Hava kirliliği, özellikle ince partikül madde olarak bilinen PM2.5, astım ve akciğer kanseri başta olmak üzere birçok ciddi solunum yolu hastalığına yol açarak insan sağlığı için büyük bir tehdit oluşturuyor. Avustralya’da yapılan yeni bir araştırma ise yaygın bir antioksidan olan vitamin C’nin, bu zararlı partiküllerin akciğerler üzerindeki toksik etkilerine karşı koruyucu olabileceğini ortaya koydu.

Environment International dergisinde yayımlanan çalışma, Sydney Teknoloji Üniversitesi’nden (UTS) bilim insanları tarafından yürütüldü. Araştırma kapsamında erkek fareler ve laboratuvar ortamında üretilmiş insan dokuları üzerinde deneyler yapıldı. PM2.5’e maruz bırakılan deneklerde vitamin C’nin etkileri incelendi.

Araştırmacılar, vitamin C’nin antioksidan özellikleri sayesinde hava kirliliğinin yol açtığı oksidatif stresi ve iltihaplanmayı azalttığını belirledi. Tavsiye edilen dozlarda vitamin C alımının, akciğer iltihabını ve hücrelerin enerji üretim merkezleri olan mitokondrilerdeki kaybı azalttığı, ayrıca mitokondri yapısı ve işlevini koruduğu saptandı.

Çalışmada ayrıca vitamin C takviyesinin, vücudun doğal savunma sisteminde rol oynayan antioksidan enzimlerin (SOD2 ve GPX4) aktivitesini artırabileceği, akciğer fonksiyonlarını iyileştirerek solunum semptomlarını hafifletebileceği ifade edildi.

Araştırmanın yazarlarından UTS lisansüstü öğrencisi Xu Bai “Antioksidan vitamin C takviyesi, düşük seviyeli PM2.5 maruziyetinin olumsuz etkilerini azaltmada etkili oldu. Bu nedenle yüksek risk grubundaki bireyler için önerilebilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Bununla birlikte uzmanlar, vitamin C’nin umut verici sonuçlar göstermesine rağmen, özellikle yüksek dozlarda takviye kullanmadan önce mutlaka doktora danışılması gerektiği uyarısında bulunuyor. UTS’den moleküler biyolog Brian Oliver “Bu çalışma, izin verilen en yüksek vitamin C dozunun fayda sağlayabileceğini gösteriyor. Ancak doğru dozun belirlenmesi ve başka takviyelerle etkileşim riskinin önlenmesi için aile hekimiyle görüşülmesi şart.” dedi.

Oliver, araştırmanın önemine dikkat çekerek “Bu çalışma, dünya genelinde yüz milyonlarca insanı etkileyen küresel bir sorun için düşük maliyetli önleyici bir çözüm umudu sunuyor. Artık hava kirliliği için güvenli bir seviye olmadığını biliyoruz. Bu kirlilik, özellikle orman yangınları sırasında, akciğerlerde iltihaplanmaya ve çok sayıda kronik solunum hastalığına yol açıyor.” ifadelerini kullandı. (İLKHA)