Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, "2025 yılı sonunda 6 ilde kaçak kullanım nedeniyle faturalandırılamayan enerji miktarının 9.8 milyar kWh’i aşması bekleniyor. Bu tabloya göre, yaklaşık her 17 dakikada bir TOGG fiyatına denk gelen bir kaçak kullanım yaşanıyor, günde 86 TOGG alınabilecek bir ekonomik değer kaybediliyor." dedi.

Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, yaptığı açıklamada, Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere tarımsal sulamada kontrolsüz şekilde artan kaçak elektrik kullanımının, sadece enerji sistemini değil tarımı, çevreyi ve toplumsal düzeni tehdit eden boyutlara ulaştığını söyledi.

Kuraklık ve yer altı sularının bilinçsizce kullanımı nedeniyle 850 metre derinliğe varan kuyulardan su çekmek amacıyla rekor seviyede kaçak elektrik tüketildiğini söyleyen Arvas, bu durumun, sadece bu yılın ilk 4 ayında 1.5 milyar kWh fazla enerji tüketimine yol açtığını ifade etti.

Arvas, bu usulsüz durumun sürdürülemez olduğunu vurgulayarak kaçak elektrik tüketiminin ulusal şebekeye zarar verdiğini ve Türkiye’nin Avrupa elektrik ağı ENTSO-E ile entegrasyonunu etkileyebileceğini ifade etti.

Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, sulama kuyularında bugüne kadar ulaşılan en derin seviyeye inilerek 850 metreden su çekildiği bilgisini paylaşarak, “Bu rekor derinlik, bölgemiz adına açık bir ekolojik alarmdır. Yer altı sularının kontrolsüz ve vahşi sulama yöntemleriyle tüketilmesi hem ekosistemi tehdit etmekte hem de tarımın sürdürülebilirliğini riske atmaktadır. Sürdürülebilir tarım için modern ve doğru sulama yöntemlerine geçilmesi artık bir tercih olmanın dışına çıkmalıdır.” dedi.

Arvas, bu derinliklerden yalnızca çok güçlü motopomplarla su çekilebildiğini ve bunun da enerji tüketimini olağanüstü seviyelere taşıdığını söylerken, “Yılın ilk dört ayında yalnızca bu nedenle 1.5 milyar kWh fazladan tüketim gerçekleşti. Kontrolsüz gidişat durdurulmazsa ulusal şebekemiz çökme riskiyle karşı karşıya kalabilir.” uyarısında bulundu.

“Enerji krizi değil, doğrudan bir beka sorunu”

Arvas, kontrolsüz kaçak elektrik tüketiminin, hem ekonomiye hem de enerji arzının sürdürülebilirliğine büyük zarar verdiğini vurgulayarak, “Kaçak yollarla aşırı elektrik tüketimi, şebeke arızalarına ve uzun süreli elektrik kesintilerine neden olurken tarımsal sulama abonelerimizden ticarethane abonelerine kadar kaçak kullanmayan ve borcunu zamanında ödeyen tüm abone gruplarımızı olumsuz etkileyebiliyor. Kaçak kullanımın ekonomiye zararını ise örnekle belirtmek gerekirse, sadece bir köyde tespit ettiğimiz 83 kaçak trafonun her biri 200 KVA gücünde. Bu trafolardan sezon boyunca tüketilen toplam elektriğin maliyeti 200 milyon TL. Bu durum, ‘kaçak kullanımda tüketimin normalin 9 ila 10 kat arttığı’ gerçeğini doğrular nitelikte.” dedi.

Türkiye’nin Avrupa elektrik ağı ENTSO-E ile kalıcı bağlantısının olduğunu, kontrolsüz kaçak tüketim artışının bu entegrasyonu tehdit ettiğine de değinen Arvas, “Ekonomiyi ve toplumsal düzeni bozan kaçak elektrik, yalnızca bir enerji krizi değil, doğrudan bir beka sorunudur.” ifadelerini kullandı.

Arvas, "Sadece 2025’in ilk üç ayında, Şanlıurfa Viranşehir’de yakalanan 349 kaçak trafoyla 72 binden fazla kişinin elektrik ihtiyacını karşılayacak büyüklükte bir kayıt dışı tüketim tespit edildi. Mardin’in ilçelerinde ise aynı dönemde yüzlerce kaçak trafo bulundu. Dicle Elektrik’in drone ve yapay zeka destekli yürüttüğü operasyonlarla Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere toplam 10 binin üzerinde kaçak trafo tespit edildi. Dicle Elektrik’in paylaştığı verilere göre kaçak tüketimin en yoğun olduğu ilk beş ilçe; Viranşehir, Kızıltepe, Siverek, Ceylanpınar ve Derik olarak sıralandı. Bu beş ilçenin Türkiye’nin üç aylık toplam elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 2’sini tek başına gerçekleştirdi." diye ekledi.

2013 yılında başlayan özelleşme sürecinden bu yana şebekesini güçlendirmek adına 62 milyar TL’nin üzerinde yatırım gerçekleştirdiklerini anlatan Arvas, bu sayede kayıp-kaçak oranını yüzde 76 seviyelerinden yüzde 37’ye kadar düşürmeyi başardıklarını söyledi.

Arvas, "Şehir merkezlerindeki 3K (kayıpsız-kesintisiz-kaliteli) olarak adlandırılan bölgelerde bu oran yüzde 14,5 seviyesine inerek Türkiye ortalamasına kadar çekilmiş durumda. Fakat kırsal ve tarımsal alanlarda özellikle tarımsal sulama amacıyla kullanılan kaçak trafolar ile kaçak şebeke bağlantıları bu kazanımı gölgeliyor."  ifadelerini kullandı.

"Her 17 dakikada bir TOGG fiyatına denk gelen bir kaçak kullanım yaşanıyor"

Arvas, "Dağıtım şirketinin hesaplamalarına göre tüketim bu hızla devam ederse 2025 yılı sonunda 6 ilde kaçak kullanım nedeniyle faturalandırılamayan enerji miktarının 9.8 milyar kWh’i aşması bekleniyor. Güncel piyasa değeriyle bu miktarın karşılığı yaklaşık 45 milyar TL. Bu tabloya göre, yaklaşık her 17 dakikada bir TOGG fiyatına denk gelen bir kaçak kullanım yaşanıyor, günde 86 TOGG alınabilecek bir ekonomik değer kaybediliyor." değerlendirmesinde bulundu. (İLKHA)