzere ikiye ayrılır. Doku hücreleri içinde gerçekleşen bir mutasyon, kalıtsal olamayacağı için kuşaktan kuşağa aktarılmaz. Bedensel (somatik) mutasyonlar bu anlamda kalıtsal değildir. Eşey (üreme) hücresi mutasyonları, diğer ismiyle germ hattı mutasyonları ise kalıtsaldır ve bir sonraki nesillere aktarılır.

Bireyin kalıtsal özelliklerinin ortaya çıkmasını sağlayan genetik şifre, herhangi bir nedenden dolayı (DNA onarımı, mayoz bölünme veya DNA replikasyonu sırasında meydana gelen hatalar, transpozonlar, virüsler, X ışını, radyasyon, ultraviyole, bazı ilaç ve mutajen kimyasallar, ani sıcaklık değişimleri vb. etkenlerle) bozulabilir.

Mutasyonlar, kalıtsal materyalin normal kombinasyonunu değiştirmeyen, kalıtsal yapıda meydana gelen bütün değişikliklerdir.

Genetik materyal olarak RNA kullanan virüsler, sürekli ve hızlı bir şekilde çoğalıp geliştikleri için onlara avantaj sağlayan hızlı mutasyon oranlarına sahiptir ve bu şekilde insan bağışıklık sistemi gibi savunma mekanizmalarını atlatabilir ve reaksiyonlardan kaçabilirler. (İLKHA)