Diyarbakır'ın merkez Bağlar ilçesinde depremden sonra değişen demografik yapıya rağmen haftada 22 pazarın oluşturulmasının esnafı olumsuz etkilediğini belirten pazarcılar, söz konusu yoğunluğun yeni yerleşim yerlerine kaydırılması gerektiğini dile getiriyor.

Merkez Bağlar ilçesine bağlı Mevlana Halid, 5 Nisan, Selahaddin Eyyubi ve Şeyh Şamil mahallelerinde birer cadde aralıklarla her gün farklı sokak veya mevkide toplam 22 pazar kuruluyor. 6 Şubat depreminden sonra bu mahallelerde oluşan göçten dolayı müşteri potansiyelinin kalmadığını dile getiren pazar esnafı yeni pazar yeri düzenlemesinin kaçınılmaz hale geldiğine dikkat çekti.

Konuya farklı yönleriyle açıklık getiren Bağlar 2 Nolu Semt Pazarı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Ramazan Eminoğlu, "Bağlar ilçemiz Türkiye'nin 50 vilayetinden büyük bir ilçe. 6 Şubat depreminde Bağlar nüfusunun yüzde 40'ı göç etti. Yıkılan binaların yanı sıra hasarlı binalarda da kimse oturmuyor. Depremden en çok etkilenen Emek, Hatboyu, Şeyh Şamil ve Mevlâna Halit'te yüksek oranda bir göç söz konusudur. Yıllardır dernek olarak bu sorunu dile getirdik. Biz 2'nci semt pazarı olarak haftanın yedi gününde Emek Caddesinde tezgah açıyoruz. Bundan bir yıl önce pazar güzergâhını değiştirerek kısmi bir iyileştirme yaptılar ama yetmiyor. Salı günü 50 metre ilerde tezgâh açıyoruz, Cuma günüde bulunduğumuz pazarın 100 metre ilerisinde pazar kuruluyor. Yıllardır bu ortalarda gidip geliyoruz." dedi.

"Bağlar 2'nci semt pazarı olarak can çekiyoruz"

Pazar'da 600'e yakın esnafın 2'şer metrekarelik alanlara sıkıştırıldıklarını söyleyen Eminoğlu, "Şu an birçok esnaf borçlu. Bu esnaflarının önünün açılması lazım. 2'nci semt pazarı olarak can çekiyoruz. Acil olarak 2 pazarımızın Bağcılar Mahallesine taşınmasını talep ediyoruz, bu hakkımızdır. Birçok müşterimiz şu an Bağcılar ve Oğlaklı'da oturuyor. Bağcılar, Bağlar ilçesine bağlı bir mahalle ve ilerde ilçe olma durumu var. Belediyeyle de bir görüşmemiz oldu bu konuda. Sadece bizim değil, diğer pazarcılarında talebi olduğunu söylediler. Bağlar'da şu an pazar sayısı bin 500 civarı ama en çok depremden etkilenenler bizleriz, öncelik bizlerin olması lazım." ifadelerini kullandı.

Ramazan ayıyla beraber etiketlerdeki yukarı yöndeki değişikliğe sitem eden Eminoğlu, son olarak şu ifadelere yer verdi:

"Salatalık Ramazandan önce 25, şimdi 60 lira. Elimizi vicdanımıza koyalım. Bu kadar kısa bir zamanda bu zam ele tutulur bir durum değil. 25 liradan nasıl hemen böyle 60 liraya yükseliyor? Domates, Ramazandan önce 20 lira iken şimdi 50 lira olmuş. Buna bir çözüm bulunmalı. Mübarek bir ayda bu fiyatlar neden böyle tavan yapmış? Vatandaşın zaten alım gücü yok. Biber 100 lira vatandaş ancak yarım kilo alabiliyor. Bizde böyle olunca kazanamıyoruz. Özellikle Ramazan ayında fiyatları yüksek tutuyorlar."

"Bir ilçede haftada 22 Pazar var ve bu da sadece Diyarbakır Bağlar'a özel bir durum"

Pazar esnafından Veysi Boz, artan maliyetlerin yanı sıra pazar yoğunluğundan dolayı kar marjlarının dibe vurduğunu söyledi.

Boz, "Yaklaşık 4 yıl önce salatayı 1'e alıp 1,25'e satarak para kazanıyorduk, çünkü maliyet yoktu. Bugün ise 40'a aldığımızı 50'ye satsak pazar parası çıkmaz. Nedeni de; poşetin kilogram fiyatı 100 TL, 15 kilogram başına düşen bir kilogram sepet farkı, yüzde 2 KDV, nakliye 500, yeme-içme masrafıyla beraber günlük tezgâh açma maliyeti 5 bin TL. Buradaki tezgahtar inşaatta amele olarak çalışsa yevmiyesi bin 500 TL, burada 4 kişi bir tezgaha bakıyor. 6 bin kazanması gerekirken 500 TL anca kazanabiliyor." şeklinde konuştu.

"Esnafın para kazanma lüksü kalmadı" diyen Boz, "Nedeni de yaşanan son depremdir. Bağlarda her 4 binadan biri yıkıldı, insan kalmadı. Başka şehirde her gün farklı bölgede pazar açılırken bizler dün bir sokak gerideydik, bugün buradayız, yarın 300 metre ötedeyiz. Yani bir ilçede haftada 22 Pazar var, bu da sadece Diyarbakır-Bağlar'a özel bir durum. 400 bin nüfuslu Bağlar'da 1, 2 ve 3 nolu pazar olarak günde 3 Pazar kuruluyor." diye belirtti.

"Bağlar'daki neredeyse bu pazarların tümüne bir muhtarlık bakıyor"

Aynı bölgede birer gün aralıklarla pazar yapılmasının anlamsız olduğunu, bu yoğunluğun yeni yerleşim bölgesi olan Oğlaklı TOKİ'lere kaydırılması gerektiğini ifade eden İsmail Aslan ise, "Aslında en büyük sorunumuz depremden sonra tezgahtarlık işinin yapamama durumuna gelmişiz. Bağlarda hanelerin yüzde 40-50'si yıkılmış olmasında dolayı müşteri potansiyelimiz yüzde 50 oranında düşmüş. Bu iş yapılmayacak hale gelmiş. Bağlar'da sadece eski polis okulu çevresinde haftanın 6 günü pazar kuruluyor. Yani neredeyse bu pazarların tümüne bir muhtarlık bakıyor. Bundan dolayı pazarlarımız iş yapamaz aşamasına gelmiş, para kazanamıyoruz." ifadelerine yer verdi.

Aslan, "Deprem öncesi 3 eleman çalıştırırken bugün eleman çalıştıramıyoruz, yevmiyemiz dahi çıkmıyor. Yetkililerden talebimiz bir düzenlemeyle yeni yapılan TOKİ'lere bir pazar oluşturulmasıdır. Belki bu vesileyle esnaf arkadaşlarımızın önü açılır evine ekmek götürebilir." dedi. (İLKHA)