زەکەریا یاپجیئۆغلو سەرۆکی گشتیی هودا پار سەبارەت بە پرسی کوردی باسی لەوە کرد کە دەبێت حقوقی برایەتی جێبەجێ بکرێت و بۆ ئارامی و خۆشی دادپەروەری مەرجە.

زەکەریا یاپجیئۆغلو سەرۆکی گشتیی هودا پار کە بەشداری لە بەرنامەی "کوردەکان چی دەخوازن؟" کردبوو دوای بەرنامەکە لێدوانی بۆ ئاژانسی هەواڵەکانی ئیلکە دایەوە.

یاپجیئۆغلو باس لە رێگاکانی چارەسەرکردنی پرسی کوردی کرد و ئاماژەی بەوە کرد کە باس لە تەواوی لایەنەکانی پرسەکە کراوە.

یاپجیئۆغلو باسی لەوە کرد کە کوردەکان بۆ پرسی کوردی دادپەروەری و دڵسۆزی دەخوازن و دواتر وتی، "ڕەنگە بتوانرێت ئەمانەی خوارەوە بە ڕستەیەکی زۆر سادە یان بە ڕستەیەکی زۆر تێگەیشتوو بڵێین. کورد دادپەروەری و دڵسۆزی دەوێت. کورد بەڕاستی برایەتی دەوێت، بەڵام نایەوێت ئەدەبی برایەتی دروست بکرێت، دەیەوێت یاسای برایەتی جێبەجێ بکرێت. ئەگەر ئەو یاسایە هاتەدی، ئەوا برایەتی سەرلەنوێ دادەمەزرێتەوە. هۆکاری تێکچوونی برایەتی ئەوەیە کە تەرازووی دادپەروەری سەرلێشێواو بووە."

"گەڕانەوە بۆ بەشە هاوبەشەکە گونجاوترین هەنگاو دەبێت بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان"

ناوبراو لە بەردەوامی وتی، "دەوترێت ماوەی ئینکاری و ئاسمیلەکردن تێپەڕیوە، بەڵام لە ڕاستیدا نیگەرانی ئەوە هەیە کە لە هەندێک بواردا بگەڕێتەوە بۆ ڕابردوو. بۆ نموونه له کاتێکدا ناوی کورد له نێو ئەو نەتەوەی که ئیسلامیان قبوڵ کردبوو له کتێبی خوێندندا هەژمار دەکرا، له کتێبەکانی ساڵی دواتردا، لابردنی تەنها ناوی کورد لەو ڕستەیه، هەر چەنده ڕستەکەی تریش وەک خۆی مابووه وە، دەستی پێدەکات نیگەرانییە هاوشێوەکان و جارێکی دیکە دەیانخاتە ڕوو. خودا مافی خۆی بە هەموو خاوەن حەقێک داوە. ئێمە پێمان وایە ئەم کێشەیە چارەسەر دەبێت ئەگەر ئەو مافە نە کەم و نە کەمتر، بەڵکو بە یەکسانی بۆ هەمووان بناسرێت. ئەمە چارەسەرە. ئێمە بڕگەی هاوبەشمان هەیە. وازهێنان لە بەشە هاوبەشەکانمان کێشەی دروست کرد. گەڕانەوە بۆ ئەو بەشە هاوبەشە یان گەڕانەوە بۆ زەمینە هاوبەشەکە ڕەنگە گونجاوترین هەنگاو بێت بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان."

"ئەگەر ئاشتی خوازراو بێت، دەبێت دادپەروەری بێت"

یاپجیئۆغلو لە بەردەوامی ئاماژەی بەوە کرد کە بۆ بەجێهێنانی مافەکان دادپەروەری پێویستە و دواتر وتی، "دادپەروەری دژی کەس نییە. لە کورتخایەندا ڕەنگە هەندێک کەس وا بیربکەنەوە کە کاتێک دادپەروەری بە تێڕوانینە سنووردارەکانیانەوە پەیڕەو دەکرێت، ئەنجامێک لە دژی ئەوان دروست دەبێت، بەڵام لە ڕاستیدا وا نییە. ئەگەر لاوازترین کەس لە کۆمەڵگایەکدا نەتوانێت بەبێ هیچ ترس و دوودڵییەک داوای مافی خۆی لە بەهێزترین کەس بکات و ئەگەر ئەم داواکارییە جێبەجێ نەکرێت، واتە ئەگەر نەیتوانی مافی خۆی بەدەستبهێنێت، ئەوا نابێت کەس چاوەڕێی ئاشتی لەو کۆمەڵگایەدا بکات. تێکدانی ئارامی کۆمەڵگا دواجار بە زیانی هەموو ئەو کەسانەی لە کۆمەڵگادا دەژین. ئەگەر ئاشتی خوازراو بێت، دەبێت دادپەروەری بێت. لەم ڕوانگەیەوە ئیدارەی دادپەروەری لە ڕاستیدا لە بەرژەوەندی ئەو کەسانەیە کە پێدەچێت لە یەکەم نیگادا دژی بن. دادپەروەری لە بەرژەوەندی هەموواندایە، دادپەروەریش فەرمانی خوای گەورە و مەزنە. لەوەدا ئیستسنای نییە، چ لە ڕووی کات و کەس و بابەتەوە. فەرمانێکی دیاریکراوە و دەبێت پەیڕەو بکرێت. ئامرازی دۆزینەوەی ئارامی و گەیشتن بە چاکە و گەیشتن بە ڕەحمەتە، چ لە دونیا و چ لە قیامەتدا. هەر بۆیە بە دڵنیاییەوە پێویستە هەمووان بپرسن 'دادپەروەری چی دەوێت؟"

"ڕەنگە لە ژێر ئەم ئاسمانەدا هیچ شتێک نەمابێت لە پرسی کورددا کە باس نەکرابێت"

یاپجیئۆغلو لە کۆتاییدا وتی، "کورد لە ڕاستیدا چی دەخوازێت؟ پرسیارەکە زۆر کراوە. ڕەنگە لە ژێر ئەم قوبە ئاسمانەدا هیچ شتێک نەمابێت لەسەر ئەم بابەتە کە باس نەکرابێت. ڕوونە کە داواکارییەکان چین؟ پێشتریش گوتمان؛ ئەگەر بەڕاستی ئیرادەیەک هەبێت بۆ چارەسەرکردن سەبارەت بەم داواکاریانە، لانیکەم ئەو کەسانەی لە پۆستی ئیداریدان، حکومەت دەتوانێت ساڵنامەیەک، لیستێک ڕابگەیەنێت. 'برا کوردەکانمان ئەم داواکاریانەی خوارەوەیان هەیە، ئەم داواکاریانە مەعقولن، ئێمە جێبەجێیان دەکەین' جێبەجێکردنی ئەم داواکاریانە پێویستیی بە کات هەیە. ئەمەش پێویستی بە هەندێک کات هەیە. بەڵام ئێمە پێمان وایە ئەگەر ڕوانگەی خۆی ڕوون بکاتەوە، وەک 'هەندێک شت هەیە کە داواکاری ناڕاستە'، تەنانەت تەنها ڕوونکردنەوەیەکی لەو شێوەیەش بە جددی کۆمەڵگا ڕزگار دەکات. هیوادارم ئەم جۆرە لێکۆڵینەوەیە، کۆبوونەوەی لەم جۆرە، قسەکردن لەسەر ئەم بابەتە بەم شێوەیە ڕێگەیەکیان بۆ بکاتەوە."

(İLKHA)