Parlamenterê Entabê yê HUDA PARê Şahzade Demîr di civîna çapemeniyê ya li Meclîsê de tekez kir ku Bendava Cizîrê ne tenê wekî projeyek enerjiyê, lê di heman demê de wekî projeyek çandinî, îstihdam û pêşkeftinê jî divê were dîtin.

Wekîlê Serokê Giştî yê HUDA PARê û Parlamenterê Entabê Şahzade Demîr di civîna çapemeniyê ya ku li Meclisê li dar xist de derbarê Bendava Cizîrê ya ku tê plankirin, Deriyê Sînor ê Xabûrê û depoya çopê ya nexweş a li Cizîrê de nirxandin kir.

Demîr diyar kir ku Projeya Başûrê Rojhilatê Anadoluyê ji bo pêşveçûna herêmê projeyek girîng e, û ew rastiya ku tenê ji sedî 40ê projeyê, ku nêzîkî 40 sal berê hatibû destpêkirin, hatiye bicîhanîn, îhmalkariyek cîddî ye.

Demîr diyar kir ku bê av hiştina deştên Cizîrê, Silopî û Hezexê nayê qebûlkirin û got, "Bar û barê herî mezin ê darayî yê cotkaran dema ku asta avê dadikeve temînkirina avê ji bîrên kûr bi elektrîkê ye. Vê rêbazê hilberîna çandiniyê ji ber lêçûnên zêde yên elektrîkê gihandiye xalek nedomdar. Ev lêçûn pir caran ji berhema çandiniyê pir zêdetir in. Ev bi awayekî zelal nîşan dide ku Bendava Cizîrê divê bi hilberîna enerjiyê ve sînordar nebe; divê binesaziya avdanê jî di heman demê de bi temamkirina wê re were xebitandin. Wekî din, nifûsa herêmî dê bêhêvî bibe ji ber ku proje dê negihîje armancên xwe. Divê Bendava Cizîrê ne tenê wekî projeyek enerjiyê, lê di heman demê de wekî projeyek çandinî, kar û pêşveçûnê jî were dîtin. Ji bo vê armancê, divê hemî pergalên binesaziyê yên têkildarî veguhestina avê ji bendavê ber bi deştê ve bi lez werin temam kirin."

"Divê Deriyê Sînor ê Xabûrê wekî herêmeke stratejîk a azad were îlankirin"

Demîr, diyar kir ku Deriyê Sînor ê Xabûrê yek ji deriyên sînor ên xwedî potansiyeleke girîng e û got, "Odeya Çandiniyê ya Cizîrê û Silopiyê hêviyên xwe hene ku herêma herêmên Silopî û Cîzrê heta Xabûrê wekî herêmeke azad a stratejîk were destnîşankirin. Ji me re hatiye ragihandin ku wan projeya xwe di vî warî de pêşkêşî wezaretê kirine. Bi bicihanîna van daxwazan, Wezareta me ya Bazirganiyê dikare potansiyela bazirganiyê ya vî deriyê sînor bi girîngî zêde bike. Tirkîye û gelê herêmê hewceyê vê yekê ne. Girîngiya wê herêma bazirganiyê her roj zêde dibe. Ji bo ku Tirkîye bi reqîbên xwe yên sereke yên bazirganiyê re pêşbaziyê bike, pêdivîyeke girîng heye ku Deriyê Sînor ê Xabûrê were piştgirîkirin û wekî herêmeke azad a stratejîk were ragihandin. Nirxandin û pêkanîna van projeyan hem ji bo Tirkîyeyê û hem jî ji bo gelê herêmê pir girîng e. Xabûr deriyê Tirkîyeyê ye û yek ji xalên herî girîng ên Projeya Rêya Geşepêdanê ye. Ji ber vê yekê, veberhênan, xurtkirina binesaziyê û piştgirî bûne pêdivî."

Demîr her wiha diyar kir ku divê lêçûnên têketinê yên ji bo sektora lojîstîkê bi avakirina stasyonên sotemeniyê yên bêbac li Deriyê Sînor ê Xabûrê werin kêmkirin.

Xwediyên wesayîtên ku ji kar hatine avêtin daxwaz dikin ku deynên wan ên bacê bên jêbirin.

Demîr, bi bîr xist ku bi girtina Deriyê Sînor ê Xabûrê di navbera salên 1994 û 2000an de nêzîkî 5 hezar wesayîtên ku di sektora lojîstîkê de dihatin bikaranîn bêkar man û got, "Ev wesayît hatin betalkirin. Lêbelê, hate dîtin ku Wezareta Darayî wan ji berpirsiyariya wan a bacê dernexistiye. Ji ber vê yekê, barê bacê yê berdewam li ser van wesayîtan gihîştiye astek bêhnteng. Beşek girîng ji van wesayîtan niha ji bazarê derketine. Lêbelê, berpirsiyariya wan a bacê hêna jî berdewam dike. Xwediyên wesayîtan dibêjin ku ew nikarin van deynên bacê bidin her çend ew hemî mal û milkên xwe eşkere bikin jî. Di vê gavê de, daxwaza efûyê heye. Ev xwediyên wesayîtan nikarin bidin, û ji ber vê yekê, pêdivî bi tedbîran çêbûye."

Divê li Şirnex û Cizirê tesîsên avêtina bermayiyên hişk werin çêkirin.

Demîr behsa pirsgirêka çopê ya li Şirnexê ya ji ber avêtina bêkontrol a çopê jî kir û diyar kir ku niştecih ji ber çopê ya ku li nêzî projeya TOKÎ ya Bozalan a Cizîrê tê avêtin aciz dibin. Demîr bal kişand ser pêwîstiya tesîseke avêtina bermayiyên hişk li Cîzreyê û got, "Em hêvî dikin ku proje di zûtirîn dem de were bicîhanîn û ev parêzgeh ji nexweşî û xetereyan were parastin." (ÎLKHA)