دۆنالد ترامپ، سەرۆکی ئەمریکا و ڤلادمیر پوتین، سەرۆکی رووسیا، لە کۆبوونەوەی لوتکەی ئالاسکا، سێ کاتژمێر وتووێژیان ئەنجام دا. هەردوولا گفتوگۆکانیان بە "بنیاتنەر" و "وردەکارانە" وەسف کردووە. هەروەها لە لوتکەکەدا تیشک خرایە سەر ئەگەری ئاگربەست و گەرەنتی ئەمنی پەیوەست بە شەڕی ئۆکرانیا.

لە لوتکەکەدا کە لە بنکەی سەربازی ئێلمندۆرف-ریچاردسۆن لە ئالاسکا بەڕێوەچوو، ترامپ و پوتین باسیان لە ڕەوتی شەڕی ئۆکرانیا و چارەسەرە ئەگەرییەکان کرد. کرێملین پێشبینیی کردبوو کە کۆبوونەوەکە لانیکەم شەش کاتژمێر بخایەنێت، بەڵام دانوستانەکان لە ماوەی سێ کاتژمێردا کۆتاییان هات.

پوتین لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەشدا کە دوای لوتکەکە بەڕێوەچوو، گفتوگۆکانی بە "بەسوود و ورد" وەسف کرد. ڕێبەری رووسیا جەختی لەوە کردەوە کە هەر چارەسەرێک دەبێت نیگەرانییە ئەمنییەکانی رووسیا لەبەرچاو بگیرێت.

ترامپ وتی، "ئەمڕۆ پێشکەوتنی بەرچاومان بەدەستهێنا"، بەڵام ئاماژەی بەوەدا کە لەسەر هەندێک پرس نەگەیشتوونەتە ڕێککەوتن. هەروەها تیشکی خستە سەر ئەگەری هاوکاری ئابووری لە نێوان ئەمریکا و رووسیا.

ئەگەری ئاگربەست

ترامپ لە لێدوانەکانی بەر لە لوتکەکە خواستی خۆی بۆ ئاگربەستی خێرا لە ئۆکرانیا دەربڕیبوو. لە لێدوانێکیدا بۆ ڕۆژنامەنووسان کە لە ڕێگای ڕۆشتنی بۆ ئالاسکا بۆ بەشداریکردن لە لوتکەکەدا، ترامپ وتبووی، "ئەگەر ئەمڕۆ ئاگربەست نەدرێت، دڵخۆش نابم. ئەگەر شتەکان بە باشی بەڕێوە نەچن، زوو دەگەڕێمەوە بۆ واشنتۆن."

نیگەرانییەکان لە پایتەختەکانی ئەوروپا بەردەوامن و سەرکردەکان نیگەرانن لەوەی ترامپ لەگەڵ پوتین بگاتە ڕێککەوتنێک کە زیانی بۆ ئۆکرانیا بگەیەنێت. هەروەها ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی سەرۆکی ئۆکرانیا داوای لە ترامپ کرد کە رووسیا ڕازی بکات کۆتایی بە شەڕەکە بهێنێت.

ئەگەری ئەوەی کە "دەتوانرێت دانوستان سەبارەت بە یەکپارچەیی خاکی ئۆکرانیا" لە لوتکەکەدا ئەنجام بدرێت، کە زێلێنسکی بانگهێشت نەکرابوو، مشتومڕێکی جددی لە ئەوروپا بەدوای خۆیدا هێنا. بەڵام ترامپ هەوڵیدا ئەم نیگەرانیانە کەم بکاتەوە و وتی "من بەناوی ئۆکرانیا دانوستان ناکەم، دەمەوێت بیانهێنمە سەر مێزی دانوستان."

پەیامەکان لە مۆسکۆوە

کرێملین ئاماژەی بەوەدا کە لوتکەکە دەتوانێت دەرفەتی کۆنترۆڵکردنی بڵاوبوونەوەی چەکی ئەتۆمیش بخاتەڕوو. بەڵام پوتین وتی ئەمریکا "هەوڵی دڵسۆزانە" دەدات. ئەمەش وەک یەکێک لە نەرمترین لێدوانەکانی سەرکردەی رووسیا بۆ ڕۆژئاوا لێکدرایەوە.

لوتکەی ئالاسکا هەم سەرنجی جوگرافی و هەم سەرنجی مێژوویی بۆ خۆی ڕاکێشا. کۆبوونەوەکە لەسەر ئالاسکا بەڕێوەچوو، کە خاکێکە کە رووسیا لە سەدەی نۆزدەهەمدا بە ئەمریکای فرۆشتبوو، کە بنکەیەکی سەرەکی جەنگی ساردە.

ترامپ پێشتر بانگەشەی ئەوەی کردبوو کە دەتوانێت لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا کۆتایی بە شەڕی ئۆکرانیا بهێنێت. بەڵام دوای گفتوگۆکانی دوێنێ، تا ئێستا ڕوون نییە کە ئەگەری چارەسەری خێرا چەندە.(İLKHA)